Andrea Vreede - Franciscus: Een tegendraadse paus

De media in binnen- en buitenland hebben pas nog ruim aandacht besteed aan de eerste verjaardag van het pausschap van Franciscus. Iedereen had er wel iets over te zeggen. Over hoe hij het imago van de Rooms-Katholieke Kerk een enorme boost heeft gegeven. Over hoe behoudend hij is in doctrinair opzicht. En over hoe er dus echt geen grote veranderingen op komst zijn wat betreft vrouwelijk priesterschap, erkenning van homoparen en ga zo maar door. Ondanks de vaak hooggespannen verwachtingen.

Allemaal waar. Met uitzondering van een mogelijke versoepeling richting hertrouwde gescheiden heterostellen zit er qua leer weinig spetterends in het vat. Maar toch is Franciscus gestaag bezig iets radicaal nieuws neer te zetten. En dat doet hij vaak zonder veel finesse. Gewoon recht voor zijn raap.

Neem nou afgelopen week. De paus kreeg president Obama op bezoek die, zo lazen we, graag de katholieke kiezer in de VS wat onder de kin zou willen kietelen. Met een vermoeide en zelfs bijna verveelde blik ging Franciscus met hem op de foto. Daarna werden de deuren van de pauselijke studeerkamer resoluut gesloten en volgde er een persoonlijk onderhoud dat twee keer zo lang duurde als gepland. Na afloop produceerde het Vaticaanse persbureau een paar summiere regels over de inhoud. Maar volgens Italiaanse Vaticanisten heeft Franciscus Obama flink onder handen genomen over een heel scala onderwerpen. Van wereldvrede tot de strijd tegen armoede en ongelijkheid. Van vrijheid van godsdienst tot mensenhandel. Of Obama er maar eens wat aan wilde doen. Want als Franciscus de kans krijgt om zijn punt te maken, dan doet hij dat zonder er doekjes om te winden.

Zoals eerder op diezelfde dag in de Sint-Pieter. Iedereen in Rome weet dat de paus iedere ochtend om 7 uur de mis opdraagt in de kapel van het gastenverblijf waar hij woont. Veel mensen zouden een moord doen om daarbij te mogen zijn. Zo ook veel politici die het Vaticaan bestoken met hun verzoeken. Om van het gezeur af te zijn had Franciscus ze allemaal om 7 uur besteld in de wat volumineuzere Sint-Pieter.
Meer dan vijfhonderd parlementariërs en ministers kwamen opdraven. Om tot hun ontzetting geen vriendelijk praatje van de Heilige Vader te krijgen, maar een heuse donderpreek over de verwerpelijkheid van de corrupte politieke klasse. Natuurlijk sprak Franciscus over de farizeeërs uit de tijd van Jezus, maar niemand van de aanwezigen, van wie er nogal wat in de clinch liggen met justitie, twijfelde aan de bedoeling van zijn woorden. Na afloop reageerden veel politici, off camera, teleurgesteld of zelfs gepikeerd. Wat denkt die paus eigenlijk wel?

Die paus, dat is duidelijk, heeft geen zin in opzitten en pootjes geven. Klare taal is zijn devies. En glasheldere symboliek vertaald in simpele gestes. Zoals de dag na Obama's bezoek, toen Franciscus ten overstaan van iedereen in de Sint-Pieter zelf publiekelijk biechtte. Op zijn knieën voor een collega-priester. Lang was die biecht niet, maar net lang genoeg voor de aanwezigen om bij te komen van de schok. Zo, zal de paus gedacht hebben, die zit.

Website van het Vaticaan