Een van mijn vrienden komt uit Bergamo, de stad die wij kennen voor de luchthaven van Milaan en bezoeken aan het Gardameer en het was dus duidelijk dat ik hem om raad vroeg voorafgaand aan mijn bezoek aan de stad waarvan de Venetiaanse wallen tot het UNESCO werelderfgoed behoren. Hij was meteen enthousiast en beloofde me virtueel op sleeptouw te nemen om niks te missen, vooral van het oude deel op de heuvel, Bergamo Alta.
Vergelijk nu hotelprijzen in Bergamo Alta
We spreken af bij de ´Funiculare´ in Bergamo Bassa en ik kijk meteen omhoog om te zien of ik de Venetiaanse wallen al kan zien die kortgeleden aan het UNESCO-werelderfgoed als monument werden toegevoegd. Maar nee, ik moet nog even geduld hebben, zegt Francesco, en terwijl we wachten heeft hij al een adresje voor later toegevoegd aan zijn arsenaal. Hij is niet voor niets restaurateur (in beide betekenissen van het woord zelfs) van beroep. De tram vertrekt vanaf het Piazza Mercato delle Scarpe een middeleeuws pleintje dat uitsluitend gebruikt werd voor de verkoop van schoenen, terwijl het gebouw waar het station van de kabelbaan nu in is gehuisvest toentertijd het gildegebouw was van de schoenmakers.
In een 120 jaar oude tram naar boven
Terwijl we in de antieke tram naar boven rijden vertelt hij me een en ander over de geschiedenis van Bergamo, een stad die de meesten van ons alleen kennen vanwege de luchthaven. De stad werd gesticht in 49 v.C. en heette toen Bèrghem in het Lombardisch. “He”, zeg ik, “dat ken ik, ik heb in Berchem bij Antwerpen gewoond”.
“Het was een belangrijke stad in de oudheid, een stop tussen Friuli en Raetia, met maar liefst 10.000 inwoners tot het door Attila de Hun werd verwoest in de 5de eeuw. Maar het bleef een belangrijke stad die regelmatig van eigenaar wisselde, van Karel de Grote, de Lombarden tot het hertogdom van Milaan. En er is nog veel van terug te vinden vooral daar boven in Bergamo Alta”, vertelt Francesco. Het is nog steeds de 4de grootste stad van Lombardije en tegenwoordig het centrum van de financiële wereld omdat hier veel banken zijn gevestigd.
We komen aan en kijken naar de Venetiaanse muur, de stadsomheining die beschermd wordt als UNESCO werelderfgoed. Het is inderdaad imposant en dan heb ik het nog niet eens over het uitzicht. “Is dat de Po vallei daar in de verte?” vraag ik. “Nou”, lacht hij, “met een beetje fantasie zou je dat kunnen denken, maar die rivier stroomt toch zo´n 70 km verderop”.
Een perfect plein, volgens Le Corbusier
Als we verder wandelen naar het oude plein, Piazza Vecchia, komen we langs gezellige cafeetjes en eethuisjes die door de inwoners van de benedenstad, maar wat graag worden bezocht, hier kan je de authentieke lokale keuken proeven die gekenmerkt wordt door een aantal specifieke gerechten, zoals de ´Casoncelli alla Bergamasca´. Francesco vertelt dat deze pasta een oude oorsprong heeft. In de minderbedeelde gezinnen werd geen vlees gebruikt, maar beperkte men zich tot Parmezaanse kaas, knoflook, peterselie, brood en groentebouillon voor de vulling. Voor de saus gebruikten ze hazelnoot en salieboter en wanneer mogelijk, stukjes uitgebakken spek. De pasta werd gemaakt met bloem en water, geen eieren. De ‘rijke’ families in de stad gebruikten voor de vulling dan weer gemalen vlees of wild; ze voegden wel altijd kaas, bouillon, knoflook en peterselie toe en voor de pasta werden dan juist weer eieren gebruikt.
De fontein die plaats moest maken voor Garibaldi
In het midden van het plein bevindt zich de Contarini-fontein uit 1780 en aan de andere kant staat het Palazzo Nuovo dat tot 1873 als stadhuis diende maar waar nu de Angelo Mai-bibliotheek gehuisvest. De ongelooflijke collectie bevat oude en kostbare boeken: boeken uit het begin van de boekdrukkunst, gravures, manuscripten en andere onschatbare kunstvoorwerpen, waardoor het een van de meest opmerkelijke bibliotheken in Italië is.
Dat een bezoek aan het Piazza Vecchia de moeite waard is blijkt wel uit iets wat Le Corbusier opmerkte toen hij Bergamo bezocht: "je kunt hier geen enkele steen verplaatsen, dat zou een misdaad zijn", daarmee aangevend dat de geometrische indeling van de gebouwen rond het plein zo perfect harmonisch is.
Laat je meten op het kerkplein
Het plein werd oorspronkelijk begrensd door wat tegenwoordig het Piazza Duomo is en was het centrum van de middeleeuwse stad, aan de kant van de Santa Maria Maggiore-kerk kun je de ijzeren maatstaven nog zien, die in de middeleeuwen dienden als standaard maat omdat in de gefragmenteerde rechtsgebieden diverse meetsystemen werden gebruikt. Elke stad creëerde zijn eigen maateenheden voor gewichten, volumes en lengtes die op deze manier werden tentoongesteld en dateren uit het einde van de 11de eeuw. De belangrijkste verandering op het plein vond plaats aan het einde van de Venetiaanse tijd toen de prachtige Contarini-fontein werd aangelegd. Aan het einde van de 19de eeuw werd de fontein vervangen door een standbeeld van Giuseppe Garibaldi, maar gelukkig werd het uiteindelijk teruggezet in 1922.
Een romantische wandeling met Lombardije aan je voeten
Inmiddels heeft Francesco mij teruggebracht naar de indrukwekkende Venetiaanse muren, zonder welke Bergamo niet hetzelfde zou zijn. Wat een mooie plek voor een romantische wandeling bij zonsondergang met het schitterende panorama van Lombardije dat voor je ligt. De bouw ervan begon zo rond 1561 en duurde tot ver in de 17de eeuw. Het is een wandeling van zo´n 6 kilometer als je het helemaal wil doen, achter de muur liggen imposante villa´s met weelderige tuinen waaronder die van de familie Trussardi, van het bekende modehuis, en waar je vroeg in de ochtend Trussardi en zijn vrouw Michelle Hunziker, de bekende Italiaanse TV ster tegen kan komen tijdens hun dagelijkse jog.
Buiten Bergamo
De luchthaven
Bergamo wordt bediend door de bekende luchthaven BERGAMO-MILAAN, die door velen wordt gebruikt bij een bezoek aan Noord-Italië en Bergamo en Milaan.
De rivieren Serio en Brembo
Bergamo ligt tussen twee rivieren. De Serio ontspringt op de berg Torena op 2500 meter hoogte, is maar liefst 174 km lang en doorkruist de vlakte van Bergamo totdat hij in de rivier Adda uitloopt. In de zomer wordt eenmaal per maand de grote Barbellino dam geopend en kan men het spectaculaire schouwspel van de 315 meter hoge waterval aanschouwen. Het bergmeer en de dam van Barbellino zijn alleen te voet te bereiken.
De andere rivier is de Brembo die veel onstuimiger is en een stuk korter met 74 km, het is een prima rivier om op te kanoën, in het bijzonder tussen de plaatsen Lenna en Ubiale.
Het meer van Iseo
Het meer van Iseo is een pareltje en met het kleine eilandje een leuk uitstapje in de regio. Het is prima mogelijk om het meer rond te fietsen vertelt Francesco mij, die een huis heeft aan dit mooie meer. Francesco Zani, mijn gids in Bergamo.
Franciacorta voor de wijn en de outlet
De beroemde Franciacorta bubbelwijnen zijn een tochtje van 45 km zeker waard, je kan diverse wijnkelders bezoeken. Maar voor hen die liever winkelen is het Franciacorta outlet village natuurlijk een heerlijke bestemming met honderden grote modemerken voor discount prijzen.
Het Gardameer
Het Gardameer, geliefde zomerbestemming van menige Nederlandse of Belgische familie ligt op een afstand van nog geen 100 km, dus gemakkelijk te doen op een dagje voor een stadsexcursie van Bergamo.
Vergelijk nu hotelprijzen in Bergamo Alta
