Behalve ingewijden zal de naam Federico Seneca misschien weinigen iets zeggen, maar toch was deze Italiaan de ontwerper van een van de beroemdste logo's van Italië, het paar, in een innige omhelzing op de chocolade verpakking van de baci Perugina.
Gluten verrijkte pasta uit 1929
“Wat een bijzondere affiches hangen er bij jou aan de muur”, zeg ik in de keuken bij een kopje koffie als ik haar nieuwe huis kom bekijken. “Dit zijn reclameposters van Federico Seneca, een kunstenaar uit mijn geboorte stad Fano”. De posters zijn voor Pastina Glutinata uit 1929 van Buitoni. Interessant om te zien hoe in die tijd juist 15% extra gluten werden toegevoegd en aanbevolen voor kinderen en zieken.
Federico Seneca, ook bekend als de "papa van Baci Perugina", heeft de weg heeft gebaand naar de moderne reclame, waarbij hij een origineel creatief pad volgde, van het begin van de belle époque via futuristische verkenningen tot Bauhaus-geïnspireerde stijlen. Ik vertel haar wat over Johann Georg van Caspel (1870) en Frans Mettes (1909) twee Nederlandse illustrators en reclameontwerpers die prachtige affiches maakten en zoek naar wat foto’s op de telefoon, beide mannen werkten in dezelfde periode.
Grafisch ontwerper en vliegenier
Federico Seneca was een van de belangrijkste Italiaanse ontwerpers, graficus en affichekunstenaars die in 1891 in Fano in de Marche werd geboren. Een kind uit een middenstandsgezin, die in 1911 afstudeerde aan de Academie voor schone kunsten in Urbino en met plezier als tekenleraar werkte, in Milaan ontmoette hij Marcello Dudovich (ook een Italiaanse grafisch ontwerper) waar hij erg van onder de indruk kwam.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog moest hij aan het front vechten, eerst als soldaat in de Alpen en vervolgens als vliegenier op watervliegtuigen. In die periode ontmoette hij andere beroemde piloten zoals Gabriele D'Annunzio (Italiaans schrijver, dichter, toneelschrijver), Francesco Baracca (belangrijkste Italiaanse “luchtheld” tijdens de eerste wereldoorlog) en kunstenaar Luigi Fontana, die hem aan Giovanni Buitoni voorstelden.
baci Perugina en de pasta van Buitoni
In 1921 kwam Federico Seneca in dienst bij Buitoni in Perugia, met de opdracht een reclamebureau op te zetten richten. In die tijd maakte hij het wereldberoemde ontwerp voor de chocolade verpakking van de baci Perugina. Ook was zijn reclameposter voor Pastina Glutinata uit 1929 van Buitoni een groot succes. Voor de “Coppa della Perugina” de eerste snelheidsrace op het circuit in Umbrië (1924 tot 1927) maakte hij ook fraaie ontwerpen.Een echt Made in Italy liefdesverhaal, Baci Perugina markeert 100 jaar met een
Speciale Limited Edition Chocolade
Het Italiaanse luxemodehuis Dolce & Gabbana viert een eeuw Baci Perugina door een limited edition verpakking te ontwerpen voor de chocolaatjes met hazelnoot als basis.
Het chocoladebedrijf Perugina, gevestigd in de Midden-Italiaanse stad Perugia, markeert de mijlpaal met de lancering van een speciale editie van 'Dolce Vita' Baci, "gekleed" door Dolce & Gabbana.
In die tijd verbleef Seneca in een suite van hotel Brufani, het meest luxueuze hotel van Perugia, ingericht met meubelen die hij uit Fano had meegebracht. Hier leerde hij zijn vrouw Sofia Santini kennen met wie hij in 1925 trouwde en samen een zoon kreeg.
Na een briljante carrière bij Buitoni, verliet Seneca in 1933 Perugia voor Milaan, waar hij als freelancer ging weken en zijn eigen reclamebureau opende, met klanten als de Talmone Cacao, Cinzano, Rayon en andere Italiaanse bedrijven. Later richtte hij een bedrijf op dat kunststoffen produceerde. Helaas liepen de zaken in deze nieuwe sector niet zo goed. Na 12 jaar ging het bedrijf failliet en in 1948 keerde Seneca terug naar zijn werk als grafisch ontwerper en opende hij de studio Edizioni Seneca in zijn flat in Milaan. In 1958, na tien jaar activiteit, sloot Edizioni Seneca haar deuren en trok Federico Seneca zich terug en verhuisde met zijn vrouw naar Casnate con Bernate, in de provincie Como, waar hij in 1976 overleed. Sindsdien is de nagedachtenis van Federico Seneca toevertrouwd aan zijn zoon Bernardino, eigenaar van het archief, die verschillende belangrijke tentoonstellingen heeft georganiseerd met de werken van zijn vader.
Ga vooral ook kijken in het Museo nazionale Collezione Salce, in Treviso, Designmuseum met wisselende exposities van reclameposters uit de 19e en 20e eeuw.
“Fano stazione balneare”
Ik loop nogmaals door het nieuwe huis en in de badkamer laat mijn gastvrouw me nog twee zonnige prenten zien die aan de muur komen te hangen “Fano stazione balneare”,de badplaats Fano uit 1923. Enthousiast vertelt ze over Fano, een badplaats in het noorden van de Marche, beroemd om het carnaval, het oudste van Italië. Rondom de oude stad staan stadsmuren van meer dan een halve kilometer lang, afgewisseld met cilindrische torens, de Romeinse toegangspoort van keizer Augustus en de oude Via Flaminia. Fano is een stad met veel moois waar je heerlijk kunt slenteren door de vele mooie straatjes en iets drinken op een van de gezellige pleintjes. De elegante zestiende-eeuwse Fontana della Fortuna en het negentiende-eeuwse Teatro della Fortuna. Rocca Malatestiana en Museo Civico "Palazzo Malatestiano, de kathedraal, de barokke kerk van San Pietro in Valle, de kerk van Sant'Agostino.
Even buiten de stad midden in het groen ligt prachtig de Hermitage van Monte Giove. Haar favoriet is de kerk van San Francesco naast het gemeentehuis, een van de oudste monumenten in de stad uit de tweede helft van de 13e eeuw, als je geluk hebt, kun je genieten van een concert in de zomermaanden.
Ravioli uit blik
's Avonds bij het eten moet ik ineens denken aan de ravioli uit blik (van Buitoni), waar ik als kind zo dol op was, wie weet is die reclame ook wel van Seneca. Achteraf na wat te hebben gegoogeld blijkt het een andere reclamemaker uit Bologna te zijn geweest, Severo Pozzati (1895) die in Frankrijk en in Italië werkte en een van de belangrijkste ontwerpers van reclameposters van de eerste helft van de twintigste eeuw was.
