5 of 5 (27 Votes)
Bibi in een borgo in Marche
Bibi in een borgo in Marche

De regio Marche is rijk aan middeleeuwse dorpen die goed verscholen liggen in de natuur tussen de Apennijnen en de Adriatische zee. De gemeente Arcevia was ooit een bolwerk van de Pauselijke Staten. De negen borgo´s (gehuchten met een kasteel of burcht als middelpunt) zijn stuk voor stuk uniek en een bezoekje waard. Avacelli, Castiglioni, Caudino, Loretello, Montale, Nidastore, Palazzo, Piticchio en San Pietro bezocht ik in een fietstocht.

De burcht Avacelli (1248) ligt schilderachtig in het regionale park Gola della Rossa e Frasassi. In de prille ochtendzon ontbijten we op het terrasje van een café. Bij het afrekenen valt mijn oog op een foto van een asperge feest. “Domani” zegt de barista, “al meer dan 55 jaar vieren we dit feest.” Hij raadt ons aan om in de kerk van San Lorenzo het terracotta altaar te bewonderen dat gemaakt is door een plaatselijke kunstenaar. Enthousiast vertelt hij dat Ercole Ramazzani in 1537 in het nabij gelegen Arcevia geboren werd. Hij leerde de schilderkunst in het atelier van de Venetiaanse kunstenaar Lorenzo Lotto, die in de periode van 1550 tot 1552 in Ancona en Loreto verbleef. Veel van zijn werken zijn in de San Medardo kerk te zien in Arcevia, waar hij ook ligt begraven.

20180601 01 sagra asparago Avacelli

Op de fiets een rondje Marche

Op het pleintje van Arcevia parkeren we de auto en halen onze ‘bici’ van de fietsendrager. Wij fietsen door de Porta del Forno naar de kerk van San Medardo, waar we de kunstwerken van de broers Giovanni en Mattia della Robbia uit Florence bewonderen, het grandioze terracotta-altaar en de standbeelden zijn van Giovanni (1513). Het altaarstuk en een geglazuurd kruisbeeld zijn door zijn broer Mattia gemaakt. En natuurlijk zien we de werken van Ercole Ramazzani.

20180602 Kastelen en kunst art 780 x 585

We rijden verder in de richting van Castello Castiglioni, mooi gelegen in de hellingen van de heuvels rond Arcevia bij de Misa-vallei. Maar eerst is er een mooi plaatje van de madonna met kind boven de toegangspoort als we over de fraaie loopbrug Montale binnenlopen. Castiglioni heeft nog steeds de karakteristieke middeleeuwse structuur, met goed bewaard gebleven muren en twee suggestieve versterkte poorten. De parochiekerk, St. Agatha, bewaart de Madonna del Rosario (1589) een van de beste werken van Ercole Ramazzani. Via Magnadorsa rijden we langs boerderijen op een mooie weg richting Montale. We lopen over de fraaie loopbrug ‘Montale’ binnen. Het kasteel van Montale bevindt zich op een cirkelvormige heuvel (hoogte 280 m), gelegen op de grens met de gemeente Serra de'Conti. Voor het eerst genoemd als het bezit van de bisschop van Senigallia (1223). Het kasteel dateert uit 1200 en bewaart perfect de middeleeuwse structuur, ingesloten tussen de muren.

20180601 museo loretello 04

Voor het volgende dorp Piticchio hoeven we niet ver te fietsen, het dorpje heeft een dubbele toegangspoort die opgenomen is in de klokkentoren. Dwalend door de steegjes lijkt het of de tijd stil is blijven staan. De deur van het achttiende-eeuwse Palazzo Carletti Giampieri staat uitnodigend open, binnen bewonderen we een verrassend klein theatertje. In de kerk van San Sebastiano, komen we voor de derde keer een doek van Ercole Ramazzani tegen.

Heerlijk door de heuvels fietsen van dorp naar dorp

 

Genietend van de rustige wegen, landerijen en korenvelden fietsen we ne eerst naar Loretello, deze burcht dateert uit het jaar duizend en ook hier zijn weer twee toegangspoorten, bovendien is er een museumpje gewijd aan de landelijke cultuur.

Het Italiaanse woord Nido betekent nest en Astore, havik, haviksnest dus is de naam van Nidastore, het dorpje waar we vervolgens doorheen rijden.

En dan komen we in Castello San Pietro, waarvan de bouw uit de dertiende eeuw dateert en de versterkte muren uit de vijftiende eeuw. De parochiekerk werd tijdens WW2 verwoest en vervolgens herbouwd volgens het oorspronkelijke plan. Buiten de stadsmuren is het heiligdom van de Madonna di Montevago, met een fresco van een Madonna en Kind die de inwoners van San Pietro vereerden als dank voor het ontsnapte gevaar van de pest in 1527. Iemand vertelt ons dat er nog maar 1 familie in het dorp woont.

Even klimmen en dan een leerzame pauze in Caudino

Palazzo is gelegen op de hellingen van de berg Caudino (516 m.) Via een prachtige vijftiende-eeuwse toegangspoort fietsen we naar de barokke kerk Santi Settimio e Stefano met prachtige marmeren altaren en een achttiende-eeuws schilderij van de Venetiaanse school en opmerkelijke fresco's .
Op weg naar Caudino, rusten we uit op een terrasje achter een glas wijn en lekkere hapjes.

20060802 lk albert alcalay 1

We beginnen een praatje met een ouder echtpaar dat naast ons is gaan zitten en deels in de Marche en deels in Milaan woont. De man die hier is geboren vertelt dat de burcht van Caudino (vijftiende eeuw) een belangrijk bolwerk was voor de verdediging van het gebied tot in de late middeleeuwen. “Sowieso”, gaat zijn echtgenote verder, “is er hier tijdens de Tweede Wereldoorlog hard gevochten en er vielen veel slachtoffers, de stad kreeg een bronzen medaille voor zijn dappere strijd.”
Haar man vertelt nog dat in de molen van ‘la famiglia Caverni’ (hier dichtbij), een joods gezin zat ondergedoken, waarvan de zoon bijna iedere ochtend op pad ging met zijn schildersezel om het landschap te vereeuwigen. Deze joodse jongen heette Albert Alcalay en werd later een bekend kunstenaar, die zijn levensverhaal vastlegde in het boek ‘The persistence of hope’ waarin de molen een belangrijke rol speelt.

20180601 fenella 4

”Vertel ook eens over onze vriend Walter Valentini”, zegt zijn vrouw. “Ja, dat is ook een bijzonder verhaal”, lacht hij. “Mijn vriend, Walter uit Pergola, volgde stiekem iedere ochtend de joodse kunstenaar tijdens zijn wandelingen en het schilderen van het landschap. Op een dag, toen de schilder de jongen in de gaten had, gaf hij hem een tube witte olieverf cadeau en zo begon de schilderscarrière van mijn vriend Walter.” Hij zoekt even op zijn telefoon en laat ons foto’s van zijn werk zien. ‘Che bella storia’, wat een mooi verhaal, vinden wij, bij het afscheid nemen vertellen ze ons nog dat je in de molen La Fenella, kunt overnachten

Walter Valentini (Pergola, 1928) is een Italiaanse schilder, beeldhouwer en graveur, internationaal erkend op het gebied van grafische vormgeving en gravure.

Over dit artikel

Comune di Arcevia
C.so Mazzini, 67
60011
Arcevia
Ancona
Land: Italië