Nationaal Park Gran Paradiso in Aosta 100 jaar

Het is het oudste nationaal park en herinnert nog aan de tijd dat Italië een koninkrijk was. In de tijd van Victor Emmanuel II, die het als een Koninklijk Jacht Domein beschouwde, werd het park voornamelijk gebruikt om op de steenbok te jagen. Het park is dit jaar precies 100 jaar oud. 

En toen de witte berggeiten bijna waren uitgestorven bedacht de regerende vorst iets leuks om zich populair te maken en gaf het gebied aan de bevolking als Nationaal Park. Het was 1919 en de omvang van het park bestond nog maar uit 2100 ha. In de loop der jaren is het beschermde natuurgebied uitgegroeid tot 75.000 ha met imposante besneeuwde bergtoppen, kleine gletsjer meertjes, alpenweiden vol bloeiende bergbloemen en dikke naaldbossen. Het is ook terrein van de steenbok, die met z' n grote gewei een bekend silhouet vertegenwoordigd. De Italianen zijn gek op het dier en beschouwen hem zo' n beetje als een nationaal symbool.

Als je de St. Bernardpas uit Zwitserland hebt gekozen om er te komen, heb je alvast kunnen wennen aan de haarspeldbochten waarvan je er later nog meer zal tegenkomen. De autoweg naar Aosta is vrij druk, maar als je de afslag neemt naar Cogne (weg nr. 507) is het, tenminste op een doordeweekse dag, meteen heel rustig. De weg kronkelt langzaam omhoog en is niet geschikt voor bang aangelegde automobilisten.

Hoge rotswanden, diepe ravijnen, scherpe bochten, en in het weekeind Italianen die een Monza race rijden om als eerste boven te zijn. Even zo goed een paradijs door de week. De oude mijndorpjes hebben nog veel van hun charme behouden met houten chaletjes, oude stenen huisjes en hier en daar een fotogeniek vervallen schuur. Eenmaal aangekomen in de vallei van Cogne kan de auto worden geparkeerd en de wandelschoenen aangetrokken.

Er is een gemakkelijke wandeling om mee te beginnen, die van Valnontey naar Cresta Lauson, ga eerst even langs de botanische tuin om een basiskennis te vergaren van alle planten en bloemen die je onderweg tegenkomt. Heb je geen echte wandelschoenen bij je dan kun je altijd nog een kleine wandeling van een uur maken van Cogne langs de waterval naar Lillaz.

Maar het mooist is natuurlijk om een hele dag uit te trekken en naar de Rifugio Vittorio Sella te klimmen. En als je dacht dat ghost towns alleen in Amerika voorkwamen dan zul je raar opkijken, want onderweg kom je ook hier nog verschillende van die oude spookstadjes tegen. Er zijn diverse verlaten nederzettingen, veelal oude mijndorpen, in dit deel van de Alpen. Herbetet op een hoogte van bijna 2400 meter is er een van.

Het uitzicht op de Monte Gran Paradiso en andere bergtoppen kun je in velerlei superlatieven en clichés beschrijven, maar nog zonder een idee te geven van de werkelijkheid. Bovendien kun je in de winter alles op snowshoes of langlaufend nog eens overdoen wanneer het, als dat zou kunnen, er nog spectaculairder uitziet.

De noordkant van het park is ongetwijfeld het mooiste, maar kan in de zomermaanden vrij druk worden vooral met voornoemde Italiaanse coureurs en motorrijders. Als je eenzaamheid zoekt en een goed wandelaar bent is het aan te bevelen de routes vanuit de zuidkant van het park te nemen. Om de adembenemende bloemenpracht van de alpenweiden goed te zien of als je fervent florafotograaf bent is het aan te raden in juni of begin juli het park te bezoeken. Sneeuwkettingen blijven noodzakelijk tot eind april.

Je doet er goed aan om minimaal een nacht over te blijven in een van de dorpjes in de Cogne vallei. De weg terug in het donker afleggen zou ik liever niet doen. Er is keuze genoeg aan kleine pensions en hotelletjes, ook is het mogelijk in een van de Rifugio's te overnachten. In Valnontey kan ik het charmante hotelletje Le Petit Dahu aan bevelen en in Cogne zelf is het 4-sterren hotel Bellevue een goede keuze.

Wat eet je in het Valle d'Aosta?

Welke typische gerechten ga je proberen in dit prachtige landschap? Aosta is een kleine Italiaanse regio, de keuken heeft heel andere kenmerken dan de mediterrane, zoals bijvoorbeeld het gebruik van boter en andere dierlijke vetten in plaats van olijfolie. Een vrij vette keuken, de onbetwiste hoogtepunten zijn vlees, groenten en zuivelproducten. Hier zijn wat tips: iedereen die van kaas houdt, wil nooit meer weg uit het Valle d'Aosta. De meest bekende is ongetwijfeld de Fontina, maar je moet ook de Fromadzo, de Reblec, de Seras, de Toma di Gressoney proberen, misschien vergezeld met typische vleeswaren zoals de Arnad reuzel, de motsetta en ham van Bosses.

De valpellinese soep is voor veel gastronomen favoriet, gemaakt met zwart brood, kool en fontinakaas, ‘La soupe paysanne’ en de soep van Cogne met rijst. Polenta mag je zeker niet overslaan. Polenta Concia is een typisch streekgerecht en wordt bereid met kaas en vervolgens gebakken in de oven. Je kunt in deze regio ook uitstekende wildgerechten proeven, zoals ree en de valdostana-kotelet.

Vergeet niet om de carbonade te proeven, een traditioneel gerecht, volgens het recept wordt het rundvlees 12 dagen gekookt in knoflook en gerookte reuzel. Vervolgens worden ei, bloem, kaneel, nootmuskaat, peper en kruidnagel toegevoegd.

Laat natuurlijk ook ruimte voor het dessert. De zogenaamde Valdostane-tabletten worden van amandelpasta gemaakt, deze moet je absoluut proeven als je de kans krijgt. Dan is er nog brochat, een soort crème catalan van Cogne. Probeer ook Valdostaanse koffie, met espresso koffie, suiker, citroenschil en grappa, deze wordt in een soort houten kop geserveerd. Heerlijk!

Ieder seizoen van het jaar biedt het Park een verschillende landschap.

Laat in het voorjaar en de zomer zijn de maanden voor bloesems, alpenbloemen hoogte excursies.
In het najaar veranderen de bossen van kleur en begint de paartijd voor de alpine gemzen.
In de winter leent het met sneeuw bedekte gebied zich uitstekend voor wandelen met sneeuwschoenen, cross country skiën en bergbeklimmen, met de mogelijkheid van de dieren in hun prachtige winterkleed te bespieden.

Het park biedt verschillende mogelijkheden voor een verblijf: sport, excursies, recreatieve en culturele activiteiten, maar ook wellness en ontspanning.

Verblijftips

Ik verbleef in het dichtst bij het park gelegen hotel in Cogne. Hoewel het woord hotel op La Ferme du Grand Paradis niet goed van toepassing is, want je bent echt midden in de natuur samen met wat koeien en andere boerderijdieren, de moestuin is de voorraadschuur van de keuken.

La Ferme du Grand Paradis - Frazione Valnontey 32, 11012 Cogne

Het eenvoudigst verblijf je in de Rifugio van Massimo Milla, dit is een gebouw uit de jaren 50 en heeft misschien een opknapbeurt nodig maar het voordeel is dat het midden in het park ligt en je voor net boven de € 50 in HP kunt verblijven, ze bieden zelfs 2-persoonskamers.

Rifugio van Massimo Milla - Website http://www.rifugiomila.it

Wil je eenvoudig maar gastvrij veblijven in een familiehotel met een uitstekende en traditionele keuken dan raad ik je Chalet Rosa dei Monto in Valle Soana.

Chalet Rosa dei Monto - 10080 Piamprato

Chalet del Lago is ook eenvoudig, maar het gebouw van hout en steen geeft je het gevoel dat het verre verleden induikt. Het restaurant is zeker aan te bevelen vooral in de zomer kan je fijn buiten op het terras zitten.

Chalet del Lago - Borgata Pian della Balma,10 - 10080 Ceresole Reale

Heb je na je avonturen in het park een sauna of een stoombad nodig dan kun je het beste kiezen voor La Madonnina want aan het hotel is een wellnesscenter verbonden. De inrichting is zoals vaak in de bergen van stevig hout gemaakt, maar dat brengt in de winter natuurlijk wel gezelligheid.

La Madonnina - Via Laydetre, 7, 11012 Cogne AO

Les Trompeurs chez Odette in Cogne is een echte vondst, super gezellig met vrouw Holle bedden en een overdaad aan fluffy kussens. Leuke hoekjes, een echt bergchalet atmosfeer zonder geitenwollensokkig te worden.