Vandaag wordt er voor de eerste keer gestemd op de Europese Natuurherstelwet en dat is belangrijk nieuws. Herinner je je die zinderende zomers van de pandemie nog? De foto's van de betoverende rust tussen de fonteinen van Rome, ongekende beelden van een 'verlaten' Venetië en het heldere water, Paus Franciscus die op een verlaten Sint Pietersplein bidt voor het einde van de pandemie, de verlaten stranden, en de frisse lucht op drukke ringwegen van grote steden? We wisten opeens allemaal over de 'ecologische voetafdruk', decarbonisatie en duurzaam toerisme.

In een tijd waarin de wereld tot stilstand kwam, werden we geconfronteerd met de ongekende schoonheid van de Italiaanse natuur vanuit een heel nieuw perspectief. De betoverende velden van Toscane, waar bloemen in volle bloei stonden en bijen en vlinders vrolijk rondfladderden zonder motoren en landbouw. Majestueuze besneeuwde Alpen die de stilte omarmden, de frisse geur van dennenbossen in plaats van diesel. 

Maar het lijkt erop dat met het einde van de gezondheidscrisis, de hoop op een 'nieuwe manier' van samen zijn, van reizen en genieten snel vervaagt. Van verantwoord en slow toerisme zijn we teruggekeerd naar grote afstanden. Alles in een paar dagen te doen, naar de hit-and-run van plaatsen die volstromen en leeglopen, waarbij weinig overblijft om te delen en veel om weg te gooien. Dit moet veranderen, en dit zeggen we al jaren maar het wordt tijd dat de Europeese gemeenschap nu werkelijk de knop omdraait en de Nature Restoration Law in werking zet zodat nieuwe initatieven kunnen onstaan die bedrijven, toerisme en landbouw helpen samen te werken met de natuur, en niet ertegen. 

Bekijk foto's in dit artikel: 

• 21 Photos of Italy on Lockdown, From a Vacant Colosseum to Empty Churches on Easter in CondéNast Traveller
• Images of Venice from space show how coronavirus has changed the city’s iconic canals op CNN World Edition

Waarom Nature Restoration zo belangrijk is voor de mens

Aktiepunten van de Nature Restoration Law

• verhoog de biodiversiteit
• garandeer de dingen die de natuur gratis doet, zoals het zuiveren van ons water en lucht, het bestuiven van gewassen en ons beschermen tegen overstromingen
• beperk de opwarming van de aarde tot 1,5°C
• versterk de veerkracht en strategische autonomie van Europa, voorkom natuurrampen en verminder risico's voor de voedselzekerheid

Maar liefst 28 Italiaanse verenigingen zoals de Lega Ambiente en Slow Food hebben de Italiaanse minister van Milieu en Energie gevraagd om de nieuwe Europese Nature Restoration Law te steunen. De eerste stemronde op 15 juni in het parlement in Strassburg viel niet mee, meer dan de helft van de artikels werden afgewezen, maar de volledige stemming is nu uitgesteld tot 27 juni 2023, dus er is nog tijd om aktie te voeren. #naturerestorationlaw 

Het Wereld Natuur Fonds (WWF) heeft onlangs een krachtige verklaring afgegeven naar aanleiding van de situatie in Emilia-Romagna: "Het is simpelweg onaanvaardbaar om geen actie te ondernemen tegen het verlies van biodiversiteit". Biodiversiteit vormt een essentiële schakel in het behoud van niet alleen dierlijk leven, maar ook het menselijk welzijn. Onze interactie met de natuur speelt een cruciale rol in het versterken van onze immuniteit tegen ziekten, het beheersen van allergieën en het handhaven van onze mentale gezondheid. Het beschermen van biodiversiteit is dus niet een keuze, maar een noodzaak voor onze overleving en welzijn.

In de afgelopen dagen hebben de Commissie Landbouw en Plattelandsontwikkeling (AGRI) en de Commissie Visserij (PECH) van het Europees Parlement zich tegen het voorstel van de Nature Restoration Law opgesteld. Er is helaas veel onzin in omloop over de wet, zoals: het zou nieuwe beschermde gebieden creëren, hernieuwbare energie infrastructuur blokkeren, 10% van de landbouwgrond uit productie halen en de voedselzekerheid bedreigen. 

De WWF klaagt dat "met deze stemmen hebben de leden van de twee commissies ervoor gekozen onze toekomst te schaden, maar bovenal de boeren en vissers te verraden die te maken hebben met de ongekende gevolgen van de ineenstorting van onze ecosystemen en klimaatverandering."

Tot de jaren 1950 was de belangrijkste bezigheid van de Italiaanse bevolking inderdaad landbouw en bovendien kleinschalig. Maar vandaag de dag houdt iets meer dan 5 procent van de bevolking zich bezig met landbouw, met het hoogste percentage in Zuid-Italië en de eilanden, terwijl Noord-Italië de productiefste gebieden heeft. Biologische gewassen beslaan maar 15 procent van het bebouwde land, wat betekent dat 85 procent van de gewassen intensief is en dus meestal ook door zeer grote landbouwbedrijven wordt gecultiveerd.

Anti-natuurlobby

WWF wijst erop dat "de 'anti-natuurlobby' maandenlang een campagne van misinformatie voerdde die zijn vruchten heeft afgeworpen: in plaats van oplossingen te bieden voor de verwoestende effecten van overstromingen, droogtes en afnemende zeewezens, hebben de AGRI en PECH Commissies ervoor gekozen om een benadering te hanteren die de echte problemen van deze twee sectoren negeert. Landbouw en visserij zijn niet losstaand van de natuur, maar kunnen alleen gedijen in een gezonde en veerkrachtige omgeving. De stemmen van de twee commissies hebben dit concept niet begrepen, of erger nog, volledig genegeerd. Bron: WWF

Hazelnootbomen

Dit klopt WWF, landbouw staat nooit los van de natuur, maar we moeten ook onderscheid maken want in Italië zijn de incentives om bijvoorbeeld intensief hazelnootbomen te cultiveren de laatste jaren enorm toegenomen. Er is gewoon toenemende vraag van grote fabrikanten zoals Ferrero Rocher die bijvoorbeeld Nutella maakt, en néé, die hebben écht geen interesse in bio-boomjes. In sommige delen van Italië zoals in Lazio en Piemonte is het grondwater al erg verontreinigd door overmatige teelt van hazelaars. 

Afvalverwerking

Grondverontreiniging is ook een probleem in en rond de grote steden vanwege slechte afvalverwerking. Misschien stond je ooit versteld door afval die je zag opstapelen rondom vuilcontainers op de trottoirs in Italië. Rome is een goed voorbeeld, maar tot een paar jaar terug was het probleem typisch voor Napels of Palermo. De organisaties die het afval komen ophalen en de stortplaatsen uitbaten zijn niet geïnteresseerd in het milieu, meestal wél in veel geld verdienen en het afpersen van de gemeentelieden. De achtergrondverhalen zijn verontrustend en zijn vaak verbonden met corruptie en dealtjes met maffia-achtige organisaties, maar dat is een ander verhaal.

Emilia-Romagna watersnoodramp voorbeeld van verlies van biodiversiteit

"In een tijd zoals die waarin we nu in Emilia-Romagna leven, is het onaanvaardbaar om je niet in te zetten voor het tegengaan van het verlies van biodiversiteit. De wetenschappelijke gemeenschap heeft zich al meerdere keren duidelijk uitgesproken over de noodzaak om natuurherstel-praktijken te adopteren om de veerkracht tegen deze extreme gebeurtenissen te vergroten en de voedselzekerheid op lange termijn te waarborgen." 

Volgens de 28 verenigingen en het WWF is het hele Italiaanse grondgebied fragiel en volledig onvoorbereid, na jaren van beton en asfalt om de catastrofale gevolgen van de klimaatcrisis te verzachten. "En terwijl we absoluut actie moeten versnellen om klimaatverandering tegen te gaan, moeten we ook onmiddellijk de veiligheid te herstellen door de verloren en gedegradeerde ecosystemen." De Europese Unie vraagt Italië al jaren om in te grijpen in de zorgelijke waterhuishouding van het land, die nu meer dan 90 procent van de Italiaanse gemeenten treft.

Bolzano vooruit op nieuwe wet met max. toeristen beperking

De autonome provincie Bolzano probeert een draaglijk evenwicht te creëren tussen toerist en milieu. De provincie Alto Adige heeft sinds dit jaar een 'maximaal aantal bezoekers' ingesteld: Het is een primeur voor Italië én Europa.

De Zuid-Tiroolse lokale autoriteit overweegt belangrijke hervormingen op twee gebieden. Ten eerste willen ze een limiet instellen aan het aantal overnachtingen per jaar in het gebied, met een maximum van 34 miljoen (hetzelfde aantal toeristische bezoeken in Zuid-Tirol als in 2019). Bestaande accommodaties die vóór juni actief waren, worden geregistreerd, maar nieuwe registraties zullen niet meer mogelijk zijn. Dit betekent dat zelfs inwoners geen nieuwe bedden in privéhuizen meer mogen aanbieden. Ten tweede zal er geen beperking zijn voor 'dag' toeristen, omdat het moeilijk is om hen te onderscheiden van mensen die voor zaken in de regio zijn.

Deze maatregelen beperken de toegang en het aantal toeristen, maar ze pakken niet het probleem van overtoerisme volledig aan. Het gaat niet alleen om het aantal mensen dat een gebied bezoekt, maar ook om respect voor de lokale cultuur, het behoud van het milieu en het ervaren van de ware schoonheid van een bestemming. Het massatoerisme dat misschien goedkoop lijkt, heeft een enorme impact op de economie en de ecosystemen, en treft vooral de mooiste en meest bezochte plekken, zoals de Dolomieten, waar toeristen massaal naartoe trekken en de rust verstoren.

Dit artikel zal worden bijgewerkt op 27-28 juni 2023 na de stemming in het Europees Parlement in Brussel.