Toen we een aantal maanden geleden de oproep van Airbnb zagen om vrijwilligers die een zomer wilden werken in het dorp Grottole in Basilicata, haalden we even onze redactionele schouders op. Alweer een dorp op sterven na dood, dat door het wonder van herpopulatie de laatste adem nog wat langer kon inhouden, dachten we. We hadden toen net de Nederlandse versie in het Sardijnse Ollolai achter de rug. En de ene na de andere burgemeester van verlaten dorpen volgde met een eigen publiekstrekker.

Airbnb heeft iets met Italië, er liggen banden, ongetwijfeld van familiale achtergronden. Dus een plan om iets te doen lag voor de hand. De combinatie van de mediagigant uit San Francisco, Matera Cultuurhoofdstad 2019 waarvan Airbnb een van de sponsors is en ´Wonder Grottole´, een lokaal initiatief onder leiding van een aantal mensen uit Grottole, leidde tot een explosie die niemand had kunnen verwachten, of eigenlijk die iedereen had kunnen verwachten. 280.000 aanmeldingen voor 5 plaatsen om drie maanden te mogen werken in een dorp waar nog nauwelijks 300 mensen wonen en waar 600 woningen leegstaan is overweldigend veel.

Lessen in publieke relaties voor een dorp in Basilicata

Natuurlijk is het een mediastunt van Airbnb om Grottole in de schijnwerpers te plaatsen, een PR exercitie wat het bedrijf de nodige goodwill verschaft. Drie maanden in de heetste tijd van het jaar werken aan een moestuin en het legen van bijenkorven zet echt geen zoden aan de dijk. Er staat tegenover dat de vijf leren pasta maken en 10 zinnen Italiaans kunnen spreken na afloop. Voor Grottole is het echter een groot succes, nu al. De plaats heeft veel aandacht gekregen in de pers, niet in de laatste plaats omdat het in de provincie Matera ligt

Er zijn veel van dit soort stadjes, en ieder heeft wel een eigen verhaal te vertellen. De streek werd in het verleden een aantal malen getroffen door aardbevingen, de laatste in 1980, waarbij de kathedraal van Grottele uit de 16de eeuw verwoest werd, alleen de muren staan nog van dit belangrijke monument van de stad. Maar er is nog wel een 9de eeuwse castello dat grotendeels intact is gebleven en waar je vanaf de kantelen een schitterend uitzicht hebt over de Murgia vallei en het natuurpark San Giuliano.

Ontvolking is een groot probleem in het zuiden van Italië

In Grottole komen diverse initiatieven van de grond en het team van ´Wonder Grottole` staat nog maar aan het begin. Wat hier kan, kan elders ook. Het centrum van de activiteiten is hier gevestigd, men denkt over dergelijke acties voor andere plaatsen te kunnen coördineren. Ook het binnenhalen van emigranten om in de noodzakelijke jeugd te kunnen voorzien staat op het programma. Of dat na het debacle van Riace nog mogelijk is met de regering van nu, is nog maar de vraag.

Een ander initiatief bestaat uit het aanhalen van de banden met ooit weggetrokken inwoners en om het voor deze groep aantrekkelijk te maken zich hier weer te vestigen, ook al is het maar een deel van het jaar. Het industriële verleden van grote bedrijven waar vele bewoners hun werk vonden is voorgoed voorbij, het toerisme moet de bal verder spelen. Dus wordt veel aandacht besteed aan restauratie en attracties om de bezoekers aan te trekken.

Van het middeleeuwse centrum kan je mooie plaatjes maken, vooral de kinderhoofdstraatjes liggen er pittoresk bij en het is natuurlijk niet verwonderlijk dat het stadje inmiddels een respectabel aantal Airbnb accommodaties kan bieden. Grottole ligt maar 20 minuten van Matera en hier verblijven is eigenlijk een goed alternatief voor een hotel in de grottenstad. Deze zomer is het nog mogelijk een stadwandeling te maken met de vijf vrijwilligers die uit alle hoeken van de wereld komen, waaronder een brandweerman uit New York die ter plekke ontdekte dat zijn voorouders uit Grottole emigreerden naar de V.S. Over een kleine wereld gesproken!