Mocht je ooit via de E55 op weg zijn naar Trieste of naar Kroatië dan zou je eigenlijk een stop moeten maken in Spilimbergo, een van die mooie kleine stadjes waar Italië vol mee staat, maar dit is een uitzondering. Je bent hier in het centrum van de mozaïektraditie, de hogeschool voor Mozaïek en de stad getuigd ervan. (Je kunt er ook gewoon een speciale trip voor maken en een nachtje overblijven!)
Vergelijk nu hotelprijzen in Spilimbergo
Stadsgidsen heten je welkom in Spilimbergo
Vrijwilligers laten de stad zien waar ze wonen, waar ze van houden en die ze je willen laten ontdekken in al haar facetten, waarvan sommige onbekend en fascinerend zijn!
Een absoluut andere manier om je verblijf bijzonder te maken!
Hoe vraag je een bezoek aan:
Reserveringen kunnen worden gedaan bij het VVV-kantoor, door je direct te melden (piazza Duomo 1), door te bellen naar n. 0427.2274 of door een e-mail te sturen naar
De service is geheel gratis.
De hosts begeleiden 1 tot 6 personen; de route heeft een variabele duur (ook afhankelijk van de tijd die je beschikbaar hebt) van 1 tot 2 uur en kan worden uitgevoerd op flexibele dagen en tijden (afhankelijk van de beschikbaarheid van de ontvanger).
De Mozaïekschool van Friuli
De school werd in 1922 opgericht en is een gevolg van de grote mozaïektraditie van Rome, Byzantium, Venetië en Aquileia. Spilimbergo is de hoofdstad van het siermozaïek, voor vloeren en muren en kostbare kunstwerken die door de school en de ateliers van de stad zijn vervaardigd. Je vindt het werk overal in de wereld terug: vliegvelden, universiteiten, paleizen, openbare en particuliere gebouwen, gymzalen, stadions, kathedralen, moskeeën en kloosters. Maar natuurlijk ook in het stadje zelf. De school zelf is een grote verzameling van mozaïek, iets wat je zeker niet mag missen.

De geschiedenis van Spilimbergo
Spilimbergo was een stad van betekenis in de middeleeuwen en trouwens ook later in de Renaissance, toen Keizer Karel V en de Franse koning Hendrik III overnachtten in het kasteel van de Heren van Spilimbergo, die volgens een oude legende hun rijkdommen hadden verborgen in een ondergrondse tunnel van het kasteel.

Het plaatsje lag aan een doorwaadbare plaats langs de rivier de Tagliamento, die bij Trieste in de Adriatische Zee uitmondt. Het centrum van de stad gonsde van de kooplieden die van heinde en ver kwamen om hier hun waren te slijten, het plein voor de kathedraal was waar het allemaal plaatsvond, hier waren ook de belangrijke overheidsgebouwen van die tijd gevestigd.

Op dit prachtige plein vonden onderhandelingen plaats, werden controles op goederen uitgevoerd en belastingen betaald. Het 13e-eeuwse Palazzo del Daziario (Paleis van de Belasting) dat de magistraten huisvestte en de 14e-eeuwse Loggia waar goederen werden opgeslagen en controles werden uitgevoerd, zijn hiervan het bewijs. De oude lengtemaat "macia", die werd gebruikt om de betrouwbaarheid van de handel te controleren, is nog steeds in een van de zuilen van de Loggia te zien. In de 14de eeuw werden er drie nieuwe stadsmuren aangelegd. De Torre Orientale, die daar nog van over is (Oostelijke Toren - 1304) maakte deel uit van de eerste ommuring.

Spilimbergo wordt in tweeën gedeeld door de Corso Roma waarlangs de rijke families hun palazzo´s bouwden, een ervan, het Palazzo Monaco uit de 16de eeuw kun je van binnen bezichtigen. Een ander bezienswaardig paleis is het Casa Dipinta, beschilderd met fresco's uit de 16e eeuw met scènes uit het leven van Hercules. Aan de ene kant van de Corso Roma heette de wijk Borgi di Mezzo en aan de andere kant lag het Borgo Nuovo (borgo = dorp)
Aan de rand van die belangrijke "borghi" lagen de volkswijken uit die tijd Valbruna en Broiluccio (nu het Piazza Borgolucido), vroeger een open ruimte die bedoeld was voor de openluchtbijeenkomsten van de volksvertegenwoordiging.
Als je van het Piazza Garibaldi (op de hoek van de Corso Roma) de Via Mazzini inloopt zie je aan je linkerhand de Chiesa San Giuseppe e Pantaleone (ook bekend als de Frari's kerk uit de 16e eeuw) waar zich een mooi (en kostbaar) houten koorgestoelte bevindt uit 1475 gemaakt door de houtsnijder Marco Cozzi uit Vicenza
Het kasteel dat er maar half staat

Loop je verder de Corso Roma af dan kom je automatisch bij het Castello van Spilimbergo, eigendom van de Heren van Spilimbergo toen die magistraten van de streek waren en "ministeriales" (ambtenaren) van het Patriarchaat van Aquilea. Het kasteel werd beschadigd door een aardbeving en in 1511 in brand gestoken waarbij alleen de fresco's van Palazzo Dipinto konden worden gered. Het ziet er nu een beetje uit als een verzameling statige woonhuizen, half omgeven door een diepe slotgracht en half oprijzend uit de rivier de Tagliamento.
Als je de brug over de slotgracht oversteekt onder de poort door kom je op de binnenplaats. Aan de linkerkant zie je Palazzo Tadea (1566) en vlakbij Palazzo Ciriani waar binnen nog enkele fresco's uit de 16e eeuw te zien zijn. Ernaast ligt Palazzo Troilo (16e eeuw) en rechts daarvan Palazzo Dipinto waarvan op de gevel fresco's te zien zijn van paarden en stalknechten en kerkelijke personages, de fresco´s zouden in de 15de eeuw zijn geschilderd door Andrea Bellunello. De overige gebouwen dateren van een eeuw of twee later.
De Duomo van Spilimbergo

Aan de andere kant van het kasteel staat de kathedraal, loop van de binnenplaats onder het poortje door en je komt op het kerkplein. Het oudste deel van de kerk dateert uit 1284, indertijd werd het dicht tegen de stadsmuren aangebouwd en een van de torens van de muur werd de klokkentoren.
Aan de noordzijde bevindt zich de Moorse deur, gebeeldhouwd door Zenone da Campione, dit was de ingang voor de edelen en de notabelen. Het gewone volk moest de andere deuren gebruiken. De hoofdgevel, aan de westkant, heeft zeven karakteristieke rozetten, zo zie je ze nergens in Friuli. De pilaren in de kathedraal zijn beschilderd met fresco´s, verder zijn er verschillende belangrijke schilderijen uit de 16de en 17de eeuw in de kathedraal van Spilimbergo. Maar het mooiste zijn de fresco's die dateren uit de 14e eeuw, de centrale apsis is volledig beschilderd met scènes van het Oude en het Nieuwe Testament en de Evangelisten zijn op het gewelf geschilderd. In de apsis aan de rechterkant zie je het doopvont van Pilacorte (1492) en de toegang tot de indrukwekkende crypte.
Het palazzo di Sopra in de borgo Valbruna

Van de duomo loop je terug langs het VVV kantoor en dan kom je in wat vroeger de borgo Valbruna was. Het palazzo di Sopra, nu gemeentehuis, dat nog niet zolang geleden gerestaureerd werd, was tot een eeuw geleden bezit en werd nog bewoond door de graaf van Spilimbergo. In de 16de eeuw was er eerst een humanistische school in gevestigd die met steun van graaf Adriano in stand werd gehouden. Een deel van de oorspronkelijke versiering van de voorgevel, zowel met trompe-l'oeil als met mythologische, historische en florale thema's, zijn gelukkig nog bewaard gebleven. Het palazzo ligt in de wijk Valbruna, een typische "borgo" uit de vroege Middeleeuwen met unieke bebouwing van volkswoningen, steegjes en binnenplaatsen.

Het is zekerde moeite waard om Spilimbergo beter te ontdekken, doe dat nu met een van de vrijwilligers van de stad die je hun woonplaats gratis laten zien.. Niet alleen de prachtige gevels met fresco´s in de stad zijn de moeite waard. De school voor Mozaïek moet je gezien hebben, vooral als je het geluk hebt dat er net een expositie gaande is, de werken die er hangen zijn heel bijzonder en zo verfijnd gemaakt, je krijgt ontzag voor het geduld die de makers moeten opbrengen om deze splinters glas te werken.

Kunst lijkt altijd andere kunst aan te trekken, met het gevolg dat in Spilimbergo ook een interessant foto museum is gehuisvest. Het CRAF is het Centrum voor Onderzoek en Archivering van de Fotografie, dat in 1993 in Spilimbergo werd opgericht. Het is een organisatie gewijd aan onderzoek, reproductie, studie, catalogisering, archivering van het fotografisch erfgoed van de streek, het houdt zich o.a. bezig met tentoonstellingen, prijzen, workshops en redactionele projecten.
Mozaïekschool van Friuli, Via Corridoni 6, 33097 Spilimbergo (PN)Vergelijk nu hotelprijzen in Spilimbergo