Ik heb al vaker geschreven over het Gardameer maar ik wilde eens ontdekken wat er langs de oevers te doen is voor de Slow Food en Slow Travel toerist. Ieder jaar vertrekken er duizenden Nederlanders en Belgen naar het Gardameer, waarschijnlijk de meest bekende plek in Italië om met vakantie te gaan. Omdat de meeste vakantiegangers families met kinderen zijn, komt men vaak niet verder dan de bekende plaatsen Sirmione of Peschiera en de vele pretparken rond het meer, waardoor dit bij uitstek een kinderparadijs is.
Vergelijk nu hotelprijzen in Desenzano
Wat is er aan het Gardameer te doen voor de slowtoerist?
- Lokale olijfolieproeverij: Bezoek een olijfoliemolen om meer te leren over het productieproces en proef een van de meest noordelijke olijfoliesoorten ter wereld, bekend om zijn delicate smaak.
- Lemon House Tours: Ontdek de citroenhuizen (Limonaie) in Limone Sul Garda. Deze unieke kassen werden gebruikt om citroenbomen te beschermen tijdens de koudere maanden en een rondleiding geeft inzicht in de geschiedenis van de citrusteelt in het gebied.
- Lokale wijnhuizen: Het Gardameer is beroemd om zijn wijnen, vooral de Bardolino en Lugana. Bezoek de plaatselijke wijngaarden voor een rondleiding en proeverij, en dompel jezelf onder in de tradities van het wijn maken in de regio.
- Eten van Farm to Table: Doe mee aan een boerderij-tot-tafel ervaring op agriturismo's (werkende boerderijen die maaltijden en accommodatie bieden) waar je kunt genieten van maaltijden bereid met verse, lokale ingrediënten, vaak direct op de boerderij geproduceerd.
- Markt bezoeken: Bezoek lokale markten om regionale specialiteiten te proeven en te kopen. Markten in steden zoals Desenzano del Garda en Riva del Garda bieden een verscheidenheid aan lokale producten, kazen en ambachtelijke producten.
- Wandelen in een rustig tempo: Maak ontspannen wandelingen in de omliggende heuvels en bergen. Paden in het Monte Baldo gebied bieden adembenemende uitzichten en een kans om de lokale flora en fauna op je eigen tempo te waarderen.
- Boottochten: Geniet van een langzame boottocht over het meer, waardoor je de schoonheid van het gebied vanuit een ander perspectief kunt bekijken en het rustige tempo van het leven aan het water kunt benadrukken.
- Historische dorpen: Verken enkele van de pittoreske dorpjes aan het meer, zoals Malcesine, Sirmione en Gardone Riviera. Neem de tijd om door de smalle straatjes te slenteren, historische bezienswaardigheden te bezoeken en te ontspannen in de plaatselijke cafés.
- Gardone Riviera en de Heller Tuin (Giardino Botanico Fondazione André Heller): Bezoek deze botanische tuin in Gardone Riviera, die bekend staat om zijn buitengewone collectie planten en bloemen uit de hele wereld, die het unieke microklimaat van de regio weerspiegelen. Zie : https://hellergarden.com/
- Slow Cooking-lessen: Neem deel aan een kookles die de nadruk legt op lokale recepten en langzame kooktechnieken. Het is een geweldige manier om de culinaire tradities van de regio te leren kennen en een stukje van het culinaire erfgoed van het Gardameer mee naar huis te nemen.
Wat moet je eten aan het Gardameer?
- Bigoli con le sarde of sardelle: een traditioneel Venetiaans gerecht waarbij de extra vergine olijfolie van het Gardameer de verse eierpasta verrijkt, geserveerd met gebakken verse sardines.
- Risotto con la tinca: Een risotto gemaakt met vialone rijst en zeelt (soort karper) met dragon.
- Risotto met Amarone wijn: Een bijna zoete risotto gemaakt van rode amarone wijn.
- Tortellini di Valeggio sul Mincio: Kleine handgemaakte pasta gevuld met vlees, typisch geserveerd in een vleesbouillon op smaak gebracht met Bardolino, uit de regio Valeggio sul Mincio. Zie het recept hier.
- La Carbonèra: Een gerecht dat teruggaat naar de tijd van de oude houtskoolbranders, bestaande uit polenta, Monte Baldo-kaas en de onmisbare extra vergine olijfolie van Garda DOP.
- Carne salada: Een typisch gerecht uit Trentino en Lombardije, bestaande uit gemarineerd en gekruid rundvlees, vaak rauw gegeten met een scheutje Garda-olijfolie of gekookt met bonen.
- Il pesce di lago: Verschillende visgerechten uit het Gardameer, waaronder gegrilde lavarello, gegrilde karper, snoek in saus, kabeljauw, gegrilde sardines en vissoep van het Gardameer.
- Broccolo di Torbole: Een intens smakende groente met eetbare bladeren, ideaal voor soepen of om te serveren met carne salada, afkomstig van de Trentino-zijde van het Gardameer.
- Cassata gardesana: Een heerlijk dessert, vergelijkbaar met de Siciliaanse cassata, maar eigenlijk een semifreddo gemaakt van ricotta, gekonfijte vruchten en honing, geserveerd met een scheutje extra vergine olijfolie van het Gardameer.
Deze dagtochten aan het Gardameer vinden we leuk
De leukste dorpjes aan het Gardameer
- Desenzano del Garda
- Sirmione
- Bardolino
- Gardone Riviera
- Gargnano
- Salò
- Gardone
- Limone sul Garda
- Malcesine
- Torbole
Desenzano del Garda
Het is een goed idee om een pleisterplek uit te kiezen waar je gemakkelijk van de Ferries gebruik kunt maken. Desenzano is een goed voorbeeld vanwaar je kriskrassend het meer over kunt steken en weer terug. Bijna alle plaatsen die de moeite waard zijn kun je zo bereiken. Alles wat je nodig hebt, is de uurregeling van de boten. Desanzano, een van de grotere plaatsen aan het meer, heette vroeger San Martino en was in de eerste eeuw al een vakantieoord voor de beter gesitueerde Veronezen, die daar ongetwijfeld talloze grote villa´s bouwden. De Romeinse Villa in Desenzano met interessante mozaïeken werd in 1921 ontdekt, het bijbehorende Antiquarium geeft ook een goed beeld van het leven in die tijd door wat er bij de opgravingen naar boven is gekomen.
De beste hotels in DesenzanoSirmione
Het dichtbijgelegen Sirmione met de middeleeuwse straatjes is iets wat je moet trotseren, je moet het gezien hebben, maar de ijsjeslikkende mensenmassa´s zal een obstakel blijken als je een goede indruk wil krijgen van hoe het was in de tijd van Gaius Valerius Catullus, Alfred Tennyson, Gabriele D'Annunzio, Ezra Pound, James Joyce tot aan Maria Callas toe, die met hun lofzangen over het idyllische plekje geen emotionele snaar onberoerd lieten.
Een treintje, als je niet lopen wil, brengt je naar wat ooit de villa van de Romeinse Catullus was, nu niet meer dan een ruïne, maar tussen wat er over is van de pilaren zie je het blauwe meer aan je voeten, een inspirerende plek voor de dichter die waarschijnlijk vanuit een witmarmeren atrium omringd door verzorgde tuinen met kleurrijke mediterrane bloemen van hetzelfde uitzicht genoot.
Bardolino
Maar er is meer. Steek de plas over en bezoek Bardolino waar de wijn vandaan komt. De plaats zelf is charmant, maar niet bijzonder, vissers en wijngaarden maakten Bardolino tot wat het is en daar is de toegankelijkheid tot het water, een aantal stranden en restaurantjes rond de haven bijgekomen om de toerist ter wille te zijn. Het ligt ook dichtbij Verona.
Lees ook:
- Wat waren de top 10 hotel openingen in Italië in de vorige 5 jaar
- 10 weesgegroetjes voor een bed in deze spectaculair gelegen kloosters
- Bike Experience, ontdek noord Italië op twee wielen.
- Verona, een stad om van te houden
- Verona - Roadtrip wijngaarden, olijven en parken
- Verona - de beste vakanties op 1200 km van Utrecht
Ben je een wijnliefhebber dan is er zeker een reden om Bardolino te bezoeken. Olijfboomgaarden en wijndruiven doen het goed op de grond die hier aan de voet van de heuvels werd gedeponeerd door prehistorische gletsjers. De rode Bardolino is een combinatie van de druivenrassen Corvina, Rondinnella en Molinara en heeft in 1968 het predicaat DOC verworven. Een wijnfestival vindt elk jaar plaats in de eerste week van oktober.
Gardone Riviera
De "Vittoriale degli italiani" is een landgoed gelegen op een heuvel in de stad Gardone Riviera met uitzicht op het Gardameer in de provincie Brescia, Lombardije. Het is waar de Italiaanse schrijver Gabriele d'Annunzio leefde na zijn ontslag in 1922 tot aan zijn dood in 1938. Het huis, Villa Cargnacco, was ooit eigendom van de Duitse kunsthistoricus van de Italiaanse renaissance, Henry Thode. De Italiaanse staat confisqueerde zijn eigendommen, inclusief kunstwerken, een collectie boeken en een piano die had toebehoord aan Liszt. Vanaf 1921 woonde hier de beroemde Italiaanse schrijver d'Annunzio. Vanwege zijn populariteit en zijn onenigheid met de fascistische regering over verschillende zaken, zoals de alliantie met Nazi Duitsland, deden de fascisten wat ze konden om d'Annunzio weg te houden van het politieke leven in Rome. Onderdeel van hun strategie was het beschikbaar stellen van enorme fondsen om het landgoed uit te breiden!
Het landgoed bestaat uit 3 delen. De villa Cagnacco, de Prioria en de tuinen waarin een amfitheater en een schip! De Prioria dat maar enkele kamers bevat, is erg weelderig gedecoreerd en gevuld met memorabilia van D'Annunzio. Opmerkelijk zijn de twee wachtkamers, een voor welkome gasten, een voor onwelkome. Het is deze laatste waar Benito Mussolini naartoe werd gestuurd bij zijn bezoek in 1925.
Wil je een bezoek brengen aan het museum en monument?
Vittoriale degli italiani - Via del Vittoriale 12 – 25083 – Gardone Riviera Tel. +39 0365 296511 - Website: https://www.vittoriale.itOpeningstijden: Maandag tot en met vrijdag van 9.30 tot 20.00. Zaterdag en zondag van 9.00 tot 20.00 Het aantal beschikbare tickets per dag voor de rondleiding "Vittoriale Completo" is beperkt. Reserveringen : https://bottega.vittoriale.it
Gargnano
Gargnano aan de oostelijke oever bestaat uit een aantal kleinere dorpen verspreid over de hellingen langs het meer. Vooral de geur van citroenbloesems, daar kon de schrijver DH Lawrence, die hier vaak lang verbleef, enthousiast over naar huis schrijven. Hij logeerde meestal in een van de grote villa´s aan het meer die nu als hotel dienst doen.
Salò
Iets verder naar het zuiden aan dezelfde kant, is het centrum van de Riviera dei Limoni, de citroenkust, een gezellige plaats met nauwe straatjes en leuke pleintjes die je doen vergeten dat het ook ooit de plaats was waar Mussolini het hoofdkwartier van zijn Italiaanse Socialistische Partij vestigde, hoewel niet voor lang. Wat je niet mag vergeten over Salò is dat het een aantal zeer goede restaurants heeft, dus zeker de moeite van een maaltijd waard. Ik kan de volgende aanbevelen:
Slow Food Restaurants in Salò
Osteria dell´Orologio - Via Mattia Butturini, 26, 25087 Salò BS - Tel. 0365 290158 - Website: https://osteriadellorologiosalo.eatbu.comLocanda del Benaco - Lungolago Zanardelli, 44, 25087 Salò BS - Website: http://www.locandadelbenaco.comRistorante Osteria Felter alle Rose - Via Gasparo da Salò, 33, 25087 Salò BS - Tel. 0365 244089 - Website: https://rosesalo.itGardone
Combineer die maaltijd misschien met een bezoek aan Gardone, een paar kilometer noordelijker, dat eveneens deel uitmaakt van de Riviera dei Limoni. De plaats is verdeeld in Gardone-boven en Gardone-onder of zoals dat plaatselijk heet ´di Sopra´ en ´di Sotto´. Er is in Gardone veel te zien dat van belang is, zoals de beroemde botanische tuinen, maar wat voor mij een bezoek op mijn bucketlist plaatst is de villa Vittoriale, je mag wel zeggen landgoed, van de beroemde excentrieke Italiaanse dichter D´Annunzio die er woonde tot zijn dood in 1932 (zie hierboven bij Il Vittoriale degli Italiani), een verzamelaar van alles wat los en vast zit, niet in de laatste plaats het oorlogsschip Puglia dat hij letterlijk in stukjes en beetjes de berg op liet brengen en het daar weer opnieuw in elkaar liet zetten, als een enorme vis op het droge, weemoedig uitziend over het water dat beneden en ver buiten haar bereik ligt.
Men zegt dat elk stuk uit zijn verzameling aan een van de vele liefdes van de dichter is toe te schrijven. Ik geloof het graag, vooral bij de Arabische tent die in een van de kamers staat opgetuigd kan ik me wel iets voorstellen dat aan de romantiek van een ´Lawrence of Arabia´ doet terugdenken. De tuinen waar twee stromen water, de wijze stroom en de gekke stroom bij elkaar komen in een vijver van de dans zijn een apart bezoek waard. Er is zoveel te zien, neem er de tijd voor.
Limone sul Garda
Als we Limone ergens van kennen dan zijn het wel de citroenen die in dit pittoreske stadje aan de oostelijke oever van het Gardameer dat tot de meest noordelijke plaatsen behoort waar deze vruchten groeien en de Limoncello die hier vandaan komt. Om dit erfgoed van Garda te beschermen, heeft de gemeente Limone de citroenkassen "del Castel" en "Villa Borghi" gerestaureerd en gerenoveerd en opengesteld voor het publiek.
Wil je het Citroenenhuis van Limone sul Garda zien, woon dan een van de muzikale zomeravonden bij, op die dagen zal het Citroenenhuis 'Limonaia del Castèl' tot laat in de avond open zijn. Er is muziek en je kunt de originele limoncello (citroenlikeur) van Limone sul Garda proeven.
Openingstijden*: 08.01 tot 01.03 gesloten - 02.03 tot 21.03 open op zaterdag en zondag, gratis toegang - 22.03 tot 31.05 dagelijks open van 10 tot 18 uur - 01.06 tot 30.09 dagelijks open van 10 tot 22 uur - 01.10. t/m 31.10. dagelijks geopend van 10.00 tot 18.00. * 2024
Limonaia del Castèl - Via Orti, 9, 25010 Limone sul Garda BS - Tel. 0365954720 - Website: https://www.visitlimonesulgarda.com/la-limonaia-del-castel/Malcesine
Een middeleeuws dorp dat al voor de jaartelling bestond en ook in de Romeinse tijd genoemd werd, genoemd naar het kasteel van Malcesine, een droomlocatie voor bruiloften en andere romantische momenten. Het landschap bestaat afwisselend uit olijfgaarden en lange stranden met kleine witte kiezels, bijvoorbeeld aan de baai van Val di Sogno. Het ligt aan de voet van de Monte Baldo, die bereikbaar is met de kabelbaan, een plek om het onvergetelijk panorama van bovenaf te bekijken.
Waar vind je de mooiste stranden van het Gardameer? Malcesine heeft er veel: stranden met witte kiezels, baaien met helderblauw water, privéstranden met voorzieningen, maar ook openbare stranden met bars en restaurants in de buurt. Kiezen waar je kunt zonnebaden aan het Gardameer is nog nooit zo gemakkelijk geweest.
Lees ook:
- De ultieme lijst met kitesurf en windsurf bestemmingen in Italië
- Gardameer - 10 restaurants die je niet moet missen
- Mijn 10 top romantische bestemmingen in Italië
Torbole
Torbole is vooral bekend bij windsurfers en zeilers en ligt tussen de oevers van het Gardameer, de Monte Baldo berg en de vlakte van Piana del Sarca. Het historische dorp met huizen die op het Gardameer uitkijken, maakt indruk door zijn grote aantrekkelijkheid. Een wandeling door het prachtige oude dorpscentrum met de smalle steegjes en langs het haventje met de typische gebouwen van de Vecchia Dogana (15e eeuw), het Casa Breust, het centrale plein en het tolhuis (Casetta del Dazio) is zeker de moeite waard.
Dankzij de constante wind en het verbod op motorboten is Torbole uitgegroeid tot een internationaal centrum voor windsurfen en zeilen. Een paradijs voor watersportliefhebbers! Maar ook wandelaars, bergbeklimmers en mountainbikers vinden hier een reeks aan mogelijkheden om actief bezig te zijn. Een mooie wandeltocht in de omgeving loopt van de kleine Santa Lucia vallei richting Nago tot aan de voet van de Penede rots, die hier staat beschreven: https://www.trentino.com/en/leisure-activities/mountains-and-hiking/hiking-in-spring/to-the-altissimo-di-nago-on-mount-baldo/
Voor de kinderen is er een avonturenpark, het Busatte Adventure Park, met avontuurlijke ervaringen tussen de boomtoppen. Het vakkundige personeel laat je zien hoe de kabelbaan, lianen, hangende netten, Nepalese bruggen en evenwichtsoefeningen werken. Uiteraard staat veiligheid in het park voorop. De single parcoursen zijn onderverdeeld in leeftijdscategorieën en moeilijkheidsgraden.
Torbole is ook een Slowfood Presidio, de Broccolo van Torbole, die van eind november tot eind februari wordt geoogst, het is een kostbaar geschenk van het microklimaat aan de noordoever van het Gardameer, waar de winden Ora en Pelèr samenkomen. De teelt ervan, die bijna verdwenen was, werd herontdekt door vijf plaatselijke landbouwers.
Vergelijk nu hotelprijzen in Desenzano