5 of 5 (27 Votes)
Urbino gezien vanuit het panoramisch uitzichts punt net buiten de stadspoort
Urbino gezien vanuit het panoramisch uitzichts punt net buiten de stadspoort

Een idyllische heuvelstad, een verzameling van middeleeuwse huizen en paleizen, een van de oudste universiteiten van Italie, omvangrijke piazza’s die als amfitheaters de stad tot podium maken. Je kunt verdwalen in de steile smalle straatjes, vanaf de vensters van het Palazzo Ducale kijk je uit over mistige bergtoppen en landschappen herkenbaar uit Renaissance schilderijen. Maar al deze schoonheid kan grote massa´s toeristen niet bewegen de stad te bezoeken, omdat het ‘aan de verkeerde kant ligt van Florence’, net als Perugia, Gubbio en Assisi, halfvergeten door vakantiegangers en zelfs kunstliefhebbers.

Het heuvellandschap van Montefeltro

In de 15e en 16e eeuw was Urbino een van de culturele hoofdsteden van de Renaissance. Piero della Francesca kwam hier om het perspectief te leren schilderen en er over te schrijven, net als Ucello, en Rafaël SR, Giovanni Santi, maar ook grote architecten als Laurana en Martini. De beroemdste inwoner van Urbino was zonder twijfel de schilder Rafaël die in Urbino geboren en getogen is.

Het blauwe goud van Urbino

Rafaël, de schilder, was het wonderkind van zijn tijd in Urbino. Je kunt zijn geboortehuis bezoeken in de Via Raffaello Sanzio 57. Van zijn jeugd is eigenlijk weinig bekend, hij kreeg schilderles van zijn vader, Giovanni Santi, en leerde van hem het ambacht van het maken van kleurpigmenten. Er is bijzonder plekje in Urbino met een binnenplaats waar je de molensteen vindt waarop Raffael Sanzio en zijn vader natuurlijke verfpigmenten creëerden. Het is in deze werkplaats dat ze het zogenaamde ‘blauwe goud’ produceerden. Blauw was het meest kostbare van pigmenten in de Renaissance, zelfs duurder dan goud. Als basis voor het pigment werd een plant gebruikt de Isatis Tinctoria die ook gebruikt wordt voor de genezing van wonden en geelzucht.

Urbino stadzicht over het Palazzo Ducale

Het blad van de Isatis Tinctoria werd in september geoogst en naar de molen gebracht van het bedrijf Santi, waar ze de planten tot pasta maalden die dan in de open lucht werd gedroogd. Van de pasta werd een bal ter grootte van een flinke sinaasappel gevormd, de zgn. 'cocagne', die daarna nog 4 maanden in de zon te drogen werd gelegd. Vervolgens werden er kleinere balletjes gevormd, die hard waren en donker van kleur. Schijnbaar was dit de enige manier om het pigment goed te conserveren tijdens het transport naar andere delen van Europa, wat soms maanden kon duren. In ieder geval verdienden vader en zoon Santi er een goede boterham mee. Ga eens kijken bij ´Gaudo´, (zie hier de website) aan de via Giuseppe Mazzini in Urbino, een bijzonder winkeltje wat in haar ambachtelijk atelier kleding en accessoires gemaakt met behulp van het kostbare blauwe pigment gemaakt op dezelfde manier die zo geliefd was bij schilders uit de renaissance. Gaudo is geopend op dinsdagmiddag, woensdag tot en met zaterdag de gehele dag, maar pas op de middagsluiting van 1 tot 4 uur.

Rafaël in de schijnwerpers ter gelegenheid van zijn 500ste sterfdag

Deze maand (oktober 2019) begint in Urbino een belangrijke tentoonstelling, samengesteld door Barbara Agosti en Silvia Ginzberg met meesterwerken van tijdgenoten van Rafaël, zoals de Madonna van Aldobrandini, die gedurende de vijftiende en zestiende eeuw in Urbino schilderden, de lijst van kunstenaars is lang en omvat onder meer ook de leermeesters van Rafaël, Perugino en Luca Signorelli.

Voor zulke grootmeesters is er maar een expositieruimte in Urbino geschikt en die is tegelijk het symbool van de stad. Sommigen vinden het Palazzo Ducale van Urbino zelfs te bescheiden voor kunstwerken van deze grootmeesters, maar het hertogelijk paleis van Urbino was indertijd het meest elegante en rijkste hof van heel Italië en stond toen al bekend als cultureel centrum.

Het Palazzo Ducale van Urbino

Het palazzo is een van de meest belangrijke gebouwen uit de 15e eeuw - de centrale binnenplaats is bijzonder, met mooie Korinthisch zuilen en versierde arcades. Het Palazzo werd gebouwd voor de grote beschermheer van de stad, hertog Frederico van Montefeltro. Tot de vaste collectie behoren belangrijke werken van Rafaël, Piero della Francesca, Uccello, Titiaan en Barokska.

De speciale exposities en evenementen rondom de gedenkdag van de 500ste sterfdag van Rafaël lopen in ieder geval nog tot 10 januari, en ook in 2020 worden nog verschillende exposities gehouden over deze grote schilder van de Renaissance, met name in de Scuderie van het Quirinale in Rome, in de Pinoteca di Ambrosiana in Milaan en in het Victoria & Albert Museum in London. Voor meer informatie, klik hier.

Het hipste hof van Europa

Aan het hof lieten de hertogin Elizabetta en haar schoonzus Emilia Pia portretten schilderen door Rafaël en later ook hun belangrijke gasten. De gastheren en -vrouwen organiseerden aan de lopende band culturele en literaire evenementen, concerten, voordrachten en toneelstukken. Urbino is ook het onderwerp van het beroemde boek van Castiglione, Il Libro del Cortegiano, over het leven aan het hof van Urbino. Het boek, in dialoogvorm, is een portret uit het leven gegrepen aan het hof van Guidobaldo da Montefeltro van Urbino waar Castiglione verbleef tijdens zijn jeugd aan het begin van de zestiende eeuw.

Federico da Montefeltro

In maart 1507 bereikte de Renaissance haar hoogtepunt in Urbino. Vier opeenvolgende nachten lang verzamelden zich een gezelschap van dichters, kunstenaars, geleerden en edelen ter gelegenheid van een pauselijk bezoek. Aan een lange tafel in het hertogelijk paleis van Urbino confereerde het gezelschap over liefde, recht, moraal, manieren, schoonheid, seks, hypocrisie, kunst, hoeden, cosmetica, sport en alles wat er verder nog van belang was voor het open-minded gezelschap. Deze gesprekken waren een inspiratie bron voor Baldassare Castiglione’s boek, het duurde niet lang tot dat zijn boek een bestseller werd, een soort self-help gids voor aspirantleden van het hof. Het boek vereeuwigde Urbino als toonbeeld van vooruitgang en hoe van hoflieden verwacht werd zich in gezelschap te gedragen tijdens de Renaissance.

Truffels uit Montefeltro

Urbino is niet alleen rijk aan cultuur, het is een belangrijk gastronomisch centrum voor de truffel. Je kunt bijna in alle restaurants in de omgeving, en in ieder seizoen genieten van truffels in elke variant. De toeristische website van de regio Marche vertelt je er alles in detail over en is met name handig als je een kalender zoekt van dorpsfeesten en festivals. Wie iets sportief zoekt in de streek van Montefeltro zou eens moeten kijken naar de Urbino Bike Tour die routes door Montefeltro organiseert per e-bike, met stops om truffels en wijn te proeven. Klik hier voor meer informatie (EN).

In de omgeving van Urbino

De omgeving van Urbino, de streek van Montefeltro, leent zich goed voor een mooie rondrit door het heuvellandschap met verrassende bezienswaardigheden en gezellige lokale trattorie. Om te beginnen met Urbania, op ongeveer 20 km van Urbino op een adembenemende weg van fikse haarspeldbochten. Urbania is een centrum van majolica-tegel industrie en is de laatste jaren weer behoorlijk tot leven gekomen met een handvol winkels in het historisch centrum die het fijn geschilderd keramiek bieden tegen democratische prijzen.

Het jachtslot van Urbania (Barco Ducale)

De Barco Ducale, het statige jachtslot van de hertog, staat in een weelderig groen veld buiten de stad Urbania. Vroeger was het omringende land voor kilometers ommuurd en beplant met eikenbossen. Dichters en humanisten brachten luie zomers door op het landgoed, dat helaas nu wat verwaarloosd is en wacht op restauratie.

Een ander stuk ongerept landschap ligt tussen Urbania van Acqualagna, de hoofdstad van de Italiaanse witte truffel markt, het ligt ongeveer 18 km naar het zuidoosten. Daarna pak je de snelweg naar Gubbio, de geboorteplaats van hertog Federico en waar een van de meest fantastische folkloristische feesten van Italië wordt gehouden, het Festa di Ceri in mei. Als je nog wat verder zou doorrijden op deze weg kom je in de buurt van Assisi in de regio Umbrië. Het hertogelijke paleis van Gubbio is van buiten imposant, maar weinig decoratief, het uitzicht op daken en heuvels is daarentegen wel fantastisch.

De torens van Gubbio

Gubbio is wat rustiger dan Urbino wat gezien de universiteit toch iets meer catert naar de wensen van student dan de toerist. Wie graag in Gubbio verblijft, zou ik het Hotel Relais Ducale aanbevelen een voormalig gastenverblijf van het hertogelijk paleis, in 1997 omgebouwd tot een luxe hotel.

De VVV van Urbino is op de volgende tijden geopend: Maandag 9.00-13.00 uur. Dinsdag 9.00-13.00-13.00/15.00-17.45 uur. Woensdag 9.00-13.00 uur. Donderdag 9.00-13.00 uur. Vrijdag 9.00-13.00-13.00/15.00-17.45 uur.

Overnachten in en nabij Urbino

Tenuta Santi Giacomo e Filippo

Wanneer je een km of 10 kilometer buiten het centrum van Urbino komt kun je meer over Rafaël leren in Tenuta Santi Giacomo e Filippo (Urbino Resort) een betoverend mooi landhuis met een spectaculair SPA centrum in Montefeltro. Historische documenten tonen aan dat het land waarop het landhuis staat ooit eigendom was van Isabella De Lominis, de grootmoeder van de kunstenaar. Als je het werk van Rafaël goed kent, is het duidelijk dat hij in deze streek heeft geschilderd, typisch zijn de heuvelachtige achtergronden die zoveel van zijn vroege werk kenmerken.

Op ongeveer 11 km van het centrum ook in Montefeltro, is er nog een ander juweel, het Country House Ca' Brunello (deze accommodatie wordt gewaardeerd met 9.9 op Booking.com) met verschillende kleine vakantiehuisjes op een terrein. Elke accommodatie heeft een balkon met uitzicht op het zwembad.

Ca Brunello

Naast een oude zwavelgroeve en oude smeltovens waarin het mineraal werd gewonnen, vind je Agriturismo Corte della Miniera, nu doet dit gedeelte van het landgoed dienst als werkplaatsen voor kunstenaars. Als je zin hebt, kun je zelfs een korte cursus volgen over druktechnieken zoals lithografie, zeefdruk, maar ook houtbewerking. Je krijgt les van de eigenaar Egiziono Piersantini, die drukker is van beroep en die ooit samenwerkte met kunstenaars als Man Ray.

Albergo San Domenico in het historisch centrum van Urbino. Een prachtig uitzicht op het Palazzo Ducale midden in de stad.

Eten in Urbino en omgeving

Ristorante Taverna La Fornarina. Een historische trattoria waar je traditionele gerechten kunt proeven. Probeer de passatelli met rozemarijn en kerstomaten en in het seizoen uiteraard de truffels! Adres: Giuseppe Mazzini 14, Urbino Tel. 39 0722.32.32.00.07
La Trattoria Del Leone' Di Lucarini Mauro. Hier moet je altijd reserveren, want ze hebben maar een paar tafeltjes in twee eenvoudige eetzalen. specialiteiten zijn onder meer konijn met olijven, spek, worstjes, passatelli en gebraden varkensvlees. Adres : Via Cesare Battisti, 5, 61029 Urbino Tel. 39 0722 329894
Osteria 0km. Deze Osteria bevindt zich pal voor het Dogenpaleis, ideaal voor een snelle lunch. De crescia sfogliata is geweldig! Adres: Via Puccinotti 21
Antica Osteria della Stella. Een oude herberg, ze beweren dat Rafaël en Piero della Frankrijksca gasten waren. Er is een mooie eetzaal met elegant wit linnen tafelkleden. Het restaurant is gespecialiseerd in lokale pastagerechten zoals cappelletti in kippenbouillon, tagliatelle met witte truffel of wildsauzen. Adres: Via Santa Margherita, 1, 61029 Urbino Tel. 39 0722 320228

Over dit artikel



Buro voor Toerisme Urbino
Via Puccinotti, 35
61029
Urbino
Pesaro e Urbino
Land: Italië