In Puglia tussen de witte stranden, het azuurblauw van de Ionische en Adriatische Zee, het zilvergrijze blad van de oeroude olijfbomen ligt de Salento verscholen. Een streek die sterk geworteld is in geschiedenis en folklore, verlaten masseria's, omringt door wijngaarden, een traditionele keuken, pizzica-festivals, barokke architectuur en religieuze feesten, dit alles is de Salento, de parel van Puglia!
Na een dagje aan het strand van Melendugno, hebben we die avond afgesproken om samen met mijn schoonfamilie te eten en het feest van ‘San Niceta’ in Melendugno bij te wonen. “Wat een prachtige stranden zijn hier”, zeg ik tijdens de maaltijd tegen Tiziana, een nichtje van M. die naast mij aan tafel zit.
Melendugno ligt tussen Lecce en Otranto, dichtbij de kust waar de prachtige stranden van Torre Specchia Ruggeri, San Foca, Roca, Torre dell'Orso en Sant'Andrea liggen, een opeenvolging van kleine strandjes, inhammen, duinen en baaien. En overrijk aan ‘la macchia mediterranea’, mediterrane flora, dennenbossen, struiken en heesters, zo typerend voor het Middellandse Zeegebied. "We hebben lange warme zomers en de winters mild en vochtig. Eigenlijk", zegt ze, "is het hier het hele jaar door heerlijk en vaak zie je in november nog mensen in zee". “Jongens, even dooreten, de processie begint over 10 minuten! “, waarschuwt M., als we achter onze 'Spumone' zitten, een ijsgerecht met binnenin zachte cake gedrenkt in Strega of een andere likeursoort.
“Gelukkig is het hier niet zo’n gekkenhuis is als in Salerno”, zegt Tiziana, “afgelopen jaar toen we daar waren om de ‘luminarie’ te zien was het zo druk dat je over de hoofden kon lopen, hier is het veel rustiger en kun je alles goed zien." We zijn inmiddels gearriveerd voor de kerk van Maria Assunta waar zo dadelijk de processie zal vertrekken.
In de tussentijd vertelt Antonio, Tiziana's wederhelft, dat de 'luminarie' (de feestelijke lichtinstallaties) een oude traditie zijn in het zuiden. Ter gelegenheid van de stadsheilige feesten worden pleinen en straten versierd met grote houten geraamten die bedekt worden met duizenden gekleurde lampjes, dikwijls zijn het reproducties van galerijen, torens, kastelen of kathedralen. De term 'luminarie', komt van het Latijnse 'lumen', wat letterlijk 'object dat licht verspreidt' betekent.
De traditie ontstond naar alle waarschijnlijkheid in de barokperiode. Vanaf de 17de eeuw werden deze verlichte decoraties gebouwd, eerst houten steigers die tegen de gevels van gebouwen aanleunden, versierd met talloze gekleurde glaasjes gevuld met olie en een pitje zodat ze konden branden. In een volgende periode werden er terracotta olielampen gebruikt, die in kleine cilinders van wit, rood of groen papier werden gestoken. In de negentiende en twintigste eeuw, werden na de komst van de gloeilamp, de ‘luminarie‘ zelfdragende houten geraamten waar honderden lampjes in werden verwerkt.
Het zijn projecten waar jarenlang aan wordt gewerkt, door talloze vrijwilligers in club- of bedrijfsverband. Van ontwerp tot afwerking wordt alles zelf gedaan, het bouwen van de stellage en het plaatsen van de duizenden lichtjes. Elk jaar opnieuw een uitdaging om met een ‘luminarie’ te komen die nog mooier en groter is dan het jaar ervoor. Maar ook grote bedrijven als Fratelli Parisi maken de soms uiterst ingewikkelde stellages diie ze zien als een soort visitekaartje. De verlichting wordt geplaatst met de feestdagen van patroonheiligen en met de kerstdagen, overal in de streek, in kleine dorpjes tot grote steden.
Dan begint de fanfare te spelen en wordt het heiligenbeeld plechtig naar buiten gedragen, op dat moment gaan de lichtjes aan, "ohh wat prachtig" roepen we in koor. Een sprookje uit duizend en een nacht, duizenden gekleurde lichtjes stralend als edelstenen lijken op de kostbare sieraden van Longobarden of uit een Byzantijnse goudsmederij te zijn gekomen, een explosie van licht op deze zwoele zomeravond.
San Niceta van Melendugno is de enige beschermheilige in Italie die afstamt van de Goten, het was een edelman die zich bekeerde tot het Christendom. In opdracht van Athanaricus de Visigoth, een heidense heerser, werd Niceta levend verbrand omdat hij weigerde van geloof te veranderen. Zijn naam is afgeleid van het Griekse werkwoord ‘nicao’ wat winnen betekent, een naam die in de streek nog veel voorkomt. In de ‘Abbazia di San Niceta’ zijn fresco’s van de Madonna met Kind, San Vito en Sant'Antonio Abate en plantenmotieven te zien. En op 15 en 16 september wordt hij dan geeerd met duizenden lichtjes.
Niet alleen in Melendugno maar ook in andere steden kun je deze lichtfeesten meemaken. Bijvoorbeeld het feest van San Giuseppe in Copertino op 15-16-17-18-19 september, Santa Domenica in Scorano in de eerste week van juli. In Lecce is het feest van Sant'Oronzo op 24, 25 en 26 agustus en Santa Cristina in Gallipoli op 23, 24 en 25 juli en ten slotte het feest van San Luigi in Calimera op 21 juni.
Het Palazzo de Noha is de mooiste accommodatie in Lecce. Lecce is op zichzelf al een prachtige stad maar het is ook een prima uitgangspunt om de omgeving te verkennen.
Iets verder weg (maar afstanden in Puglia zijn niet echt een probleem), aan de andere kust van Puglia kan ik deze Masseria van harte aanbevelen, vooral als je van een zeer goede en verzorgde keuken houdt moet je kiezen voor Masseria Bagnara. Prachtig interieur, jacuzzi en groot zwembad.
Vlakbij Melendugno ligt Olive Garden House, een prachtig resort met een schitterend zwembad. Echt aan te bevelen, stijlvol ingericht.
Ik verbleef in Villa Hermosa Resort in Porto Cesareo, als gast van de streek. Met prachtige bananenbomen in de tuin, die altijd de moeite van een plaatje waard zijn. Het hotel is goed gelegen met een prima prijs/kwaliteit verhouding en erg geliefd door Nederlandse toeristen.
Komt oorspronkelijk uit Den Haag waar ze nog vaak komt als mede eigenaar van restaurant Grantour in Italia. Na 20 jaar Rome, waar ze in de mode en de filmwereld werkte, verhuisde ze met haar man naar een dorp in de Abruzzen. Naast het maken van haar kunstwerken en de werkzaamheden als PR in de ontwerpstudio van haar Italiaanse man die architect is gaat zij vaak op ontdekkingstocht, wandelend of op de racefiets, door deze prachtige groene streek met zijn fantastische regionale keuken en de gastvrije bevolking. Het zijn onderwerpen waar zij regelmatig over schrijft om zo haar liefde voor Marche de Abruzzen te delen met de anderen.
De besproken hotels en restaurants in dit artikel worden door ons objectief aanbevolen. Links voor hotels die in de tekst staan zullen we zo veel mogelijk voorzien van een hotel reserverings link waardoor wij een kleine commissie ontvangen. Indien je een gesponsored bericht treft staat dit er altijd bij.
Hiermee steun je Dolcevia.com, het werk van onze schrijvers en journalisten en uiteraard ook SLOW toerisme naar Italie! Dolcevia.com werd in 2008 opgericht en is 100% onafhankelijk, we hebben als doel gevarieerd en zo objectief mogelijk informatie te geven over Italie.
* Deze lijst met aanbevolen restaurants in Puglia is niet volledig maar kwalitatief goed, de restaurants en osterie zijn uit onze eigen ervaring samengesteld maar ook volgens tips van Italiaanse sommeliers. Sommige provincies staan niet op deze lijst omdat deze vrij weinig worden bezocht door toeristen en algemeen plaatsgebrek. Zoek je een restaurant dan kan je altijd contact opnemen met de redactie@dolcevia.com we geven je graag advies.
Een kaart met onze favoriete hotels aan een écht privéstrand in Puglia