5 of 5 (27 Votes)
Byzantijnse pilaren van het klooster onreale UNESCO Wereld Erfgoed vlakbij Palermo
Byzantijnse pilaren van het klooster onreale UNESCO Wereld Erfgoed vlakbij Palermo

Na zoveel te hebben geschreven over Palermo zou ik haast vergeten dat er bezienswaardigheden zijn rondom de stad die je eigenlijk niet mag missen. Een daarvan staat sinds 2015, samen met andere exemplaren van Arabisch/Normandisch erfgoed van de provincie Palermo, op de UNESCO werelderfgoedlijst: De Normandische kathedraal (1172) en het klooster van Monreale vooral beroemd om het schitterende mozaïek dat met goud werd ingelegd.

Monreale op Monte Caputo

De kathedraal en het klooster van Monreale maken deel uit van het Arabisch/Normandisch erfgoed van de provincie van Palermo waar de kathedraal van Céfalu en verschillende monumenten in Palermo, zoals het Paleis van de Normandiërs (Palazzo dei Normanni) ook deel van uit maakt. Monreale vind ik wel wat erg toeristisch, vooral in de zomermaanden. Ik zou liever een bezoek maken buiten het hoogseizoen, maar begrijp dat dit niet altijd kan. De plaats ligt boven Palermo en heeft naast het beroemde klooster en de kathedraal ook nog een waanzinnig uitzicht over Palermo en de Middellandse Zee. Er zijn niet zoveel mensen die twee keer naar Palermo gaan, maar mocht je dat wel doen dan kan ik de korte omweg naar Monreale zeker aanraden, het loont de moeite. Je kunt het beste online een ticket kopen voor alle monumenten. 

Kathedraal van Cefalu, Piazza del Duomo, 90015 Cefalù PA, Italië - https://duomocefalu.it/ - geopend iedere dag
Palazzo dei Normanni, Piazza del Parlamento, 1, 90129 Palermo PA, Italië - https://www.federicosecondo.org/ - geopend iedere dag tot 16.30 uur
Kathedraal van Monreale, Piazza Guglielmo II, 1, 90046 Monreale PA, Italië - https://www.duomomonreale.com/ - geopend iedere dag tot 16.30 uur
Benedictijner klooster, Chiostro Benedettino, Piazza Guglielmo II, 90046 Monreale PA, Italië - https://www.coopculture.it/it/prodotti/biglietto-chiostro-di-santa-maria-nuova-e-duomo-monreale/ 
Een erker van de kathedraal van Monreale

De geschiedenis van Monreale

De Duomo van Santa Maria Nuova samen met het Benedictijner klooster zijn twee gebouwen die zijn overgebleven uit het Arabisch-Normandisch tijdperk van Sicilië (11de-12de eeuw). Er zijn er in totaal 9, die allemaal zijn toegevoegd aan de lijst van beschermde monumenten van het UNESCO Werelderfgoed.

Na de bezetting van Palermo door de Arabieren, werd de bisschop van Palermo gedwongen zich buiten de hoofdstad te vestigen in het toen nog kleine kerkje. De Arabieren noemden de plaats in die tijd 'Aghia Kiriaki', later kreeg het pas de naam Monreale. Na de Normandische verovering in 1072 kregen christenen de kathedraal in Palermo terug. Van een kerkelijk centrum in Monreale was toen nog geen sprake. Als het al een rol speelde was het meer een tijdelijke, totdat de beslissing van koning Willem II (de Veroveraar, hertog van Normandië) kwam om in Monreale een echte kathedraal te bouwen. De eerste nederzettingen in Monreale op de Monte Caputo kwamen pas later rond de 13de eeuw op een heuvel van 300 m boven de stad Palermo.

Het gangenstelsel op de derde verdieping

Monreale was door de eeuwen heen niet meer dan een klein onbetekenend dorp. Toen de Normandische koningen van Sicilië het gebied als hun jachtverblijf kozen, kwamen er meer mensen en kwam er dus meer handel naar het gebied. Een mooi paleis wat toen gebouwd werd, doet nu dienst als stadhuis, je vindt het direct links van de kathedraal. Onder koning Willem II werd er ook een groot klooster voor de Benedictijnen bijgebouwd. De nieuwe gebouwen hadden zeker ook een verdedigende functie. Monreale werd uiteindelijk de zetel van de aartsbisschop van Sicilië, die vanaf hier aanzienlijke invloed uitoefende op de rest van Sicilië.

In de negentiende eeuw konden hier nog huwelijken worden ingezegend zonder toestemming van de ouders, waardoor het een toevluchtsoord werd voor verliefde minderjarigen, de zogenaamde "huwelijken van Monreale", die niet zonder controverse waren overigens.

Het schip van de kathedraal van Monreale

Wat kun je bezoeken in Monreale?

Het interieur van de Duomo (Cattedrale della Santa Maria Nuova) is eigenlijk mooier dan de buitenkant en zeker interessanter. De Duomo is een erkend nationaal monument in Italië en een van de belangrijkste bezienswaardigheden van Sicilië. Het meest indrukwekkende zijn de glasmozaïeken die het interieur van de kerk bijna geheel overspoelen in felle kleuren op een gouden ondergrond. Het is uniek en ook erg spectaculair. De mozaïeksteentjes zijn in lagen gerangschikt, gedeeld door horizontale en verticale strepen. In delen van het koor bevinden zich zelfs vijf van deze niveaus.

Het klooster ligt er rechts naast en is toegankelijk via een aparte ingang. Daarnaast is vooral de vierkante kruisgang (47 meter hoog) van het klooster een bezienswaardigheid die je niet mag overslaan. Het heeft aan alle vier de zijden 26 bogen die rusten op zuilen die prachtig versierd en vormgegeven zijn, elke zuil is anders en het verdient de moeite om de versieringen goed te bekijken. Op de in totaal 109 kapitelen werd van alles afgebeeld, wat je noemt uit-het-leven-gegrepen. We komen ook kapitelen tegen met alleen blad- en bloemmotieven, typisch Arabische beinvloedt, wat er op duidt dat ambachtslieden van allerlei pluimage hebben meegewerkt aan de bouw. De meeste kapitelen hebben echter mens- en (fabel)dierfiguren.

Byzantijnse pilaren van het klooster

Gouden mozaïek muren

De prachtige mozaïeken die de muren bekleden van de kathedraal dateren waarschijnlijk uit de 12de eeuw, ze behoren tot de meest belangrijke en kostbare voorbeelden van middeleeuwse kunst ter wereld en vertellen verhalen uit het Nieuwe en Oude Testament, vooral over het leven van de Petrus en Paulus. Een van de mozaïeken toont Willem (II) de Veroveraar, als hij de kerk schenkt aan de heilige maagd, een ander mozaïek toont de bouw van de toren van Babel.

Voor de bouw van de kathedraal, de grootste en meest kostbare van de Normandische kerken op Sicilië, werd beroep gedaan op grote kunstenaars, zoals Bonanno Pisano en Barisano da Trani, aan wie de bronzen deuren van de twee portalen werden toevertrouwd, en een groot aantal Byzantijnse, Venetiaanse en Siciliaanse mozaïekleggers, die een ongelooflijke hoeveelheid gekleurde steentjes op de gouden achtergrond plaatsten.

Uitzicht vanaf de derde verdieping

Terwijl ik nog met ingehouden adem de pracht van de mozaïeken bewonderde, wijst mijn gids op de ingelegde vloer van de kerk die door het kleurgeweld overschaduwd dreigt te worden. De majestueuze granieten zuilen met prachtige historische kapitelen, het 18e-eeuwse zilveren hoogaltaar en het fijn bewerkte houten koor, de koninklijke graven van Willem I en Willem II, het 15de-eeuwse beeld van de Madonna del Popolo op het altaar van de rechter apsis en de Madonna Bruna, een verrukkelijk schilderij op hout van een onbekende 13de-eeuwse kunstenaar, dat onlangs verplaatst werd naar de rechterkant van de hoofdingang.

Na het bewonderen van het interieur van de kerk, leidt een deur aan het einde van de rechterzijbeuk naar de noordelijke toren. De trap gaat drie verdiepingen omhoog en leidt naar de uitgang via smalle gangen, maar eindigend in een prachtig uitzicht op het abdijcomplex, het klooster en de bergen rondom.

Hoe kom je in Monreale?

De vraag moet eigenlijk zijn: hoe kom ik in Monreale vanuit Palermo en hoe kom ik weer terug? En waarom zou je deze toeristische plek moeten bezoeken, is het de moeite waard en wanneer moet ik gaan?

Wel, de tocht naar Monreale kun je op verschillende manieren doen vanuit Palermo, het ligt op ongeveer 10 km buiten het centrum. Het meest comfortabel is met een taxi. De rit kun je maken voor een vastgesteld bedrag vanaf het Piazza Indipendenza. Staan er meerdere mensen te wachten bij de taxi's, biedt dan aan om samen te gaan, het is heel gebruikelijk om dat te doen.

catacombe dei cappucini

Onderweg zou je nog kunnen overwegen een stop te maken bij het Catacombe dei Cappuccini om de griezelige catacomben te bezichtigen, deze liggen ongeveer halverwege.

Chiostro dei Cappuccini, Piazza Cappuccini, 1, 90129 Palermo PA, Italië - http://www.catacombefraticappuccini.com/ - iedere dag geopend tot 17.30 uur

Als je liever met het openbaar vervoer reist, moet je de AST (Azienda Siciliana Transport) bus nemen of de bus 389 (AMAT, het lokale busbedrijf) vanaf Piazza Indipendenza (achter het Palazzo dei Normanni). De AST bus gaat rechtstreeks naar Monreale (Piazza C. Inghilleri achter Corso P. Novelli ongeveer 200 meter van de Duomo) terwijl bus 389 (AMAT) stopt bij Piazza Vittorio Emanuele (Piazza Duomo).

Aanbevolen hotels in Monreale

Palazzo Liberty

Liberty

Een B & B in het centrum van Monreale, een paar stappen naar de kathedraal, plenty restaurantjes in de buurt. Mooi gerenoveerde appartementjes, ontbijt inbegrepen. Voor de gasten is er een hot tub en een terras.  

Palazzo Liberty, Via Miceli, 20, 90046 Monreale PA, Italië - Prijzen en reserveren

Opera Boutique Rooms

opera

Goed gelegen boetiek hotel, 300 meter naar de kathedraal. Het beschikt over een restaurant, privéparkeergelegenheid, een bar en een gemeenschappelijke lounge en een sauna. Verder mag je roomservice verwachten en gratis WiFi in alle ruimtes. Het hotel beschikt over familiekamers, airconditioning, een flatscreen-tv met kabelzenders, een koelkast, een koffiezetapparaat, een douche, een haardroger en een bureau. 

Opera Boutique Rooms, Via Giuseppe Verdi, 4, 90046 Monreale PA, Italië - Prijzen en reserveren

Waar kun je het beste eten in Monreale?

Bricco e Bacco

bricco monreale

Vegetariërs opgelet, dit is echt een restaurant voor vleeseters, die goed aan hun trekken komen met uitzonderlijk goede biefstuk en andere vleesgerechten. Het stuk vlees dat je besteld wordt per kilo (of deel er van) berekend, in het geval je de Florentijnse steak in Toscane hebt gemist, ligt hier je kans. Leuk gemoedelijk interieur, vlak bij de kerk, dus in het historisch centrum. De naam betekent zoveel als ‘de pot en de ketel’.

Bricco e bacco, Via B. d'Acquisto, 13, 90046 Monreale PA

Pizzeria Art Libri Totó

toto monreale

Het interieur is een verwarrende, opeengestapelde puinhoop die voornamelijk uit boeken bestaat, maar dat maakt de plek uniek en interessant. Zeer goede pizza’s met originele namen en (mag ik het zeggen) originele topping combinaties. Hier kunnen vegetariërs ook goed terecht, keuze te over. Je kunt ook buiten op het terras eten.

Pizzeria Art Libri Totó, Chiasso Ciro Menotti, 6, 90046 Monreale PA

Over dit artikel

Bureau voor Toerisme
Piazza Guglielmo II
90046
Monreale
Palermo
Land: Italië