5 of 5 (27 Votes)
Een bosje wilde asperges
Een bosje wilde asperges

Van noord naar zuid verspreid over de hele laars, zijn er meer dan zesduizend “città fantasma” (spookstadjes), de bouwvallen zijn ontelbaar. Vaak het gevolg van aardbevingen en ander natuurgeweld, en na de tweede wereldoorlog verlieten veel Italianen hun dorpen, boeren gingen werken als arbeiders in de grote steden en veel Italianen wilde niet meer zo afgelegen wonen. Het dichtstbijzijnde ziekenhuis was ver weg, het postkantoor  twee dagen per week geopend  en scholen zaten zonder kinderen. Voor velen was het vooruitzicht op een toekomst in hun dorp verdwenen.

Volgens Istat-gegevens (Italiaanse CBS) , hebben kleine gemeenten in heel Italië van 1971 tot 2015 meer dan de helft van hun inwoners verloren. De overheid is het er over eens om deze verlaten dorpjes te redden, andere inwoners aan te trekken en verlaten huizen beschikbaar te stellen door belastingvoordelen te geven, zoals de Superbonus 110. Gelukkig zijn er veel jonge Italianen die tijdens de “Corona periode” een huisje hebben gehuurd of gekocht in een dorpje of op het platte land, om thuis te kunnen werken en te genieten van de rust en ruimte op de mooiste plekjes van Italië en te profiteren van de Superbonus 110.

gran sasso 9

Snel internet gaat dat ook mogelijk maken, het Europese herstelfonds van 191 miljard zal voor bijna een kwart besteed worden aan digitale infrastructuur om zelfs de meest afgelegen bergtoppen supersnel internet te brengen. Deze streken worden door Telecom bedrijven als niet rendabel beschouwd om er dure lijnen naar door te trekken.

Die fotogenieke ruïnes in Italië, dat zijn de Collabenti.

Dikwijls kom je ze tegen in het Italiaanse landschap, spookstadjes en verlaten woningen met olijfbomen en grazende schapen op schilderachtige plekjes. Vaak fotografeer ik ze, gefascineerd en nieuwsgierig naar de verhalen en de tradities die hier leefden. Ook in mijn streek op de grens van Marche en Abruzzo zijn er veel “Belle e abbandonate” zoals ik de huisjes noem.

gran sasso 2

Lunchen op hoog niveau.

Als het weer even meezit, dan gaan er broodjes en biertjes in de rugtas, om tussen de middag een bergwandeling te maken en de lunch in de natuur op te peuzelen, ver weg van de PC, effe bijkomen en genieten van ruimte en rust. Aan de andere kant van de weg van ons kantoor liggen de bergen waar je heerlijk kunt wandelen. Niet zo lang geleden, tijdens onze wandeling raakte we aan de praat met een man die een mand wilde asperges bij zich had. Ik maakte een complimentje over zijn groene vondst, toen hij me vertelde dat hij op de terugreis was van een bezoek aan zijn moeder die in Rocca Santa Maria woont, een gehucht op bijna 6 uur lopen.

gran sasso 8

Rocca S. Maria

In de middeleeuwen was Rocca S. Maria een belangrijke versterkte burcht in een gebied bezaaid met kleine nederzettingen. Omgeven door de natuur van “Il Ceppo” in het Martese bos, een populaire wandelbestemming voor liefhebbers van paddenstoelen of asperges naar gelang de tijd van het jaar. In de 16de eeuw waren hier veel briganti en struikrovers, die de wegen onveilig maakten en reizigers overvielen, Marco Sciarpa uit Rocca S. Maria was een van die beruchte bandieten.

Zwerven door spookdorpjes: Martese, Tavolero en Serra.

Zijn moeder kwam oorspronkelijk uit Martese, nu een van de spookdorpjes, niet ver van Rocca Santa Maria. Het dorp dateert uit de middeleeuwen en ligt panoramisch (op 997 meter) in het nationale park van het Gran Sasso en Monti della Laga. In 1668 werd het dorpje verwoest en in brand gestoken door Spaanse troepen in een poging de plaatselijke bandieten een les te lezen. Een karakteristieke boog geeft toegang tot de hoofdstraat, het jaartal 1772 is gegraveerd op de bovendorpel van een raam met uitzicht op de vallei, het kerkje gewijd aan Santa Lucia ligt hoger en is helaas bijna volledig ingestort.

gran sasso 5

Als kind maakte hij samen met vriendjes zwerftochten van het ene naar het andere verlaten dorpje. Een daarvan is Tavelero, op 826 meter hoogte, het wordt gedomineerd door de overblijfselen van de 13e-eeuwse kerk van S. Flaviano uit de pre-romaanse periode met een prachtige zandstenen portaal, er omheen liggen nog tien boerderijen die stammen uit de jaren 1700 en 1800. In 1668 werd het dorp, dat toen Taudero heette,verwoest en in brand gestoken door Spaanse troepen.

Het gehucht Serra ligt op 1096 m op een uitloper van een rots, als eerste kom je langs de kerk “San Salvatore” uit 1278, een kleine brug loopt naar de centrale geplaveide straat waar nog ongeveer twintig huizen staan die in redelijk goede staat verkeren. Vanuit het verlaten stadje kun je genieten van een adembenemend uitzicht over de Gran Sasso-massief tot de Monti della Laga, een deel van het Sibillini-gebergte. Niet veel verder liggen andere dorpjes, Valle Pezzata, San Biagio, en Acquaratola (waar onze studio pas nog een kerkje heeft gerestaureerd). Bosco Martese ligt in een sprookjesachtige omgeving, met prachtig zicht op de gehele bergketen van Abruzzo.

Meer dan 30 kilometer beuken-, sparren- en eikenbossen vormen de natuurlijke grens tussen twee regios, Abruzzo en het voormalige koninkrijk van de Twee Siciliën in het zuiden en de Marche en de voormalige pauselijke staat in het noorden. Paden waar een oorverdovende stilte heerst, onderbroken alleen door het lawaai van de waterbronnen en de duizenden watervalletjes die van de berg naar de vallei stromen. Hier groeien zeldzame geneeskrachtige kruiden maar ook bosvruchten zoals wilde aardbeien, bosbessen en frambozen.

gran sasso 10

In 1943 was hier de slag van Bosco Martese, een veldslag tussen de Italiaanse partizanen en de Duitsers. Het dorp Ceppo ligt hier op meer dan duizend meter hoog. Liefhebbers van paddenstoelen kunnen hun hart ophalen aan verschillende soorten van de beste kwaliteit, of probeer ze eens uit in een plaatselijke osteria tagliatelle met eekhoorntjesbrood (funghi porcini) of ander gerechten met paddenstoelen.

Leven als een kluizenaar

Op onze wandelingen komen we soms een vriendelijke man tegen die hier midden in de natuur leeft. Nadat hij zijn baan was kwijtgeraakt heeft hij er min of meer voor gekozen om als kluizenaar te wonen in een oud huisje van zijn familie. Hij heeft het ons wel eens laten zien. Er is geen water of elektriciteit. “Het is een beetje aanpassen,” zei hij, “maar ik red me best. Eigenlijk zou ik niet anders meer willen, slapen als het donker is, groente uit de natuur en water uit de beek, brood bak ik in de oven achter het huis, de vrijheid die ik hier heb is moeilijk te beschrijven”, zegt hij stralend.

gran sasso 6

Genieten van asperges in de bouwval

M. die aanneemt dat het bouwval een “Collabente” huis is, geeft hem advies te informeren over de “Superbonus 110”, om zijn huisje te laten verbeteren. “Op je oude dag heb je toch wel wat meer comfort nodig”, grapt M. Na uitwisselen van telefoonnummer en informatie, duwt hij een bosje asperges in handen, prego, bedankt voor jullie advies. Op de terugweg praten we verder over de “kluizenaar”, en zijn bouwvallige huis.

Het herstel van zo’n huisje is niet mogelijk met wat eenvoudig klussen, hier zijn grotere structurele werkzaamheden nodig. Dit type huis valt in de kadastrale categorie F/2 , een categorie zonder verdiensten en waar geen IMU (Onroerend goed belasting) en TARI (belasting op afval) voor wordt betaald. Het is maar goed dat ook deze oude huisjes mee kunnen profiteren van de Superbonus 110, om op deze manier bergdorpen en Collabente, die vaak op de meest mooie plekjes staan, te kunnen redden.

gran sasso 7

Over dit artikel

Parco Nazionale del Gran Sasso e Monti della Laga
Via Del Convento, 1
67010
Assergi
L'Aquila