Pasen in de Abruzzen

Zoals overal in katholiek Italië wordt Pasen uitbundig gevierd, bij uitstek een feest waarbij de kerk centraal staat, veel meer nog dan Kerst in mijn ogen, als we tenminste even de gigantische paaseieren (ik heb ze gezien van meters groot) kunnen vergeten, wat uiteindelijk een gebruik van heidense oorsprong is. Met Pasen speelt vooral het mystieke maar vooral ook het folkloristische van de kerk een grote rol, processies die doen denken aan de middeleeuwen. Abruzzo telt een aantal merkwaardige optochten die zeker de moeite waard zijn om te gaan zien. 

De Miserere van Chieti

De sfeer is indrukwekkend, de straten verlicht met fakkels en kaarsen, de processiegangers gekleed in lange gewaden en puntkappen, begeleidt door de noten van de Miserere (een boetepsalm) van Saverio Selecchy – een koormeester uit de achttiende eeuw -, uitgevoerd door een groot aantal muzikanten en het voltallige koor van Crica.  De processie begint rond 19.00 uur op Goede Vrijdag bij de kathedraal van San Giustino, langzaam lopend op het ritme van de ´troccola´ een soort houten ratel. Dit is misschien wel de oudste processie van Italië, het ritueel stamt al uit 842, het jaar dat de kathedraal opnieuw werd geopend nadat de oorspronkelijke kerk in 801 werd verwoest. De huidige vorm van de processie verscheen pas in de 16^de eeuw, als uitdrukking boetedoening van arm tegenover rijk tijdens de overdadigheid van de Renaissance. Meer informatie.

De Processie der Troostelozen in Teramo

Een minder bekende, maar even zo goed indrukwekkende processie vinden we in het stadje Teramo. Vroeg in de ochtend van Goede Vrijdag, rond vier uur begint de traditionele optocht, daterend uit 1260, de Processione della Desolata. Het beeld de wanhopige zoektocht uit van de gekwelde moeder Maria naar haar ter dood veroordeelde zoon Jezus. De tocht gaat langs zeven kerken, beginnend bij die van St. Augustine en eindigt in de kerk van Annunziata waar de dode Christus liggend op een doodskist wordt gevonden. De mannen gaan in het zwart gekleed en dragen het kruis, terwijl de gesluierde vrouwen eveneens in het zwart de beelden van de Madonna en andere heilige symbolen meedragen. Meer informatie

La Madonna che Scappa in Piazza van Sulmona.

De ´rennende Madonna op het plein´ heet deze processie die in het plaatsje Sulmona, bekend van de amandelkoekjes, plaats vindt. Op Goede Vrijdag wordt de Madonna gehuld in een zwarte cape met een witte doek in haar rechterhand in een processie die de doodskist met daarop het lichaam van Christus volgt naar de kerk gedragen. Op zaterdag wordt het beeld van Maria overgebracht naar van de kerk van Santa Maria della Tomba naar de kerk van San Filippo Neri waar ze de nacht doorbrengt. Op het plein voor de kerk wordt een vuur aangestoken en om middernacht worden de kerkklokken geluid om de wederopstanding van Christus aan te kondigen. Een beeld van de herrezen Christus wordt tegenover de San Felippi Neri kerk geplaatst en de beelden van Johannes en Petrus worden de kerk in gebracht om Maria het goede nieuws te vertellen. Maria, nog steeds in het zwart, wordt naar buiten gebracht en als ze haar verrezen zoon ziet rennen de dragers met haar naar de overkant van het plein, waarbij ze haar zwarte mantel en witte doek verliest en 12 witte duiven (de 12 apostelen) van onder haar cape wegvliegen en haar groene gewaad als toonbeeld van hoop zichtbaar wordt. Valt de mantel op de juiste wijze ter aarde dan zal het een vruchtbaar jaar worden, volgens de overlevering. Meer informatie.