Het Gardameer | Wat mag je niet missen

Ieder jaar vertrekken er duizenden Nederlanders en Belgen naar het Gardameer, waarschijnlijk de meest bekende plek in Italië om met vakantie te gaan. Omdat de meeste vakantiegangers families met kinderen zijn, komt men vaak niet verder dan de bekende plaatsen Sirmione of Peschiera en de vele pretparken rond het meer, waardoor dit bij uitstek een kinderparadijs is.

Maar laten we de kinderen eens even achterlaten, als dat kan tenminste, en bedenk dan eens waarom dit grootste meer van Italië zo geliefd is geworden, want dat was lang voordat de Italiaanse variaties van Plopsaland zich er vestigden. In het zuiden wordt het meer omringd door een heuvellandschap die door het terugtrekken van het ijs zijn achtergelaten, in het noorden is het meer smaller en wordt het omringd door de bergen tot en met 2000 meter hoogte (Trentino). De schoonheid van de omgeving en het mediterrane microklimaat van het Gardameer maakt een rijke vegetatie mogelijk zoals olijfbomen, palmen, cipressen, citroenen, oleanders en sinaasappels maar het erdt hierdoor ook een toeristen trekpleiste.

Het Lago di Garda verdient een ander soort, een minder oppervlakkige aandacht, met name de prachtige dorpen die langs de oevers of misschien net even het binnenland in liggen. Het meer is ook het Presidio van de 'Carpione del Lago di Garda', een karper die je alleen hier kunt vinden alhoewel het er steeds minder worden en in restaurants zie je de vis nooit meer op het menu. Deze vis bleef tot de jaren zeventig in grote hoeveelheden in het diepste water van het meer, tot 200 meter diep. Hij kwam in bepaalde perioden van het jaar naar boven, om te paaien: in juli, augustus en in december en januari. De karper is een mythe geworden, er zijn jonge vissers die hem zelfs nog nooit hebben gezien. De oude vissers zeggen dat de karper nooit meer in het Gardameer zal worden gezien, omdat door de klimaatverandering het water kouder is dan vroeger. De karper werd in 2006 op de rode lijst van de IUCN geplaatst als een ernstig bedreigde soort.

Desenzano del Garda

Het is een goed idee om een pleisterplek uit te kiezen waar je gemakkelijke bediening van de ferries hebt. Desenzano bijvoorbeeld vanwaar je kriskrassend het meer over kan steken en weer terug. Bijna alle plaatsen die de moeite waard zijn kan je zo bereiken. Alles wat je nodig hebt is de uurregeling van de boten. Desanzano, een van de grotere plaatsen aan het meer heette vroeger San Martino en was in de eerste eeuw al een vakantieoord voor de beter gesitueerde Veronezen, die daar ongetwijfeld talloze grote villa´s bouwden. De Romeinse Villa in Desenzano met interessante mozaïeken werd in 1921 ontdekt, het bijbehorende Antiquarium geeft ook een goed beeld van het leven in die tijd door wat er bij de opgravingen naar boven is gekomen.

De beste hotels in Desenzano

Sirmione

Het dichtbijgelegen Sirmione met de middeleeuwse straatjes is iets wat je moet trotseren, je moet het gezien hebben, maar de ijsjeslikkende mensenmassa´s zal een obstakel blijken als je een goede indruk wil krijgen van hoe het was in de tijd van Gaius Valerius Catullus, Alfred Tennyson, Gabriele D'Annunzio, Ezra Pound, James Joyce tot aan Maria Callas die in hun lofzangen over het idyllische plekje geen emotionele snaar onberoerd lieten.

Een treintje, als je niet lopen wil, brengt je naar wat ooit de villa van de Romeinse Catullus was, nu niet meer dan een ruïne, maar tussen wat er over is van de pilaren zie je het blauwe meer aan je voeten, een inspirerende plek voor de dichter die waarschijnlijk vanuit een witmarmeren atrium omringd door verzorgde tuinen met kleurrijke mediterrane bloemen van hetzelfde uitzicht genoot.

De beste plaatsen om te overnachten in Sirmione

Bardolino

Maar er is meer. Steek de plas over en bezoek Bardolino waar de wijn vandaan komt. De plaats zelf is charmant maar niet bijzonder, vissers en wijngaarden maakten Bardolino tot wat het is en daar is de toegankelijkheid tot het water, een aantal stranden en restaurantjes rond de haven bijgekomen om de toerist ter wille te zijn. Het ligt ook dichtbij Verona.

Ben je een wijnliefhebber dan is er zeker een reden om Bardolino te bezoeken. Olijfboomgaarden en wijndruiven doen het goed op de grond die hier aan de voet van de heuvels werd gedeponeerd door prehistorische gletsjers. De rode Bardolino is een combinatie van de druivenrassen Corvina, Rondinnella en Molinara en heeft in 1968 het predikaat DOC verworven. Een wijnfestival vindt elk jaar plaats in de eerste week van oktober.

De beste plaatsen om te overnachten in Bardolino

Il Vittoriale degli Italiani bij Gardano Riviera

De "Vittoriale degli italiani" is een landgoed gelegen op een heuvel in de stad Gardone Riviera met uitzicht op het Gardameer in de provincie Brescia, Lombardije. Het is waar de Italiaanse schrijver Gabriele d'Annunzio leefde na zijn ontslag in 1922 tot aan zijn dood in 1938. Het huis, Villa Cargnacco, was ooit eigendom van de Duitse kunsthistoricus van de Italiaanse Renaissance Henry Thode van wie het door de Italiaanse staat werd geconfisqueerd, inclusief kunstwerken, een collectie boeken en een piano die had toebehoord aan Liszt. Vanaf 1921 woonde hier de beroemde Italiaanse schrijver d'Annunzio. Zijn populariteit en zijn onenigheid met de fascistische regering over verschillende zaken, zoals de alliantie met Nazi Duitsland, deden de fascisten wat ze konden om d'Annunzio een plezier te doen en hem weg te houden van het politieke leven in Rome. Onderdeel van hun strategie was het beschikbaar stellen van enorme fondsen om het landgoed uit te breiden!

Het landgoed bestaat uit 3 delen. De villa Cagnacco, de Prioria en de tuinen waarin een amfitheater en een schip! De Prioria die maar enkele kamers huist , erg weelderig gedecoreerd is gevuld met memorabilia van D'Annunzio. Opmerkelijk zijn de twee wachtkamers, een voor welkome gasten, een voor onwelkome. Het is deze laatste waar Benito Mussolini naartoe werd gestuurd bij zijn bezoek in 1925. Het boeggedeelte van de kruiser Puglia, dat uit de top van de tuin steekt, is een surrealistisch gezicht. Het werd daar geplaatst in de richting van de Adriatische Zee, "klaar om de Dalmatische kusten te veroveren".

Wil je een bezoek brengen aan het museum en monument? Website :https://www.vittoriale.it/

Via del Vittoriale 12 – 25083 – Gardone Riviera Tel. +39 0365 296511

Openingstijden: Maandag tot en met vrijdag van 9.30 tot 20.00. Zaterdag en zondag van 9.00 tot 20.00 Het aantal beschikbare tickets per dag voor de rondleiding "Vittoriale Completo" is beperkt. Reserveringen : https://bottega.vittoriale.it/#/

Gargnano

Gargnano aan de oostelijke oever bestaat uit een aantal kleinere dorpen verspreidt over de hellingen langs het meer. Vooral de geur van citroenbloesems, daar kon de schrijver DH Lawrence die hier vaak lang verbleef, enthousiast over naar huis schrijven. Hij logeerde meestal in een van de grote villa´s aan het meer die nu als hotel dienst doen.

De beste plekjes om te overnachten in Gargnano

Salò

Iets verder naar het zuiden aan de zelfde kant, is het centrum van de Riviera dei Limoni, de citroenkust, een gezellige plaats met nauwe straatjes en leuke pleintjes die je doen vergeten dat het ook ooit de plaats was waar Mussolini het hoofdkwartier van zijn Italiaanse Socialistische Partij vestigde, hoewel niet voor lang. Wat je niet mag vergeten over Salò is dat het aantal zeer goede restaurants heeft, dus zeker de moeite van een maaltijd waard. Ik kan de volgende aanbevelen: Osteria dell´Orologio, La Locanda del Benaco (trouwens ook een mooi hotelletje) en Trattoria alle Rose.

De beste hotels in Salo

Gardone

Combineer die maaltijd misschien met een bezoek aan Gardone, een paar kilometer noordelijker, dat eveneens deel uitmaakt van de Riviera dei Limoni. De plaats is verdeeld in Gardone-boven en Gardone-onder of zoals dat plaatselijk heet ´di Sopra´ en ´di Sotto´. Er is in Gardone veel te zien dat van belang is, zoals de beroemde botanische tuinen, maar wat voor mij een bezoek op mijn bucketlist plaatst is de villa Vittoriale, mag wel zeggen landgoed, van de beroemde excentrieke Italiaanse dichter D´Annunzio die er woonde tot zijn dood in 1932 (zie hierboven bij Il Vittoriale degli Italiani), een verzamelaar van alles wat los en vast zit, niet in de laatste plaats het oorlogsschip Puglia dat hij letterlijk in stukjes en beetjes de berg op liet brengen en het daar weer opnieuw in elkaar liet zetten, als een enorme vis op het droge, weemoedig uitziend over het water dat beneden en ver buiten haar bereik ligt.

Men zegt dat elk stuk uit zijn verzameling aan een van de vele liefdes van de dichter is toe te schrijven. Ik geloof het graag, vooral bij de Arabische tent die in een van de kamers staat opgetuigd kan ik me wel iets voorstellen dat aan de romantiek van een ´Lawrence of Arabia´ doet terugdenken. De tuinen waar twee stromen water, de wijze stroom en de gekke stroom bij elkaar komen in een vijver van de dans zijn een apart bezoek waard. Er is zoveel te zien, neem er de tijd voor.

De beste overnachtingsmogelijkheden in Gardone

Limone sul Garda

Als we Limone ergens van kennen dan zijn het wel de citroenen die in dit pittoreske stadje aan de oostelijke oever van het Gardameer dat tot de meest noordelijke plaatsen behoort waar deze vruchten groeien en de Limoncello die hier vandaan komt. Om dit erfgoed van Garda te beschermen, heeft de gemeente Limone de citroenkassen "del Castel" en "Villa Borghi" gerestaureerd en gerenoveerd en opengesteld voor het publiek.

Wil je het Citroenenhuis van Limone sul Garda zien, woon dan een van de muzikale zomeravonden bij, op die dagen zal het Citroenenhuis 'Castel' tot laat in de avond open zijn. Er is muziek en je kunt de originele limoncello (citroenlikeur) van Limone sul Garda proeven. Toegang van 20.00 tot 23.00 uur. Data zie : https://www.albergolafiorita.com/en/evening-limonaia-sotto-le-stellee/

Malcesine

Een middeleeuws dorp dat al voor de jaartelling bestond en ook in de Romeinse tijd genoemd werd, genoemd naar het kasteel van Malcesine, een droomlocatie voor bruiloften en andere romantische momenten. Het landschap bestaat afwisselend uit olijfgaarden en lange stranden met kleine witte kiezels, bijvoorbeeld aan de baai van Val di Sogno. Het ligt aan de voet van de Monte Baldo, die bereikbaar is met de kabelbaan, een plek om het onvergetelijk panorama van bovenaf te bekijken.

Waar vind je de mooiste stranden van het Gardameer? Malcesine heeft er veel: stranden met witte kiezels, baaien met helderblauw water, privéstranden met voorzieningen, maar ook openbare stranden met bars en restaurants in de buurt. Kiezen waar je kunt zonnebaden aan het Gardameer is nog nooit zo gemakkelijk geweest.

Torbole

Torbole is vooral bekend bij windsurfers en zeilers en ligt tussen de oevers van het Gardameer, de Monte Baldo berg en de vlakte van Piana del Sarca.
Het historische dorp met huizen die op het Gardameer uitkijken, maakt indruk door zijn grote aantrekkelijkheid. Een wandeling door het prachtige oude dorpscentrum met de smalle steegjes en langs het haventje met de typische gebouwen van de Vecchia Dogana (15e eeuw), het Casa Breust, het centrale plein en het tolhuis (Casetta del Dazio) is zeker de moeite waard.

Dankzij de constante wind en het verbod op motorboten is Torbole uitgegroeid tot een internationaal centrum voor windsurfen en zeilen. Een paradijs voor watersportliefhebbers! Maar ook wandelaars, bergbeklimmers en mountainbikers vinden hier een reeks aan mogelijkheden om actief bezig te zijn. Een mooie wandeltocht in de omgeving loopt van de kleine Santa Lucia vallei richting Nago tot aan de voet van de Penede rots, die hier staat beschreven: https://www.trentino.com/en/leisure-activities/mountains-and-hiking/hiking-in-spring/to-the-altissimo-di-nago-on-mount-baldo/

Voor de kinderen is er een avonturenpark, het Busatte Adventure Park. met avontuurlijke ervaringen tussen de boomtoppen. Het vakkundige personeel laat je zien hoe de kabelbaan, lianen, hangende netten, Nepalese bruggen en evenwichtsoefeningen werken. Uiteraard staat veiligheid in het park voorop. De single parcoursen zijn onderverdeeld in leeftijdscategorieën en moeilijkheidsgraden.

Torbole is ook een Slowfood Presidio, de Broccolo van Torbole, die van eind november tot eind februari wordt geoogst, het is een kostbaar geschenk van het microklimaat aan de noordoever van het Gardameer, waar de winden Ora en Pelèr samenkomen. De teelt ervan, die bijna verdwenen was, werd herontdekt door vijf plaatselijke landbouwers.