In de lente is het een explosie van kleuren door de bloesem van perziken, abrikozen en pruimen, die in de Valdaso geteeld worden. Een betoverend landschap, de middeleeuwse dorpjes met het Sibillini-gebergte op de achtergrond. Naast de architectonische schoonheden en archeologische rijkdom is ook de lokale culinaire traditie niet te versmaden, net als de vele wijnen die hier vandaan komen, de leuke festivals en authentieke volksfeesten. Een lang weekend gingen wij op pad om deze verrassende streek te ontdekken.
Boek je hotel nu en betaal later in Valdaso op Booking.com
Bespaar NU minstens 15% als je boekt vóór 31 maart 2023. op Booking.com!
Campofilone di Valdaso
We beginnen bij Campofilone, dat in de heuvels langs de Adriatische kust tussen San Benedetto del Tronto en Fermo ligt en dat het “pasta dorp” wordt genoemd. Vanaf hier heb je een mooi uitzicht op de Adriatische Zee, de glooiende heuvels tot aan de witgekalkte toppen van de Sibillini-bergen. Archeologische vondsten van graven, resten van gebouwen en villa's documenteren de aanwezigheid van de mens in Campofilone zowel in de Picene als in de Romeinse tijd. Het dorpje is omsloten is door verdedigingsmuren en eeuwenoude pijnbomen. Bij de Porta Marina lopen we het dorpje binnen over de hoofdstraat die het hele dorp doorkruist , we lopen langs twee gebouwen met bijzonder bewerkte portieken in terracotta, iets veder, op het centrale plein staat een fontein voor het stadhuis waarnet een bruidspaar wordt gefotografeerd.
Als we verder lopen, zien we in een tuin een lange tafel staan die vast voor het bruidspaar en hun gasten is bedoeld, het ruikt hier heerlijk naar pastasaus, wat geen wonder is, want dit is het pastadorp van Le Marche. De bekende Maccheroncini van Campofilone zijn dunne slierten eierpasta gemaakt wordt van tarwe die gemalen in molens in de omgeving van het dorp en bio-eieren van de kippen die hier rondscharrelen. Sinds 1964 is hier jaarlijks (begin augustus) het “Festival van Maccheroncini di Campofilone IGP”. Natuurlijk kopen we een paar pakken pasta, altijd leuk om cadeau te doen.
Lapedona
Opnieuw lopen we het dorpje binnen via een Porta Marina, nu die van Lapedona die perfect bewaard is gebleven, deze heeft een spitsboog en ghibellijnse kantelen. Onder het portiek van het 16de-eeuwse stadhuis, verfraaid met verschillende bogen, bevindt zich een grafsteen uit de Romeinse tijd. De kerk van San Nicolò is versierd met een prachtig houten plafond en op het hoofdaltaar hangt een doek van Simone de Magistris, een bekende kunstenaar uit Le Marche.
Een oude traditie van Lapedona en zuid Marche is vino cotto, gekookte wijn, voor elk pasgeboren kind werd er een klein vat apart in de kelder bewaard, tot het kind ging trouwen of een andere speciale gelegenheid. Jaarlijks rond 20 september is hier de “Sagra del vino cotto” in Lapedona in Valdaso.
Altidona, op een rotsrug boven de Valdaso
Het dorp is eigenlijk niet meer dan een lange smalle straat, met huizen die voornamelijk in terracotta zijn gebouwd, Altidona was oorspronkelijk gebouwd als kasteel, panoramisch gelegen op een rotsrug met zicht op de Adriatische Zee. Het middeleeuwse dorpje heeft zelfs een theatertje, zoals bijna iedere stad in Le Marche dat heeft. We lopen de kerk van Santa Maria en San Ciriaco binnen (open tijdens religieuze evenementen), waar een vriendelijke dame ons wijst op een doek van de Madonna met kind uit de 16e eeuw, geschilderd door Vincenzo Pagani geboren in het nabijgelegen dorp Monterubbiano verteld ze. Het eerste weekend van augustus moeten we maar terug komen voor de ‘sagra van polenta met slakken’ gevierd wordt, lacht ze.
Mooi Moresco
Over een mooie weg (die trouwens ook heel mooi isom te fietsen) rijden we van Altidona richting Moresco. Ik fotografeer nog gauw even het beeldige kerkje ´Chiesa della madonna della salute´ (8ste eeuw). In de verte ligt het middeleeuwse Moresco dat de groene Valdaso, bekend om zijn fruitteelt, domineert. De kerk van San Lorenzo, net buiten het dorpje ligt in de schaduw van de prachtige zevenhoekige toren uit de 12de eeuw, je kunt naar boven klimmen en genieten van het uitzicht over het dorpje en de schilderachtige omgeving. De toren was ooit een strategisch bolwerk van de stad Fermo tijdens de oorlog met Ascoli Piceno. Binnen in het dorpje is een prachtige 16de-eeuwse zuilengalerij met een fresco van de "Madonna met kind" van opnieuw kunstenaar Vincenzo Pagani uit Monterubbiano, 5 minuten hier vandaan. We lopen door het prachtige dorpje met maar rond de 100 permanente inwoners, maar waar het zeker niet aan leuke zomers evenementen ontbreekt. Klassieke concerten, film in de openlucht (juni / augustus), middeleeuws dineren bij het licht van fakkels en vuurpotten, inwoners in kostuums serveren gerechten uit de middeleeuwen (derde vrijdag van juli), het festival van polenta met kokkels, 9 en 11 augustus, festa del braciere, een groot vuur op het plein om kastanjes,vleesspiesjes en worstjes te roosteren op de laatste zondag van oktober.
Monterubbiano, geboorteplaats van Vincenzo Pagini in de Valdaso
Lopend door het middeleeuwse Monterubbiano, komen we langs de 2 stadspoorten Porta del Pero en Porta S. Basso, de meeste gebouwen hier zijn van terracotta gemaakt. Het prachtige Pagani Theater heeft een elegante bakstenen gevel in neoklassieke stijl, het theater in hoefijzervorm met 250 zitplaatsen en werd ingehuldigd in 1875 en toegewijd aan schilder Vincenzo Pagani (1490-1568) die hier geboren werd. Vincenzo Pagani was een volgeling van de Venetiaanse schilderkunst, in het bijzonder geïnspireerd door de kunst van Lorenzo Lotto. In de 17de-eeuwse kerk van Santa Maria dei Letterati en in de kerk van S. Agostino, zijn ook werken van Pagani (de trots van de stad) te zien. In Palazzo Comunale met een kleine loggia (15e eeuw) en gekanteelde stadstoren bevindt zich de openbare kunstgalerij en het archeologisch museum. We lopen door de tuin Giacomo Leopardi en het Joodse getto in de Valdaso dat dateert uit de 16de eeuw en waar overblijfselen te herkennen zijn van wat ooit een synagoge was.
Prachtig Petritoli
Vanaf hier rijden we in 10 minuten naar Petritoli en we rijden het dorpje binnen bij de drie elegante gotische bogen die tussen twee torens uit de 15e eeuw staan. Een klein pleintje met een restaurantje en vervolgens de Porta Petrania uit de 14e eeuw. Een harmonies geheel, de straat met de verschillende gebouwen van zandkleurig baksteen met grijsblauwe luiken, sommige met gewelfde portalen en met terracotta pilasters. Petritoli is ontwikkelt in Y-vorm en wordt doorkruist door een hoofdweg door de Valdaso die dwars door het historische centrum loopt, vanaf deze weg gaan enkele zijstraten en steegjes omhoog waar het meest geliefde deel van het dorp ligt en de torre civica. Op een terrasje komen we bij achter een glas chinotto, genietend van het sfeervolle stadje en een groep feestelijk geklede mensen die door de straat lopen, “volgens mij wordt hier ook een bruiloft gevierd” zeg ik tegen M. ik ga kijken waar de bruid is en loop achter de mensen aan die het prachtige barokke Teatro dell'Iride binnen gaan.
Trouwen in Valdaso
De vruchtbare heuvels met schilderachtige dorpen van de Valdaso in Zuid-Marche is een droomlocatie om elkaar het “ja woord” te geven.
Het aangename klimaat, de gastvrije lokale bevolking, de heerlijke streekgerechten en wijnen, de natuurlijke ligging van Petritoli en de vele andere dorpjes omringd door weelderige natuur, is de ideale setting voor deze bijzondere dag. Een huwelijkceremonie samen met familie en vrienden in een pittoresk dorpje, op het platteland, of in de “Orto dell'Asilo” met adembenemend panorama (ooit de tuin van de kleuterschool). Ook heel bijzonder om te trouwen in het intieme stadstheater Teatro dell'Iride, waar cocktails en banketten worden geserveerd bij kaarslicht. Om dan tot slot een bijzondere fotoreportage te laten maken hoog op de stadstoren met spectaculair uitzicht over de Valdaso.
Monte Vidon Combatte
Dit is een van de kleinste dorpjes in de Valdaso, het schilderachtige stadje uit de 11e eeuw ligt op een hoogte van 393 meter en is omgeven door middeleeuwse muren, smalle straatjes en verlaten steegjes. Het eigenlijke bewoonde centrum bevindt zich direct buiten de muren, in de typische stijl van de Marche-dorpen, een gemeentehuis, een klein postkantoor, enkele huizen en een oude villa. Gelegen op de linkeroever van de rivier de Aso, was de streek al in de oudheid beroemd om zijn fruit-, groente- en wijnproductie. Plinius getuigt bijvoorbeeld dat de wijnen van de Piceno beroemd en uitstekend waren.
Ortezzano, traditonele bloemenshow in Valdaso
Langs landelijke wegen en bomen die in bloei staan komen we aan in Ortezzano, een rustig dorpje bovenop een heuvel, met smalle steegjes, waar kleine karakteristieke onderdoorgangen en korte trappen met elkaar verbonden zijn. Op het pleintje staat de kerk Madonna del Carmine of Suffragio in barokstijl, gebouwd tussen 1715 en 1725 met een halfronde gevel in terracotta, recht tegenover staat de vijfhoekige toren. De kerk Maria del Soccorso uit 1450 heeft ook een waardevol werk van Vincenzo Pagani uit het begin van de 16de eeuw, van de Madonna met het kind tussen de heiligen Girolamo en Sebastiano. Op de tweede zondag van juni, worden de straten van het stadje versierd voor de traditionele bloemenshow (infiorata) de derde week van september is hier het niet te missen wijnfestival. In de verte horen we nog vrolijk getoeter en een groep oldtimers met een bruidspaar en hun gasten rijden langs, die gaan hier natuurlijk hun bruiloft vieren!
