´Niet bij friet alleen´ en het geheim van de aardappel

Als ik aan een typisch Italiaans gerecht met aardappelen denk, dan denk ik natuurlijk direct aan gnocchi. Daarin werd ik nog maar weer eens bevestigd toen ik op de site van Dolcevia zag dat hun recept voor het zelf maken van gnocchi, sinds de publicatie 10 jaar geleden, liefst meer dan 80.000 keer was gelezen. Voor wie het van jullie niet meer uit zijn hoofd weet, staat hieronder een link naar het recept.

In de lage landen zijn we dol op friet. In Italië wordt ook wel friet gegeten en je ziet het tegenwoordig soms zelfs op de pizza, hoever kan de culinaire zaak zakken? In Nederland en Belgie is friet tot een specialiteit verheven en je gaat er voor naar kotten en stallen, waar ze de beste zelfgemaakte frieten hebben. Ook in de restaurants is het een lekker makkelijk en veel gevraagd bijgerecht.
Maar ja, die restaurants en ook veel van die kotten en stallen zijn nu gesloten en nu las ik dat de frietindustrie daarom op de rem was gaan staan met als gevolg dat de aardappelprijs wel even tot nog geen 11cent per kilo was gezakt. Intussen krijgen de boeren al weer zo'n €0,20 per kilo, maar dat is dus nog heel weinig vergeleken met wat je ervoor in de winkel betaalt.
Een toenemend aantal boeren verkoopt het nu dus direct aan de consument al dan niet via internet.

Ik denk dan wat zou Dries van Agt, Jezuiet en groot wielerliefhebber, die ons onder de hoede van Ome Joop door de oliecrisis manoeuvreerde, geroepen hebben? Ik veronderstel zoiets van: 'Sapresti, niet bij friet alleen'.

In het boek 'Luilekkerland, 400 jaar koken in Nederland' van vader en dochter Kleyn heb ik gelezen dat de Nederlandse aardappelonderzoeker bij uitstek, Joop Witteveen, heeft teruggevonden dat de Zeeuwen al sinds 1697 aardappelen eten en dan duurt het nog zo'n 70-100 jaar voordat het ook boven de rivieren algemeen en zelfs culinair voedsel wordt. Frituren was er toen nog niet bij.

Ik denk bij aardappelen ook aan de lekkere gebakken aardappeltjes vroegen bij oma op de boerderij. Vooral als er in de roomboter was gebakken en er zo'n mooi dik bruin korstje op zat, geweldig! Hele pannen vol werden er van gemaakt op het houtfornuis dat zowat altijd in de keuken brandde, want er moesten minsten 10 of vaak meer, magen mee gevuld worden. Soms mocht ik zelfs meehelpen, wat was ik dan trots.

Hier in Italië was ik in 2016, op culinaire ontdekking langs de Giro etappes voor dat jaar, beland in Castelmonte Friuli Venezia. Er was maar 1 restaurantje open, Casa del Pellegrino, dat bekend stond om zijn aardappelspecialiteiten, de aardappeltaart en gnocchi - en geloof ik wat minder vanwege de kamers.

Die aardappeltaart die geloofde ik wel, mijn interesse ging uit naar de gnocchi. De gnocchi die je in de supermarkt koopt en zeker als die gedroogd is, dat wordt helemaal niets. Van Wielerkok Ben van Beurten had ik al eens heel lekkere zelfgemaakte gnocchi gegeten, maar het was er eigenlijk nooit meer van gekomen dat in mijn repertoire op te nemen.

Wat was nou het geheim van deze Italiaan voor zijn inderdaad voortreffelijke gnocchi. Behalve natuurlijk dat hij ze met zijn moeder zelf maakt, bleek het ook de soort aardappel te zijn die hij gebruikte. Na even zeuren kwam hij trots met de aardappel aanlopen -zie foto- inderdaad jawel ik hoorde het goed het was een patate olandese, in Zeeland heet dat een bintje die, omdat hij niet zoveel vocht opneemt, uitermate geschikt is voor de Gnocchi. Ondertussen wordt die patate olandese al weer heel lang ook in Friuli verbouwd.

Nu we zelf thuis restaurantje moeten spelen, is het tijd voor de slogan 'Niet bij friet alleen, doe meer met aardappel'. Als we de boer in de buurt ook nog wat willen helpen dan gaan we even naar Google en zoeken we 'aardappelen direct van de boer' voor de zero km oplossing. Hieronder enkele links, behalve naar het beloofde recept voor het zelf maken van gnocchi ook een aantal naar recepten die net iets meer maken van de aardappel dan een lekkere stamppot met een kuiltje en jus, waar overigens ook niets mis mee is.