5 of 5 (27 Votes)
Bloedsinaasappels in de bloedende Italiaanse economie
Bloedsinaasappels in de bloedende Italiaanse economie

Bij ons thuis zijn we grote liefhebbers van de Tarocco sinaasappel, een bloedsinaasappel die oorspronkelijk op de vulkaangronden rond de Etna op Sicilië groeide. we merken helaas dat de prijs dit jaar fors hoger ligt. Waarom is dat? Van citroenen tot sinaasappels, van courgettes tot paprika's, van aubergines tot aardbeien is de prijsstijging voor de consument in Italië nu bijna 40 maal zo hoog als de inflatie en is een van de gevaarlijkste signalen voor onrust op de groente- en fruitmarkt, vooral bij de export verwacht men veel moeilijkheden. De sluiting van restaurants en het gebrek aan 'gast'arbeiders zullen de kosten van de pluk doen verhogen en in veel gevallen de productiekosten van de boeren niet meer dekken.

De citrusbomen van Sicilie

Door het Coronavirus is er momenteel een gigantische vraag naar sinaasappels en citroenen in heel Europa, maar voor citrusvruchten, rijk aan vitamine C, is er dit jaar veel meer vraag en veel minder productie. Zoals het geval is voor veel agrarische sectoren tijdens deze Corona crisis, is de situatie nu moeilijker en de citrusvruchtensector is geen uitzondering. De boeren die laat zijn met de productie of die in maart een voorraad hadden aangelegd kunnen op de markt hoge prijzen vragen. Trouwens de vraag naar citroenen als desinfectiemiddel is ook toegenomen, helaas was Italië allesbehalve voorbereid op de hausse in de vraag naar citrusvruchten en zal waarschijnlijk het schip met dubbeltjes voorbij zien varen, terwijl die dubbeltjes juist nu zo hard nodig zijn.

De 'Tarocco' sinaasappel

De Tarroco

De naam ´Tarocco' zou zijn afgeleid van een uitroep van bewondering van de boer die deze citrusvrucht ontdekte. De Tarocco is een middelgrote bloedsinaasappel en misschien wel de zoetste en meest smaakvolle van de drie soorten die er bestaan. Het is een populaire tafelsinaasappel in Italië en zou afkomstig zijn van een mutatie van de ´Sanguinello´. Het wordt een ´halfbloed´ genoemd, omdat het vruchtvlees minder rood gepigmenteerd is dan bij andere variëteiten, zoals de ´Moro´ en de ´Sanguinello´. De Tarocco heeft een dunne oranje schil, is licht roodgekleurd en van binnen heel sappig en zoet. Deze vrucht heeft het hoogste vitamine C-gehalte van alle sinaasappelsoorten ter wereld, voornamelijk vanwege de vruchtbare bodem rond de Etna, bovendien is hij gemakkelijk te schillen. De 'Tarocco' sinaasappel is zaadloos.

Een bloedsinaasappel is goud waard

Het seizoen loopt ten einde op Sicilië en er is weinig over. In Syracuse, de thuisbasis van het Igp-consortium van deze rode sinaasappel kunnen ze de vraag bijna niet meer aan. Er is meer vraag, maar helaas is er dit jaar ook minder aanbod; bijna 50% lager dan vorig jaar vanwege slechte weersomstandigheden, veel wind en regen en later in het seizoen was het weer veel te warm waardoor de sinaasappels te snel rijpten.

Tarroco sinaasappel gedoopt in bittere chocolade (zie het recept)

Over het algemeen zou die hoge vraag dus prachtig zijn voor de Sicilianen, maar helaas veroorzaakt het Coronavirus veel hogere kosten. Waar er vroeger drie arbeiders nodig waren voor de oogst, is er nu maar één beschikbaar en de loonkosten liggen veel hoger. Ook de kosten van het transport zijn hoger, vanuit de stad Syracuse in het zuiden van Sicilië vertrekken vrachtwagens vol sinaasappels naar het noorden, maar treffen daar al te regelmatig fabrieken en distributiecentra die op halve kracht draaien of zelfs gesloten zijn. Om die vrachtwagens te laten wachten of zelfs terug te laten rijden is een kostbare zaak, de chauffeurs hebben geen keuze dan om de kosten te verhalen op de producenten.

Het werk in de tomatenvelden van Campania

Wil je écht werken?

Om de werkgelegenheidsproblemen te bestrijden en de prijzen stabiel te houden heeft de Italiaanse overheid op het Ministerie van Arbeid een 'briljant' plan gesmeden: 'Jobincountry' (dat klinkt inderdaad progressief met zo´n Engelse naam). Ze hebben een database gemaakt waarin boerderijen en landbouwbedrijven hun vacatures kunnen plaatsen, inmiddels hebben zich al 1500 van dit soort werkgelegenheden aangemeld. Het is vooral bestemd voor Italiaanse studenten en gepensioneerden die op het platteland zouden willen werken. Voor studenten en ouderen zal het helaas meer uit pure financiële noodzaak komen en dan uit vrije wil, ik heb nog nooit een werkloze Italiaan ontmoet die graag het land op ging om asperges te steken of om in 3de-wereldtoestanden tomaten te plukken in Foggia. Het gangbare tarief lag op €3,50 om een kist met 300 kg tomaten te vullen, ik vraag me af of een Italiaan beter betaald zal worden.

Het plukken van kerstomaten

Het is echter een dringende noodzaak om in te grijpen bij de lopende oogst van aardbeien, asperges, artisjokken van de koude grond en van kasgroenten (zoals meloenen, tomaten, paprika's en aubergines), gevolgd door de fruitoogst, die over een tiental dagen begint met de eerste kersen in Puglia en daarna de oogst van abrikozen, pruimen en perziken.

schaarste wordt de beul

Terug naar de citrusvrucht, want hier is de productie dus niet genoeg en leiden producenten verlies vergeleken met concurrenten uit het buitenland zoals Egypte, Palestina en zelfs China. Zoals gewoonlijk wijzen ze in Italië met de vinger naar elkaar, maar in feite hadden ze in de afgelopen 10 jaar al meer variatie of rassen moeten kweken, zodat er meer aanbod zou zijn geweest. Helaas waren er voor deze plannen geen Europese fondsen beschikbaar waaraan de kwekers konden voldoen, daarnaast zijn er in de afgelopen jaren ook nog 70 duizend hectare citrusboomgaarden verwoest door het tristeza virus. Een klein deel van die grond is met goede wil van individuele ondernemers weer vruchtbaar gemaakt, maar om één hectare om te bouwen is gemiddeld 15 duizend euro nodig en dan is die Europese investering al snel op. In totaal zou het minstens een miljard aan overheidsinvesteringen hebben gekost en dat had de Italiaanse staat gewoon niet beschikbaar.

Inkopen direct van de boer bij Camoglie

Dit trieste verhaal is vergelijkbaar voor veel producten in de landbouw. De olijven in Puglia en Ligurië werden vorig jaar geplaagd door ziektes, dus hoge prijzen en lagere productie. Denk ook aan de aardbeienoogst die nu ligt te verpieteren langs de kust van Terracina, omdat ze niet geplukt worden door de 'gast'arbeiders (mag je dat nog zeggen?). Aardbeien kosten nu gemakkelijk € 5,- per kilo bij de handel, zelfs de gewone courgette uit Puglia kost nu bijna het dubbele. Dit zijn prijzen die gemakkelijk verdrievoudigen bij verkoop aan de consument. Rechtstreeks bij de boer kopen is momenteel voor veel Italiaanse families een uitkomst. Ook ik koop sinds een paar weken groenten, fruit, vlees en kaas bij een boer in Sant'illaria wat verderop achter Camogli. De kwaliteit is stukken beter dan in de winkel en de prijzen zijn (vooral nu) vergelijkbaar. We gaan er zonder veel bij stil te staan terug in de tijd, het slow food concept en de 0-km regel komt er op deze manier vanzelf. Maar dit is niet voor iedereen een optie en er staan veel families tegenover die afhankelijk zijn van de ´Made in Italy´ D.O.C. en I.G.P. productie, denk aan het feit dat Italië nog steeds een van de belangrijkste producenten is van tomaten in blik.

Migrant arbeiders rond vuur

komt er een tomatenoorlog?

Italie is de grootste producent ter wereld van tomaten in blik, uiteraard zijn rijst en granen ook belangrijk voor de economie, maar deze worden niet behulp van landarbeiders geoogst. De Italiaanse tomatenverwerkende industrie sloot 2018 af met een stijging van de resultaten van bijna 3% ten opzichte van het voorgaande jaar, daar zouden in 2019 nog wat procenten bijkomen. De totale omzet van de Italiaanse export van tomatenproducten bedroeg 1,74 miljard euro. Het grootste deel van deze omzet (929 miljoen euro, 53% van het totaal) werd gegenereerd door de export van tomaten in blik. De maffia verdient meer aan de illegale tomatenindustrie dan aan de verkoop van drugs. Ik vraag me af hoe dit gaat werken, want over een paar maanden liggen ook hier de velden vol met rijpe tomaten. Misschien is dit wel het einde van de mensonterende toestanden in de landbouw en misschien krijgen we ook schaarste, het is in ieder geval beter dat we met z'n allen wat meer betalen voor onze groenten dan een land te laten ondergaan aan corruptie, illegale immigratie en exploitatie van 'gast´arbeiders.

Over dit artikel

Consorzio di Tutela dell'Arancia Rossa di Sicilia IGP
Via S. Giuseppe Alla Rena, 30b
95121
Catania
Catania
Land: Italië