Als we de Valle d’Aosta binnenrijden is het wat druilerig weer, de bergtoppen, waaronder de Monte Bianco, liggen verscholen in een wolkendeken, eind september hadden we toch eigenlijk wat beter weer verwacht. Hoewel, als we even later onze neus buiten het gezellige hotel Auberge de la Maison steken, blijkt het opgeklaard en daar ligt ie dan, vlak voor ons, de gigantische hoogste berg van Europa, tegen een strak blauw stuk van de hemel. ‘t Kan verkeren, het weer in dit geval.
Vergelijk nu hotelprijzen in Aosta
We zijn in de Valle d’Aosta om de regionale keuken te ontdekken en we hebben heel wat op ons programma staan. We zijn op stap gegaan met een flinke trek want Aosta is natuurlijk zoals alle alpenlanden, een streek waar de calorieën van je bord afspringen. Valdostianen waren gewend aan het ruige leven in de bergen, om maar niet eens van de kou in de winter te spreken. Tegenwoordig werkt een groot deel van de bevolking in het toerisme, want je vind hier enkele van de mooiste wintersportgebieden van Europa, in de zomer is het prachtige Gran Paradiso Nationaal Park, het oudste nationale park van Italië, een grote trekpleister voor natuurliefhebbers.
We verwachten dus veel kaas en melkproducten, maar ook worsten en hammen, in feite alles wat in de zomer verwerkt kan worden en houdbaar blijft in de winter. Valle d'Aosta is een dunbevolkt gebied, waarvan het merendeel in de stad Aosta woont en de inwoners zijn fervente bewaarders, wat betekent dat naast potten vol jam en augurken ook vleeswaren veel te zien zijn. Aosta is een kleine, maar interessante stad met een oud verleden wat we na een korte rondleiding ontdekken.
De eerste avond dineren we met een heerlijke stoofpot alla Valdostana, die geurt van de alpenkruiden en geserveerd wordt met goudgele polenta waarover niet zuinig werd gedaan met de boter van het land en daar drinken we een volle rode wijn bij, die verrassend veel overeenkomsten heeft met die van net over de grens in Frankrijk. De wijnen van de twee landen en de mineraalrijke smaken van de bergwijnen overheersen zowel in de rode als de witte wijnen.
De volgende dag hebben we een afspraak met Nicola Benedetto, de eigenaar van ijssalon ‘Gelaty’. Hij komt uit Rapallo en heeft wat van de warmte van de kust in Ligurië meegebracht om de smaken van zijn ijs te creëren. Hij is al 45 jaar meestergelatomaker en kwam 4 jaar geleden naar Aosta om hier een ‘laboratorium’ te openen, verleidt door de kwaliteit van de melk van koeien die op 1500 meter hoogte grazen op alpenweiden vol wilde bloemen en kruiden. Hij gebruikt natuurlijk alleen de beste en natuurlijke ingrediënten uit de Valle d'Aosta en zoals hazelnoten uit Piemonte en pistache uit Sicilië.
Als we even bij de melkproducten blijven, dan komen we automatisch uit bij de Fontina kazen. Want het mag dan geen Zwitserland zijn, maar zo dicht bij de grens maken ze wel hun eigen kaasfondu, die je zeker een keer geproefd moet hebben. Deze DOP Alpenkaas wordt al sinds de twaalfde eeuw gemaakt, een boeiende reeks van 100 kazen komt rechtstreeks uit de historische rijpingskelder in Erbavoglio. Namaak van de fontina vindt nu ook in andere delen van Italië en over de hele wereld plaats, maar het pittige aroma maakt deze kaas tot een icoon van de Cucina Valdostana. Er wordt ook een Toma kaas gemaakt, die ook in het zuiden van Piemonte voorkomt. De melk van Valle d’Aosta heeft een hoog vetgehalte (vooral aan het eind van de zomer, als het vee op de wilde alpenweiden heeft gegraasd).
Later op de dag gaan we met de Sky Way Monte Bianco de berg op, en dan staat op 3400 meter hoogte een wijnproeverij van de Caves Mont Blanc voor ons klaar. Sinds 2003 komen gidsen en steengroeven namelijk samen om de Prié Blanc op grote hoogte boven de 2000 meter te laten vinifiëren met een mousserende wijnen sinds 2015 is er, dankzij de medewerking van Sky Way Monte Bianco, een echte kelder gecreëerd op 2173 meter van het Pavillon du Mont Fréty, waar elk jaar de bijzondere omstandigheden van hoogte, luchtdruk en temperatuur de Cuvée des Guides ontstaat, een klassieke methode mousserende wijn met unieke en zeldzame kenmerken.
De volgende dag gaan we op stap om een ander kenmerkend product van de Valle d’Aosta te ontdekken. De Jambon de Bosses wordt gemaakt in de bergen vlak bij de Zwitserse grens. Op smaak gebracht met jeneverbessen, tijm en een verscheidenheid aan kruiden uit de bergen, wordt hij als hele poot minstens een jaar gerijpt. Mocht je ooit op de tweede zondag van juli in de buurt zijn, ga dan vooral het feest van deze hammen bezoeken in het aardige stadje Saint-Rhémy-en-Bosses.
Gelukkig was er een e-bike excursie ingelast, we hebben de e van de bike maar op de laagste stand gezet, om wat van de calorieën kwijt te raken die je zo in een paar dagen bij elkaar proeft. Met een aardige gids voorop rijden we door een stuk of wat dorpjes, de ene nog romantischer dan de volgende tot we uiteindelijk bij een uiterst charmante agriturismo in Ayas belandden om wat bij te komen van de bergritten, die voor ons gevoel dichtbij de Giro d'Italia kwamen en lieten ons wat van de eigen producten van de boerderij proeven.
Het seizoen om groente of tomaten te kweken is te kort om een behoorlijke oogst te garanderen, maar daarentegen zijn er genoeg appels en peren, de kleine Martin Sec o.a. die gestoofd wordt en appels die in allerlei soorten desserts verwerkt wordt. Ook walnoten en kastanjes zijn een belangrijke oogst. Van kastanjes wordt het meel ook gebruikt om pasta van te maken, een van de weinige pasta gerechten die je hier op de menukaarten zult tegenkomen.
In het noorden van Italië, Valle d’Aosta is geen uitzondering, wordt weinig pasta gegeten, de koolhydraten komen merendeels van polenta en aardappel gnocchi. En om de producten die van verse groenten en fruit gemaakt worden te zien, brengen we nog een laatste bezoek in de Valle d’Aosta aan de fabriek "Alpenzu" in Arnad waar vruchtenjam, honing, paddenstoelen, ingemaakte groenten en andere lekkernijen worden verwerkt, en de winkel van Cofruits in St.-Pierre die ook online verkoopt, eveneens met eigengemaakte jam en appelmoes, die ze hier ‘pulpa di mele’ noemen en in kleine potjes wordt verkocht, kennelijk is appelmoes niet erg bekend in Italië want ik kom het hier in de winkels zelden tegen.
Vergelijk nu hotelprijzen in Aosta