BiBi´s blog - Trani a GoGo in Puglia

We zijn op weg naar Puglia waar wij zijn uitgenodigd voor een ´pranzo´ op de verjaardag van een nicht van M. We vertrekken vanuit Teramo (Abruzzen) en na 3 uur rijden komen wij in Trani, de naam betekent ook kroeg, maar daarover later meer, aan. Helaas is er niet veel tijd om het havenstadje te bezoeken. Na een beetje zoeken vinden wij het veelgeprezen restaurant Mood, we parkeren de auto om de omgeving te verkennen net buiten het centrum van Trani in een groene wijk met diverse Liberty villa’s. Laten we daarnaartoe lopen zeg ik tegen M. wijzend op een mooi gebouw dat vlak aan zee ligt.

´Trani A Milano
Seconda traversa
A sinistra nel viale
Ci sta quel locale
Abbastanza per male
Che chiamano Trani a gogo
Si passa la sera Scolando Barbera´.

zingt de Milanese zanger Giorgio Gaber in 1962 over Trani a Go Go.

Il Monastero di Santa Maria Colonna di Trani

Het blijkt een mooi klooster te zijn met een aangrenzende kerk, in Romaanse bouwstijl uit de XII-XII eeuw gemaakt in opdracht voor Goffredo Siniscalco, een edelman uit Trani. ´Posso auitare?´ (kan ik helpen ) hoor ik iemand achter ons zeggen.

Er staat een oudere heer met vriendelijk gezicht. Helaas is het museum nog niet geopend, de werkzaam heden zijn klaar, na vele jaren is het oude klooster gerestaureerd en wordt er eerdaags een archeologisch museum in gehuisvest. Maar er is een probleempje..., de inhoud ontbreekt!

Albino, zo heet de aardige mijnheer, vertelt ondertussen dat in de jaren 1968 tot 1984 er belangrijke vondsten van nederzettingen uit de bronstijd tot de achtste eeuw voor Christus in de omgeving van het klooster zijn gevonden. Hij vertelt dat ook hijzelf daar diverse oudheden heeft opgegraven. Al deze oude vondsten moesten hier in het nieuwe museum een plekje krijgen. Het probleem is echter dat de oudheden niet meer in het bezit zijn van de gemeente Trani maar in het deposito van de Dienst Erfgoedinspectie opgeslagen liggen. Er wordt nu druk onderhandeld om de opgegraven stukken een plekje te geven in het speciaal daarvoor opgeknapte klooster aan zee. Albino lacht als we hem zeggen wat een prachtige plek dit wel niet is.
´Ja´, zegt hij, ´ik bof ontzettend dat ik hier een kamer heb en de zon vanuit mijn raam zie opkomen over de zee´.


Hij kijkt op zijn horloge en schrikt, ´accidenti, ik moet gaan, de jarige wacht op mij! ´ We lopen samen met hem in de richting van onze auto, ´kijk daar hebben zij mij uitgenodigd´ wijzend op ons restaurant. He, dat is toevallig wij ook!

Vis, van de zee op je bord

Als we het moderne restaurant ´Mood´, dat dichtbij het klooster is gelegen binnen lopen worden we verwelkomt door de nicht van M. ´Jullie hebben al kennis gemaakt met Albino zie ik, gaan jullie maar in zijn buurt zitten want hij heeft altijd veel interessants te vertellen´ zegt ze naar mij glimlachend, wetend hoe nieuwsgierig ik ben.

Ik kijk een beetje rond in het moderne restaurant waar meneer Albino opvalt tussen de jonge trendy gasten die hier zitten. De nicht werkt bij het cultureel erfgoed van Puglia vandaar dat Albino haar vaak ziet tijdens de werkzaamheden bij het klooster. Na diverse antipasta van verse vis en een paar glazen heerlijke wijn, begint Albino enthousiast verder te vertellen over de tijd dat hij in Milaan werkte. ´Ik was er helemaal niet zo blij mee om mijn Puglia achter te laten. Maar als ik naar de ´Trani’ in Milaan ging voelde het een beetje alsof ik weer in Puglia was, daar in het koude noorden´.

´Wat bedoelt u met Trani?´, vraag ik. ´De Trani waren een bekend begrip in Milaan en omstreken, het waren wijnkelders en taveernes waar in overvloed wijn uit Puglia, ‘Trani‘, werd geschonken. Van het woord Trani is ook het woord tranatt afgeleid, waarmee frequente kroegen bezoekers werden aangeduid´, gaat signor Albino verder.

Trani, wat zoveel als kroeg betekent in het plaatselijk dialect

Het begrip Trani ontstaat eind 1800 wanneer er een verbod komt op het transport en de invoer over de Alpen van Franse wijnen naar noord Italië. Hierdoor wordt in het noorden noodgedwongen wijn uit Puglia geïmporteerd. Al snel wordt deze wijn een groot succes. Voor die tijd was het een zware, robuuste wijn waar de noorderlingen niet zo aan gewend waren, zij vonden het een beetje (letterlijk vertaald) 'vlees drinken’, maar was daarentegen heel populair onder de arbeiders want de wijn zorgde voor extra energie. Zozeer zelfs dat het de ´Piole´, de osterie Piemontesi verdrong en de ´Trani´, de osterie Pugliesi als paddenstoelen uit de grond schoten. ´De vele Pugliese gastarbeiders zoals ik in die tijd voelden zich daar wat meer thuis.´ Vooral na de Tweede Wereldoorlog zijn de Trani heel populair en wordt het de ontmoetingsplek voor vele Milanezen maar ook voor de vele emigranten uit Puglia, die hier na hun werk een glas wijn uit hun streek kwamen drinken, een kaartje leggen of Morra speelden en natuurlijk om over Puglia te praten. ´Wist je dat zelfs de komiek en acteur Lino Banfi zijn carrière hier is begonnen? Ik ontmoette hem daar vaak, een geweldige tijd!´

Il Moscato di Trani

De lekkerste gerechten bereid door Chef Sergio Marzocca worden op tafel gezet en Albino zegt glunderend dat het allemaal heerlijk smaakt en dat de vis echt ´freschissimo´ is! Af en toe komt de vriendelijke eigenaar een praatje met ons maken. Nu komt hij met een mooie fles aanlopen en maakt die voor ons open.
´Che bonta!´ roept Albino luidkeels ´il Moscato´! Gastheer Paolo Lamantea komt bij ons aan tafel zitten om ons wat meer te vertellen over deze wijn. De handel van Moscato di Trani wijn bestaat al sinds mensheugenis. Er wordt zelfs gezegd dat de lokale bevolking van Trani de wijn verhandelden met de Feniciërs. In 1550 schreef de Italiaanse schrijver, reiziger, intellectueel en humanist Leandro Alberti erover in zijn reisverslagen ´Descrittione di tutta Italia´: de Moscato di Trani ´tanto eccellente ch’è cosa molto delicata da gustare´ wat zo veel wil zeggen als ´een erg goede wijn en zeer delicaat om te proeven´.

Boze Venetianen

Sinds het jaar duizend verhandelden de Venetianen met veel succes de wijnen uit Puglia, zij hadden zelfs een specifieke overeenkomst gesloten met de douane van Trani. Graaf Roberto d'Angiò van Trani (14de eeuw) wilde daarom beperkingen leggen op de export van deze kwaliteitswijn die werd verscheept vanuit de havens van het Koninkrijk Napels, iets waar de Venetiaanse handelaren niet blij mee waren. Albino geniet van de verhalen en wij van de heerlijke muskaatwijn. De DOC Moscato di Trani van Italië wordt gemaakt in de hak van Italië vlak bij het havenstadje Trani in het noordelijke deel van de provincie Bari in Puglia. Een passito di Moscato di Trani is een exclusieve dessertwijn die wordt gemaakt van 100% Moscato Reale, een zeer oude druivenras.
De druif moet volledig indrogen aan de wijnstok. Pas eind oktober worden de druiven gesorteerd en geoogst, dit alles gebeurt nog steeds met de hand. Doordat de druiven aan de plant blijven, behouden ze alle smaak en geur en krijgen ze ook zo lang mogelijk alle positieve invloeden mee van de grond en de omgeving. Heel belangrijk zijn ook de juiste temperatuur en de luchtvochtigheid. De grond in het gebied rondom Trani bevat veel kalk en ook dat is gunstig voor de Moscato Reale. De wijnstok gedijt goed op kalkrijke grond.

Zuchten om de mooie blanke borsten van zijn geliefde

Er word een schaal vol sospiro’s´ (zuchten) op tafel gezet. Een beroemd gebakje uit Bisceglie, een buurtgenootschap van Trani, luchtige cakejes gevuld met crème en gegarneerd met suikerglazuur. De legende vertelt dat deze lekkernij bereid werd door de nonnen Clarissen voor het huwelijk van Lucrezia Borgia en de graaf van Conversano. Maar de bruid kwam niet opdagen en ondertussen zuchtten de gasten voor het lange wachten en aten van de koekjes. ´Nou` zegt Albino, ´ik hou het op de ander legende, die van de verliefde jongeman die geïnspireerd werd door de borsten van zijn geliefde!´