De schitterende zwart witte cathedraal van Siena
De schitterende zwart witte cathedraal van Siena

Siena kent iedere Italië liefhebber hoofdzakelijk van de Palio die twee keer per jaar wordt gehouden. Voor hen die de Palio bezoeken zal er niet veel anders op het programma staan want de drukte tijdens de wedstrijden zal niet uitnodigen om nog andere bezienswaardigheden te bezoeken in Siena. En dat is jammer.

Ga dus op een gewone doordeweekse dag (of op woensdag als je tegelijk naar de grootste markt in Toscane wil gaan bij La Lizza, een gebied onder de muren van het oude fort) om te zien wat de Sienese elke dag kunnen bewonderen. Maar voordat je de stad binnenrijdt, raad ik je aan om naar de top van een van de heuvels rondom te gaan en het schouwspel van bovenaf te bewonderen, het panorama over Siena is geweldig.

Il Palio di Siena

Siena heeft een oude geschiedenis, maar kwam vooral tot bloei in de vroege middeleeuwen toen het belangrijker was dan Florence, een zetel van de grootste bankiers van die tijd, met kantoren in Engeland en Frankrijk. En waar geld is, is kunst. Grote gebouwen, kerken (de Duomo) en een universiteit werden gebouwd. En in al deze gebouwen moest kunst de versiering aanbrengen.

De wonderbaarlijke kathedraal van Siena

Het interieur van de cathedraal van Siena

Ongetwijfeld is de Duomo het belangrijkste bouwwerk, waarvan de eerste bouw in 1179 werd afgerond op de plaats waar eerst een Romeinse tempel stond. In later eeuwen werd het uitgebreid en verbouwd. Giovanni Pisano ontwierp de ingewikkelde witte, groene en rode marmeren gevel; zijn vader de beeldhouwer Nicola maakte de preekstoel, een meesterwerk van gotische kunst, maar er zijn ook werken te zien van Michelangelo, Donatello en Gian Lorenzo Bernini. Als je bijgekomen bent van het prachtige exterieur, dan kun je in het interieur opnieuw je adem inhouden, de muren en pilaren zetten het gestreepte thema van het exterieur voort, terwijl de gewelven blauw zijn geschilderd met gouden sterren. Rechts van de preekstoel in de Cappella del Voto staan twee marmeren beelden van de heilige Hiëronymus en Maria Magdalena van barokke maestro Gian Lorenzo Bernini, bekend van de fonteinen in Rome. Donatello's beroemde bronzen Johannes de Doper prijkt in de Cappella di San Giovanni Battista.

Siena vanaf het zuiden met uitzicht op de cathedraal

De vloer bestaat uit 56 panelen met historische en bijbelse voorstellingen, waar naar men zegt 40 kunstenaars 200 jaar aan hebben gewerkt. Veel panelen zijn alleen tussen half augustus en eind oktober zichtbaar, de toegangsprijzen zijn dan ook wat hoger, het is een goed idee om vooraf online je toegangskaarten te kopen om niet in de rij te hoeven staan.

Voor de boeken hoef je de betoverende bibliotheek, Libreria Piccolomini, die toegankelijk via een deur vanuit de noordelijke zijbeuk, niet te bezoeken. Ooit gebouwd om de boeken van Enea Silvio Piccolomini (Paus Pius II) in onder te brengen, maar daar is maar een klein deel van over. Je gaat voor het formidabele interieur versierd met levendig gekleurde verhalende fresco's, geschilderd tussen 1502 en 1507 door Pinturicchio (Bernardino di Betto), die gebeurtenissen uit het leven van Piccolomini uitbeelden. Vlakbij, op het Piccolomini altaar, staan vier beeldhouwwerken van de jonge Michelangelo bewonderen. Sommige kunsthistorici geloven dat het beeld van de heilige Paulus in feite een zelfportret van Michelangelo is, waarbij de gebroken neus verwijst naar de verwonding die zijn collega-beeldhouwer Pietro Torrigiano hem uit jaloezie toebracht toen beiden in Florence studeerden.

De_koepel_van_de_cathedraal_van_Siena.jpg

In 1339 wilde men de duomo nogmaals uitbreiden om daarmee een van de grootste kerken van Italië te bouwen. Maar de pestepidemie van 1348 bracht die plannen tot een abrupt einde, wat er van over is gebleven is de enorme onvoltooide façade aan de oostzijde van de kathedraal overgebleven, die toegankelijk is via het Museo dell'Opera (Opera delle Metropolitana).

Museum Opera delle Metropolitana - Piazza del Duomo, 8, 53100 Siena SI Tel. 0577 286300 Website: https://operaduomo.siena.it/it/luoghi/museo/

Mocht je nog niet moe zijn, dan staat een klim naar het hoogste punt, de Torre del Mangia, met 400 treden op het programma, vanwaar je een schitterend uitzicht hebt over de stad. Je komt er via het Palazzo Pubblico dat aan het Piazza del Campo ligt. Het Palazzo Pubblico huist eveneens het gemeentemuseum, Museo Civico.

Het gemeentemuseum van Siena

 Palazzo Pubblico

Het Palazzo Pubblico, nu museum, was in de 14de eeuw het gebouw waar de negen magistraten, het stadsbestuur van de gemeente, kantoor hielden. In opdracht van hen werden fresco’s geschilderd, die ongebruikelijk in die tijd, wereldlijke onderwerpen lieten zien. Je komt binnen via de Cortile del Podestà en je kan de zalen bezichtigen met rijke fresco's van kunstenaars van de Sienese school. In de Sala del Risorgimento zie je de belangrijkste gebeurtenissen uit de Risorgimento (herenigingsperiode). In de Vestibolo (Vestibule), met als blikvanger een bronzen wolf, het symbool van de stad. De vestibule leidt naar de Sala del Mappamondo (Zaal van de wereldkaart), waar zich de bekende Maestà van Simone Martini bevindt.

Orto de Pecci

Dit is een van Martini's eerste bekende werken, geschilderd toen hij pas 21 jaar oud was. De Sala dei Pace, is de zaal waar ooit de Raad van Negen bijeenkwam. Het is versierd met de fascinerende frescocyclus van Ambrogio Lorenzetti, de Allegorieën van goed en slecht bestuur (ca. 1338-39), vaak omschreven als het belangrijkste wereldlijke schilderij van de Renaissance. Via de kortgeleden gerestaureerde Loggia dei Nove aan de achterzijde van het gebouw bezoeken, dat uitzicht heeft op de Orto de' Pecci.

Palazzo Publico - Piazza del Campo, 1, 53100 Siena SI - Tel. 0577 292111 - Website: https://www.comune.siena.it/node/478
Het Piazza del Campo en het Palazzo Publico in het avondlicht

De middeleeuwse moestuinen in Siena (Orto di Pecci)

Orto Botanico dellUniversità di Siena

In de 13de en 14de eeuw mochten nieuwkomers zich vestigen in een strook land ten zuiden van de stad. Dit was in die tijd gebruikelijk in de meeste steden, dus Siena was geen uitzondering. Steden wilden groeien en men moedigde immigranten aan om zich te vestigen in de Valle di Porta Giustizia. Niet veel anders dan vandaag: wie burger wilde worden, moest een baan hebben, een zekere fiscale solvabiliteit garanderen en een huis bouwen. Die huizen stonden langs twee straten door de vallei, gelijkvormig en in het begin van de 14de eeuw waren er meer dan 100. Er kwamen molens, een bron, kerken, en toen in 1348 de pest. Een derde van de bevolking van Siena overleed er aan en in de straten met nieuwkomers bleef niemand meer over. Na de pest verhuisden de laatste immigranten naar het centrum in de leeggekomen huizen. Het gemeentebestuur besloot om alle huizen te vernietigen er van het land moestuinen te maken. Deze tuinen: de Orto de 'Pecci. Door de eeuwen heen is de Vallei van Porta Giustizia zo gebleven, een oase op het platteland op 300 meter van het centrum, de Torre del Mangia.

Orto de 'Pecci - Via Porta Giustizia, 39, 53100 Siena SI - Website: https://www.terredisiena.it/en/naturalistic-attractions/orto-de-pecci
Middeleeuwse stad Siena

Het mogelijk is nog mogelijk te wandelen in een oud landschap dat door de eeuwen heen bewaard is gebleven en afgebeeld werd op de schilderijen en fresco's en waar het mogelijk is planten, aroma's, parfums (in de middeleeuwse tuin en in de historische wijngaard) en smaken (in de keuken van de Orto de 'Pecci) uit de middeleeuwen te herontdekken.

Piazzo del Campo, toneel van de Palio

Toeristendrukte op het Piazza del Campo van Siena

Wij schreven al eerder over de Palio en de geschiedenis er van, maar nu wordt het tijd om het bijna lege plein eens goed te bekijken. De beste manier is om een pauze in te lassen en op een van de terrasjes bij een kopje koffie of een glas wijn de schoonheid ervan op je in te laten werken. Siena is bevoorrecht, want het heeft geen lelijke industrie, en als gevolg geen grote autostrada’s die door het landschap lopen. Het heeft niet geleden onder bombardementen in WW2, zoals zoveel andere steden, en eigenlijk is er niet veel gebeurd na de bloeitijd in de middeleeuwen en hebben de stad en haar inwoners een rustig en onbewogen leven geleden. Het schelpvormige plein in verdeeld in negen vakken, een voor elk van de negen magistraten. De fontein Fonte Gaia is helaas een replica van de beeldhouwer Jacopo della Quercia uit 1419. Het origineel was door weer en wind zoveel aangetast dat het nu veilig staat opgesteld in het Museum complex van Santa Maria della Scala, een museum waar je wel een dag voor mag uittrekken om het geheel te kunnen zien. Het gebouw stamt uit de 13de eeuw en was oorspronkelijk een hospitaal voor pelgrims die de Via Francigena volgden.Ook het nationaal Archeologisch museum maakt deel uit van het complex, waar je de ondergrondse Bottini kunt zien.

Middeleeuwse waterleiding onder de grond van Siena

De "Bottini" zijn een netwerk van ondergrondse aquaducten, waarvan het water nog steeds uit de historische fonteintjes in de stad stroomt.Het gemeentebestuur van Siena besloot om het hele historisch-architectonische erfgoed rond het thema water voor bezoekers en bewoners zichtbaar te maken. De term "buctinus", wat "tongewelf" betekent, duikt voor het eerst op in een document uit 1226 en is waarschijnlijk de oorsprong van de naam bottini, zoals men het plaatselijk noemt.

Siena heeft geen rivier en het ligt in de heuvels, wat de aanvoer van water voor de snelgroeiende stad in de 13de en 14de eeuw bemoeilijkte. Men ontwierp een ingenieus systeem van gegraven tunnels waarin regenwater werd opgevangen in de gorello - een klein kanaaltje aan de voet van de loopbrug - vanwaar het stroomt naar de historische fonteinen.

Bottini settlement tanks

Dit antieke waterleidingssysteem strekte zich uit in hoofdtakken zijtakken over ongeveer 25 kilometer en maakt een fundamenteel deel uit van de geschiedenis van Siena. Tot 1914 was het de enige waterbron van de stad. De hoofdtakken van de bottini, de oudste is de Bottino maestro di Fontebranda, die erg diep ligt en die van Fontebecci dat water naar de Fonte di Fontebranda voert, en de Bottino maestro di Fonte Gaia, gebouwd rond 1300, die de bron van Piazza del Campo, Fonte Gaia voedt met een overloop naar kleinere fonteinen.

Meer informatie over de Bottini en rondleidingen: https://www.terredisiena.it/en/art-and-culture/bottini-in-siena/ - vooraf te boeken 0577 292614 – 292615 (maandag t/m vrijdag: 9.00 – 13.30) Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

En wat is er nog meer te zien in Siena?

Vanzelfsprekend heeft de stad Siena, die zo'n belangrijke rol speelde door de eeuwen heen, nog veel meer monumenten die je gezien moet hebben. We noemen ze hier in het kort op:

  1. Santa Maria della Scala: Dit museum is gevestigd in een voormalig ziekenhuis en biedt een fascinerend inzicht in de geschiedenis van de stad. Het herbergt een collectie middeleeuwse kunst, waaronder fresco's en sculpturen.
  2. Basilica di San Domenico: Deze kerk is gewijd aan de heilige Dominicus en herbergt zijn relikwieën. San Domenico herbergt ook relikwieën van Santa Caterina. Het interieur is versierd met fresco's en schilderijen van beroemde kunstenaars uit de Renaissance.
  3. Torre del Mangia: Deze toren is 88 meter hoog en biedt een prachtig uitzicht over de stad. Het is mogelijk om de toren te beklimmen en het uitzicht te bewonderen.
  4. Chiesa di San Francesco: Deze kerk is gebouwd in de 13e eeuw en heeft een prachtige gotische gevel. Het interieur herbergt een aantal belangrijke kunstwerken, waaronder fresco's van Simone Martini.
  5. Pinacoteca Nazionale di Siena: Dit museum is gehuisvest in het middeleeuwse klooster van San Domenico en herbergt een indrukwekkende collectie schilderijen uit de Renaissance, waaronder werken van beroemde kunstenaars zoals Duccio di Buoninsegna, Simone Martini, en Ambrogio Lorenzetti.
  6. Eremo di Santa Caterina: Deze kleine kerk en klooster zijn gelegen op een heuvel net buiten de stad. Het is een mooie wandeling en biedt een prachtig uitzicht op de stad en het omliggende landschap.
  7. Palazzo Chigi-Saracini: Dit is een 14e-eeuws paleis dat nu dienst doet als een museum. Het herbergt een indrukwekkende collectie kunstwerken, waaronder schilderijen, sculpturen en antieke meubels.
  8. Santuario di Santa Caterina: Dit is een kerk die is gewijd aan de heilige Caterina van Siena, een van de beroemdste inwoners van de stad. Het interieur is versierd met fresco's en schilderijen die het leven van de heilige uitbeelden.
  9. Fonte Gaia: Dit is een mooie fontein op Piazza del Campo. Het werd gebouwd in de 14e eeuw en heeft prachtige beelden en reliëfs die scènes uit de Bijbel uitbeelden.

Waar eten in Siena

Binnen de stadsmuren van Siena vind je een keur aan Toscaanse restaurants, variërend van traditionele Italiaanse osterie tot moderne Japanse fusion-restaurants - sommige bieden zelfs uitzicht op de Piazza del Campo en de Torre del Mangia maar probeer de toeristische restaurants rondom het grote plein te mijden. Je eet veel beter en rustiger in de koele binnenstad.

Osteria La Sosta Di Violante

Dit was het eerste restaurant waar ik ooit heb gegeten in Siena en het was heel goed. Het staat ook bovenaan op iedere lijst met restaurants in Siena dus je moet er bijna altijd reserveren om een plekje te bemachtigen, het zit altijd bomvol.

Osteria La Sosta di Volante - Via Pantaneto, 115, 53100 Siena SI Tel. 0577 43774 Website: https://www.lasostadiviolante.it/

Kaart ligging :

Belangrijke adressen

Bureau voor Toerisme Siena
Toeristische Informatie Il Campo 1 53100  Siena Siena  Toscane
Website: https://www.terredisiena.it
Email: siena.iat@terredisiena.it
  • 4, Via Giovanni Duprè, Contrada dell'Onda, Ravacciano, Siena, Tuscany, 47065, Italy






    43.317843342857145 - Latitude

    11.331700571428572 - Longitude