4.9 of 5 (28 Votes)
Dammuso Droomhuis
Dammuso Droomhuis

Raken we gewend aan isolatie? Gaat het misschien wel de geprefereerde manier van wonen worden in de toekomst? Wie weet. Vandaag heb ik voor de grap eens gekeken naar de mogelijkheden voor het kopen van een 'dammuso' op Pantelleria. Belangerijk is dat het eiland een voldoende wijnbouw biedt (haar passito wordt als goed drinkbaar voor elke dag ervaren), toerisme is te verwaarlozen en de huizen zijn bestendig voor alle jaargetijden. Maar het belangrijkste punt is eigenlijk dat ik helemaal verliefd ben geworden op de Arabische architectuur van het eiland.

Dammusi zijn de traditionele huizen van het eiland Pantelleria: ze waren er al in de tijd toen het eiland bewoond werd door Arabieren die overgestoken waren uit Noord Afrika. In de afgelopen jaren zijn veel dammusi verkocht aan beroemdheden en miljonairs, die woningen zijn uiteraard mooi gerenoveerd en dienen meestal als zomerverblijf.

Maar de oorspronkelijke dammusi dienden vaak als tijdelijke verblijfplaats van boerengezinnen die regelmatig van woonplek moesten wisselen op het eiland afhankelijk van het seizoen en de gewassen die ze teelden. De dammusi van Pantelleria moesten een zekere mate van comfort en veiligheid garanderen aan de bewoner, terwijl ze alleen gebouwd konden worden van de natuurlijke grondstoffen en bouwmaterialen die het eiland hen bood.

Duurzame architectuur

De dammusi worden beschouwd als mooie voorbeelden van duurzame architectuur, ontwikkeld door de eilandbewoners dankzij de unieke existentie tussen mens en natuur om te kunnen overleven in een soms onherbergzaam gebied en het zelfs redelijk leefbaar te maken.

Dammusi passen perfect in het landschap, een kenmerkend onderdeel van de woningen is het gebruik van terrassen, die je kunt vergelijken met rijstplantages die eveneens in terrassen worden aangelegd. Dit moest wel, omdat de woningen zo dicht mogelijk tegen de steile hellingen werden gebouwd. Ze werden gebouwd een ondergrond van nagenoeg ondoordringbaar vulkanisch gesteente en uitbreiding van een woning was dus alleen mogelijk op een lager gelegen terras of in de breedte als een soort geschakelde bungalow; al met al werd het vaak een ingewikkeld perceel. De uitgehouwen blokken vulkanisch steen werden uiteraard weer gebruikt als bouwstenen.

Functionele koepels van een dammuso

Typisch kenmerken van dammusi zijn de golvende koepeldaken. Het aantal koepels staat vaak gelijk aan het aantal ruimtes in het gebouw. De beschermende kap is gewoonlijk 35-40 cm dik en bestaat uit een laag steen met hier overheen een laag aarde en tot slot een laag vulkanisch puimsteen. Over de rode puimsteen brengt men dan een dikke kalklaag aan om zo alles waterdicht te houden.

Koepel van de Dammuso

Het koepelvormige dak heeft drie functies: het grote oppervlak beschermt het huis tegen de hete zon in de zomer en om de gebouwen vochtvrij te houden in de winter. Sommige van de ruimtes werden door de boeren ook gebruikt als droogruimte voor gewassen die ze teelden, zoals druiven, vijgen en tomaten. Het moest er dus kurkdroog zijn. Dit gebrek aan vocht maakt tegelijk dat de woningen weinig te leiden hebben van verweer of erosie waardoor ze eeuwenlang blijven staan.

Langs de hoogste rand van de koepel wordt het water afgevoerd naar een ´sisterna´, een reservoir dat het kostbare regenwater opvangt dat zeker nodig is tijdens de droge zomers. Het reservoir bevat naast een opening aan de bovenzijde ook nog een opening aan de zijkant die ervoor dient dat verse lucht kan circuleren en tegelijk om de tank zo af en toe te kunnen schoonmaken. Waterreservoirs zoals deze stammen al uit het Punische tijdperk in de 14de eeuw voor Christus.

Over bescherming tegen wind en de ligging van de moestuin

Het eiland Pantelleria wordt soms geteisterd door hevige zeestormen en omdat de dammusi zijn gebouwd in gebieden die aan weer en wind worden blootgesteld hebben ze de deuropening aan de achterkant geplaatst, terwijl de drie andere kanten bestonden uit blinde muren om het interieur te beschermen tegen wind en regen. De ingang ligt in het algemeen aan de zuidzijde en wordt geflankeerd door twee kleine ramen. In de oudere dammusi zijn er vaak geen andere punten waardoor licht naar binnen kan komen.

Tuinen van de Dammuso

Een ander bijzonder element bij de bouw van een complexe dammuso betreft de tuin (u jardinu), die veelal cirkelvormig werden aangelegd achter muren van soms wel drie meter hoog, zodat ze zelfs een boom kunnen beschermen tegen harde winden uit zee. Het waren natuurlijk vooral de fruitbomen die bescherming nodig hadden, zoals citrusbomen, dadelpalmen en olijfbomen.

Eilandleven? Eerst maar een weekje Texel proberen.

Als je de kans hebt om in een damusso op Pantellaria te verblijven moet je dat zeker eens proberen, naast de trulli in Puglia zijn het de meest in het de meest bijzondere bouwsels in Italië. Wat me persoonlijk zo aanspreekt, is hoe deze eeuwenoude bouwsels zo prachtig in het landschap van het eiland passen. Ze zijn bovendien efficiënt en duurzaam en lijken aan de natuur aan te passen alsof ze geen inbreuk willen maken in het gevoel van ruimte en rust.

Maar voor je je de biezen pakt en investeert in een dammuso als 1ste of 2de huis bedenk dat het wonen op een eiland een levensstijl met beperkingen is. Niet iedereen is geschikt voor het eilandleven, maar voor wie de uitdaging aan wil gaan is Pantellaria een klein paradijs op aarde.

Video impressie van Dammusi droomhuizen

Over dit artikel



Pantelleria
Pantelleria
91017
Pantelleria
Trapani
Land: Italië

Disclaimer

Deze gids is bedoeld als een algemene inleiding op het onderwerp en mag niet worden beschouwd als juridisch, financieel of professioneel advies. We raden altijd aan om professioneel advies in te winnen voordat je beslissingen neemt op basis van de verstrekte informatie.