Ik ben op een nostalgische tour door Puglia aan het trekken en bezoek de plekken waar ik me zo voorstel dat mijn schoonvader gelopen moet hebben. Plekjes die elk wel iets bijzonders hebben, hoewel je ze in reisgidsen niet gauw zal tegenkomen. Zo kom ik in Carosino, Monteparano, Faggiano, Fragagnano, Marragio en nog een paar van die gehuchten die allemaal dichtbij San Giorgio Ionico liggen.
Monteparano
Op 19 maart was het vaste prik dat mijn schoonvader na de mis in de barokke kerk van SS Annunziata bij familie in Monteparano het feest van de ´tafels van San Giuseppe´ bijwoonde. Nog steeds staan in de straatjes van het plaatsje de tafels vol gerechten ter ere van de heilige, een feest dat trouwens in veel plaatsjes wordt gevierd. Er zijn ook opgravingen gedaan die bewijzen dat het in de tijd van de Griekse overheersing, Grecia Magna, al bewoond werd. Uit een veel latere tijd dateert, de 16de eeuw is het imposante kasteel van de adellijke familie D'Ayala Valva. Het Lago Pappadai, net buiten Monteparano is een geliefd plekje voor de inwoners.
De wonderbare fontein van Carosino
Ik kom graag in Carosino tijdens het wijnfeest (begin september) want dan spuit de fontein vino rosso en kan iedereen z´n bekertje vullen. Ook hier bouwde de belangrijke familie D'Ayala Valva een hertogelijk Palazzo in de 15de eeuw. Het ziet er geweldig uit van buiten, maar van binnen valt het wat tegen, dus ga liever naar de kerk Santa Maria delle Grazie uit 1546, want die is zeker bezoekje waard. Behalve dat je hier vanzelfsprekend goede wijn kunt inslaan ga ik ook regelmatig langs bij Frantoio Sportelli om een 5 liter blik olijfolie te kopen, niet, omdat ze beter zijn dan de andere Frantoio´s in de omgeving, maar hier brachten mijn schoonvader en zijn broers jaarlijks hun olijven naartoe om ze te laten persen.
De bossen van Faggiano
Het grote bos bij Faggiano is rijk aan flora en fauna en ik weet zeker dat het een geliefd wandelgebied was waar mijn schoonvader met zijn honden wandelde. Het dorpje leeft van de teelt van olijven, wijn, tarwe en vijgen en kantklossen is hier een oude traditie. In de Pinacoteca van Bari zijn nog enkele belangrijke fresco’s te zien die in Faggiano in de tufsteengroeven zijn gevonden. Vlakbij, in het gehucht San Crispieri staat nog een kasteel uit eind 1600, maar ik zou er geen omweg voor maken, een vierkant wat vervallen kolos steen.
Fragagnano
Fragagnano, daarentegen, ligt in ´Le Murge Tarantine´ een heuvelachtig gebied omringd door uitgestrekte wijngaarden. In het Renaissance Palazzo Baronale zat ooit een wijnhuis waar mijn schoonvader zijn wijn kocht. Het Palazzo Marchesale stamt uit 1701 en de kapel van Madonna del Favore is uit 1577. Iets zuidelijker in Lizzano staat een ander Palazzo Marchesale, het kasteel ligt er wat vervallen bij en helaas het stadje zelf is ook aan een opknapbeurt toe. Vlakbij staat het ´Museo Civico della Paleontologia e dell’Uomo´, dat een rijke verzameling kunstvoorwerpen heeft, waarvan de oudste dateren van 600 miljoen jaar geleden. De getoonde materialen, waaronder enkele fossielen, komen van over de hele wereld, sommige zijn in de stad gevonden tijdens archeologische opgravingen.
Vijgen uit Torricella
Papa Puglia logeerde vaak bij een oom en tante In Torricella die een bedrijfje hadden in gedroogde vijgen met amandelen, een lekkernij die vooral met kerst wordt gegeten, nog steeds stuurt de tante ons een doos vol zoete hapjes met Kerst. Het stadje dateert uit de 11e eeuw, toen een groep boeren en herders besloten te ontsnappen aan de voortdurende aanvallen van piraten en toevlucht zochten in het binnenland. Tussen de olijfbomen staat de ´Cripta della Santissima Trinità´ dat uit de 12de eeuw stamt. Het kasteel Muscettola uit de 15de eeuw is bijzonder omdat het vijf torens heeft. In Leporano staat nog een Muscettola-kasteel dat uit de 12e-13e eeuw stamt. Dicht bij Torricealla in het middeleeuws dorp Monacizzo, stop ik altijd graag in de Osteria di Monacizzo, waar ik geniet van de lokale gerechten die geserveerd op borden uit het keramiek stadje Grottaglie.
Maruggio
Maruggio is een doolhof van kronkelende straatjes en witte huisjes en werd rond het jaar 870 gesticht door de Orde van de Tempeliers, de ridders van Malta waren vijf eeuwen aan de macht (1317 - 1819) en zij beschermden de inwoners tegen de aanvallen van Turkse piraten. Dezelfde ridders bouwden ook het Palazzo dei Commendatori in de 14de eeuw. Ook hier kwam Lucio, mijn schoonvader, regelmatig, omdat zijn broer hier woonde. In zijn jeugd ging hij op pad met vriendjes naar de ´Tonnara di Torre Ovo´, een toen al verlaten gebouw dat voorheen gebruikt werd voor de tonijnvisserij. Maar natuurlijk was de uitkijktoren Torre Ovo (uit 1473) een plek die de jeugd van toen aantrok, de toren werd gebouwd om de stad te verdedigen tegen aanvallen van de Saracenen.
Spiaggia d'Ayala, het strand van de graaf
Toen zijn broer verkering kreeg met een meisje uit Pineta d’Ayala, een pijnboombos en aangrenzende duinen, gingen ze vaak daar naar het Spiaggia d'Ayala, halverwege Campomarino en Piri Piri, rechts van de haven van Maruggio. Dit is eigenlijk een van de mooiste delen van de Ionische kust waar zelfs nu maar weinig mensen komen, een paradijs met kristalheldere zee en schoon zand, omlijst door groene mediterrane vegetatie. M. herinnert zich hoe ze met een grote zak friselle naar het strand togen, die ze in zee gooiden en even later met tomaat oppeuselden. (Tegenwoordig is hier ook een nudistenstrand.)
Mosselen uit brak water
Als mijn schoonvader voor zijn werk in Taranto moest zijn, bracht hij altijd cozze pelose mee terug uit zijn geliefde Puglia. Deze mosselen hebben een bruin-geelachtige kleur, in plaats van zwart en ze zijn volledig bedekt met dons. Ze worden gekweekt tussen de Mar Piccolo en de Mar Grande in Taranto. De bijzondere smaak komt van het zeewater dat vermengd wordt met de zgn. citri, bronnen van zoet water op de zeebodem.
