Het lijkt wel een tot leven gewekt sprookjesboek, compleet met een gids die meer weg heeft van de Hoedemaker uit Alice in Wonderland, inclusief een lange baard, inklapbare hoge hoed en handgebaren om zijn verhaal te onderstrepen. Het dorpje Valogno met de smalle straatjes, muren en kleine binnenplaatsen herbergt al enkele jaren streetart en kunstinstallaties met als duidelijk doel "het grijs van de ziel in te kleuren".
Vergelijk nu hotelprijzen in Caserta
Er wonen nog maar een kleine 100 mensen in het dorpje Valogno dat 400 meter hoog in de provincie Caserta ligt, in de regio Campania, en daarvan is zo’n 70% bejaard. Er is geen supermarkt, geen café, alleen lege huizen en enkele ouderen die zo te zien blij zijn met het leven dat de kunst met zich meebracht. Het dorpje liep het risico haar naam toe te voegen aan de lange lijst van spookdorpen die verspreid liggen over het hele land.
Terug naar het dorp van hun jeugd
Zo vonden Giovanno en Dora Casale uit Rome het terug, dit dorp waar Dora in haar jeugd haar zomervakanties had doorgebracht. Een jaar of 10 geleden ontvluchtte het echtpaar met hun kinderen de drukke stad, nadat hun zoontje na ettelijke hersenoperaties voor een neurologische aandoening een deel van zijn zintuigen was kwijtgeraakt. Ze hoopten dat kunst en vooral kleur van goede invloed konden zijn op de grijs gekleurde wereld van hun kind. Het kostte de familie veel moed en opofferingen om een authentieke "oproep tot kunst" tot leven te brengen, waarbij de bewoners van het dorp betrokken werden. Als je naar zijn verhaal luistert, ga je misschien denken dat je er echt een beetje gek voor moet zijn, zoals de karakters in Alice in Wonderland.
Zijn huis, "Pensatoio", is een open plek voor iedereen, waar Dora o.a. lunch aanbiedt voor bezoekers, als je ervoor hebt gereserveerd. Valogno is inmiddels een plek van ontmoetingen, verhalen en uitwisseling van ideeën. De streetart moest de identiteit van deze plek herstellen en het grijze beton, dat in de loop van de tijd op veel plaatsen was aangebracht, moest gesloopt worden.
Een bergdorp van 13 in een dozijn
Valogno is nooit een dorp geweest met mooie kerken, middeleeuwse gebouwen en prachtige fonteinen, nee, het was een doodgewoon dorp in de bergen waarvan er 13 in een dozijn gaan. Maar na 10 jaar zijn er nu 96 kunstinstallaties, ongeveer veertig muurschilderingen en versieringen in keramiek of toegepaste kunst. Giovanni en zijn vrouw Dora hebben kunstenaars uit binnen- en buitenland benaderd om het project van start te krijgen. Sindsdien komen kunstenaars uit zichzelf om de muren te beschilderen of nieuwe installaties te creëren.
Streetart op elke beschikbare muur
Streetart is overal te vinden: op de muren van huizen, aan de zijkanten van de straten, op binnenplaatsen, in een ravijn, in elke verborgen hoek. Het dorp Valogno heeft nog steeds geen café, geen winkel, geen supermarkten en een pizzeria die alleen 's avonds opent. Voor een kopje suiker kun je een buurvrouw aanspreken of naar een winkel rijden die 5 km verderop ligt.
Ik sta tussen een groepje toeristen die de weg heeft gevonden naar dit dorp op de berg. Want sinds een paar jaar begint het dorp bekendheid te krijgen als openluchtmuseum van streetart en Giovanni speelt voor gids. Je kunt later, als je het vooraf hebt afgesproken, de lunch gebruiken die door Dora wordt klaargemaakt. Streetart is dus alles wat het dorp te bieden heeft, maar ik kan je verzekeren dat het zeker de moeite waard is. Er zit trouwens een verhaal in de muurschilderingen die als een rode draad door het dorp loopt.
Aankomst en vertrek, streetart in Valogno
De eerste muurschildering die je tegenkomt als je in Valogno aankomt, is die van wachten en aankomst. Het werd geschilderd door de Romeinse Alessandra Carloni, die in het dorp ook andere meesterwerken heeft achter gelaten.
Even verder zie je het kleurrijke gezicht van Frida Kalho, geschilderd door de kunstenaar Valentino Silvestre: vlak daaronder, op de lange muur, staat "Welkom in Valogno, dorp van kunst".
Twee muurschilderingen tegenover elkaar gaan over de eeuwenoude tradities van Valogno en het feest van San Michele, de beschermheilige van het dorp en een muurschildering gewijd aan bandieten, ‘De Expeditie van de Duizend’ door Salvo Caramagno.
Rondom het huis van Giovanni is streetart van Alessandra Carloni met de "mazzamaurielli" (munaciello in Napels), geesten van kinderen die in de huizen woonden en de bewoners hielpen of plaagden.
Streetart voor kinderen
En dan zijn er de muurschilderingen die vooral kinderen zullen aanspreken, zoals die van de kat en het meisje dat de sterren vangt, ook van Valentino Silvestre. Of het werk van Ciro Palumbo, "La notte della favole", waarin dromen worden aangedreven door een molen.
Het is maar een klein deel van wat er te zien is, want er zijn er nog veel meer verspreid door het hele dorp: van strips of superhelden, vrouwen die over balkons hangen of in de deuropening van hun huis staan. Er blijft geen hoekje vrij dat niet beschilderd is met streetart of nog gaat worden. Een dorp in kaleidoscoop.
Meer over dit onderwerp
Azzinano, een “naïef” bergdorpje in Abruzzo
Moed in de achterlinie, Italië´s onbezongen helden
Garbatella viert 100 jaar, de hippe wijken rond station Ostiense in Rome
Vliegveld aan het meer van Varano, nu street art museum
Foto's: Sessa Aurunca
Vergelijk nu hotelprijzen in Caserta