De portico´s van Bologna op de Unesco Werelderfgoedlijst

De zuilengangen van Bologna zijn dit jaar opgenomen in de UNESCO Werelderfgoedlijst. In totaal werden drie monumenten in Italië opgenomen in 2021, waardoor Italië nu de UNESCO lijst aanvoert met maar liefst 59 plaatsen. Ook Montecatini Terme en de 14e-eeuwse fresco's van Padua kwamen dit jaar op de lijst van UNESCO. 

Het was nog spannend want men verwachtte eigenlijk dat Bologna's Portico´s zouden worden afgewezen. Van de 62 kilometer van Bologna's unieke zuilengangen en overdekte portalen is slechts 12 kilometer uitverkoren tot UNESCO-erfgoed, sommige van de portico´s dateren al uit de vroege middeleeuwen, anderen dateren uit veel recentere tijden.

Als je de eerste keer in Bologna komt dan valt het je eigenlijk niet eens zo op, want elke stad in Italië heeft wel een aantal straten met overdekte zuilengangen. Pas als je er wat langer bent zie dat er wat bijzonders aan de hand is. Want niet alleen in het centrum, overal zie je dan dat er portico´s zijn, sommige heel oud, maar anderen pas 100 of 200 jaar geleden gebouwd. Bologna heeft er wat mee, zelfs in nieuwe wijken zoals de Barca wijk worden overdekte galerijen neergezet. Waarom? Zoals mijn vriend en kenner van de lokale keuken, Giancarlo Roverai uit Bologna, het lachend uitlegde, “wij houden er niet van om nat te worden”, maar dat kan hij wel uit zijn duim gezogen hebben. Wat hij zeker niet verzonnen heeft, is het authentieke recept voor Ragu Bolognese dat hij me toen mee gaf. Het kan in Bologna flink sneeuwen en dan zijn die overdekte galerijen toch wel handig.

De weg naar het heiligdom van San Luca die ook bij het werelderfgoed behoort, is zelfs niet eens zo oud, het werd in de 18de eeuw gebouwd voor pelgrims die dat op hun knieën al biddend wilden afleggen. Jammer dat ze op die manier niet van het prachtige uitzicht konden genieten. Ik heb het een paar jaar geleden gewoon lopend gedaan en vond het al een hele klim.

Santa Caterina - een straat met portieken die dateert uit de 12e - 13e eeuw die samenhing met de oprichting van de Communes. Het is een woonwijk met gezellige ruimten en houten arcades.

Via Santo Stefano, een arcadenplein uit de 13e - 14e eeuw, naar het model van de ideale stad met een centraal plan en cirkelvormige indeling. Oorspronkelijk was het de open ruimte voor de basiliek, maar later kreeg de functie van een centraal plein waaromheen commerciële gebouwen en woningen van belangrijke families werden neergezet.

Baraccano - portiekweg uit het einde van de 15e eeuw, een voorbeeld van de introductie van perspectief in de stedenbouw. Het had een ceremoniële en devotionele functie en vormde een verbinding tussen religieuze gebouwen in de stad.

Via Galliera en Via Manzoni - 15e-16e eeuwse straten met portieken, verbindingsweg tussen de kathedraal en belangrijke aristocratische gebouwen.

Portici del Pavaglione en Piazza Maggiore - dateren uit het midden van de 16e eeuw en vormen de verbinding tussen twee van de belangrijkste pleinen van de stad.

San Luca - overdekte religieuze route uit de 17e-18e eeuw, buiten de stad gelegen met portici dat een weg vormt naar het Mariaheiligdom op de Colle della Guardia, een deel bestaat uit trappen. De weg is goed te zien van uit de lager gelegen stad en vanaf de autostrada.

Via Zamboni - 18e-eeuwse straat met portieken in het hart van de universiteitsdeel van de stad, gebouwd naar oudere modellen die werden overgenomen toen de buurt werd gebouwd in de 18de eeuw.Portico della Certosa - 19e eeuw, gebouwd toen de Certosa de begraafplaats aan de rand van de stad werd, het staat in verbinding met het portico´s van San Luca.

Piazza Cavour en Via Farini - een 19de eeuws stadsplein met een openbare functie, met een sterke nadruk op decoratieve elementen en stedelijk groen, aangelegd toen grote delen van de stad werden vernieuwd aan het eind van de 19e eeuw.

Barca wijk - 20e eeuw, een arbeiderswijk gebouwd tijdens de naoorlogse wederopbouw, ver van het stadscentrum. Naast de historische galerijen is ook de Barca zuilengalerij opgenomen, die in de naoorlogse periode is gebouwd, deze wordt beschouwd als een nieuwe architectonische taal voor portico´s.

Mambo - uit de 20e eeuw, een gewelfd postindustrieel stadsgebouw, gebouwd als openbare broodbakkerij tijdens de Eerste Wereldoorlog, nu omgebouwd tot het museum van moderne kunst van Bologna.

Strada Maggiore - een arcadenstraat die gebouwd werd boven de oude Via Emilia, de belangrijkste toegang tot de stad voor wie uit Rome komt.