Na zijn succesvolle boek ’Italiaanse Toestanden’ met de Ik Vertrek-achtige verhalen over het kopen en verbouwen van een huis tot B&B, en twee vervolgdelen met meer en nog meer toestanden, publiceert Stef Smulders nu een bundel met columns of blogs over het dagelijkse leven in Italië. Het Echte Italië, waar je als toerist maar nauwelijks mee in aanraking komt.
Vergelijk nu hotelprijzen in Porto Azzurro, Elba
Is er dan ook een onecht Italië? Dat is de vraag die ongetwijfeld direct opkomt en het antwoord luidt: Ja. Deze “nep”versie van het land bevindt zich in het hoofd van niet-Italianen die zich door het romantische beeld van een land van zon, zee, gondels, pasta en wijn laten verleiden te denken dat Italië het paradijs op aarde is. Een paradijs bevolkt door louter vriendelijke, vrolijke, de hele dag wijn drinkende, O sole mio zingende gondeliers die het carpe diem in hun hart gegrift hebben. Een land bezaaid met alleen maar mooie kastelen, gerestaureerde landhuizen en architectonische wondervilla’s in een heuvelachtig landschap vol keurig bijgehouden wijngaarden, met een nagelschaartje bijgeknipte gazons en nergens zwerfafval. Een land zonder lelijkheid en troep waar louter schoonheid te vinden is. Ah… Vergeet het maar.
Het echte Italië is verrassend anders dan de gemiddelde buitenstaander denkt. Je ontdekt het pas als je wat langer of permanent in het land woont en het dagelijks ervaart, bij de bakker, in de supermarkt, op het postkantoor, etc. Daar waar de echte Italianen komen en te observeren zijn. In het wild.
Ga naar beneden om het boek te bestellen
Een column uit het boek 'Het Echte Italië'
Op het terras
Eindelijk hebben we het gevonden. Het lokale restaurant waar je vaker terug wil komen. Altijd als we ergens op vakantie zijn zoeken we zo’n eetgelegenheid en we vinden hem ook bijna altijd. Maar het is onze laatste avond in Porto Azzurro op Elba, we hebben er te lang over gedaan om dit restaurant te ontdekken. Het zal bij deze ene keer blijven. Jammer.
Het is maar goed dat we vroeg hongerig waren vandaag want nadat we op het nog vrij lege terras een tafeltje hebben gevonden loopt het snel vol. Het restaurant ligt net voorbij het centrale plein van de badplaats, in de schaduw van het toeristisch vertier als het ware, en er komen veel Italianen dineren, altijd een goed teken.
De jongeman die ons bedient is een vrolijk-brutale Italiaan met een aangenaam zangerig accent en een goed verzorgd, knap uiterlijk. Hij reageert alert op onze flauwe grapjes zodat we ons vrij voelen om hem een beetje uit te dagen.
‘Hij is niet van hier,’ zeg ik tegen Nico als de cameriere weggelopen is. Waarom buig ik me naar mijn echtgenoot toe en waarom fluister ik? Er is hier zo te zien niemand die ons kan verstaan. ‘Hij spreekt anders dan de Italianen op Elba.’
Als hij terug is met de menu’s vraagt hij of we tedeschi zijn en de Duitstalige menukaart willen. Dit weigeren we quasi-verontwaardigd en theatraal (‘Duitsers? Kom op zeg!’) en eisen de Italiaanse kaart op. Ik lanceer meteen de wedervraag die al op mijn lippen brandde: ‘Ma tu non sei da qui, vero?’
De jongen glimlacht een beetje schalks en zegt dat dat klopt en dat hij een paar jaar in Parijs gewoond heeft. Niet het precies het antwoord wat ik zocht, ik wil weten welk soort Italiaans hij spreekt. ‘Ma da dove vieni? Waar kom je vandaan?’ ‘Napoli!’ galmt het daarna over het terras, als was het de slotzin van een melodramatische opera-aria. Als ik het niet dacht.
Het Italiaans van de Meridione, Zuid-Italië, is het mooiste Italiaans dat er bestaat. Ten zuiden van Rome en op Sicilië hebben ze niet alleen het beste eten maar ook het lekkerste Italiaans. Zangerig, soepel, niet te gearticuleerd en uit te spreken met een beetje een dikke tong. Het is niet te slap en niet te hard, het is als de beste pasta: je kunt er een beetje op kauwen. Het is Italiaans al dente.
Inmiddels is het terras volgestroomd en staan er steeds meer groepjes hongerige klanten te wachten, begerig kijkend naar de gerechten die de camerieri naar de tafels brengen. Het eten blijkt te passen bij het etablissement: simpel en direct, zonder overbodige tierelantijnen. Aan het tafeltje naast ons zit een ouder echtpaar waarvan de man het heeft aangedurfd om kreeft te bestellen. Nadat hij de makkelijk te veroveren stukjes vlees heeft weggewerkt (het “laaghangende fruit”) kijkt hij een beetje hulpeloos naar zijn bord. Hij ziet ons glimlachen en zegt dat hij nu zwaarder materiaal nodig heeft. Onze Napolitaan bezorgt hem in een oogwenk en met zwier een stevige kreeftentang en -schaar.
We raken met het stel in gesprek en horen dat ze oorspronkelijk uit Milaan afkomstig zijn, maar sinds jaren in de Alto Adige, Zuid-Tirol, wonen. Dat is wennen, zegt de man, want het zijn echt een beetje Duitsers daar. Toen ze er een keer volpension in een hotel verbleven moesten ze ’s ochtends al beslissen wat ze ’s avonds wilden eten. ‘Stel je voor! Hoe kan ik ’s ochtends al weten of ik ’s avonds spaghetti wil eten of juist iets anders,’ briest de man hoofdschuddend, waarna hij zich weer manmoedig op zijn kreeft werpt.
Wij hebben ondertussen bij een van de andere camerieri de rekening gevraagd en wachten al een tijdje. Als even later de Napolitaan voorbijkomt, vertellen we dat we ons afvragen waar de conto blijft. ‘No problem. Ci penso io!’ Weer die opera-aria in mijn oren. De man van de kreeft kijkt op en knipoogt naar ons. Hij houdt vast ook van al dente.
Het boek 'Het Echte Italië' bestellen: verkrijgbaar als paperback en ebook, o.a. bij Brave New Books
Vergelijk nu hotelprijzen in Porto Azzurro, Elba