Genesteld tussen prachtige wijngaarden vind je de mooiste en beroemdste wijndorpen van Italië. Uiteraard is de gehele lijst van wijndorpen vele malen langer, maar je moet ergens beginnen met je ontdekkingsreis. Uiteraard liggen deze mooie dorpen niet naast grote steden en zul je er met de auto of trein naar toe moeten reizen, maar eenmaal aangekomen zie je op de hellingen zo ver je kunt het oog reikt wijnstokken in strak gelid staan van de beroemdste wijnen ter wereld zoals Valpolicella of Barolo. Wie slim is volgt een van de vele wijnroutes die worden uitgespit door de plaatselijke toeristische diensten. Moeilijk is dat niet, want het wordt meestal al aangegeven vanaf de grote weg.
De mooiste wijndorpen van Italië
Avola, Sicilië
Avola ligt in een ruig gebied aan de oostkust van Sicilië met in de omgeving veel diepe ravijnen zoals je hier boven op de foto kunt zien. De populaire badplaats in de buurt van Avola staat bekend als de Laghetti di Cava Grande, met terrassen en watervallen die je uitnodigen voor een verfrissende plons in het water. Avola is zelf een charmant dorp met een kruisvormige structuur en interessante barokke overblijfselen zoals de moederkerk en de kerken van Santa Venera en Sant'Antonio. Dit is uiteraard het gebied van de Siciliaanse DOP Nero d'Avola wijn, een wijn met krachtige fruitsmaken, robuuste tannine en hoge zuurgraad. De wijn kun je in het dorp proeven of in de Tenute in de omgeving. Dit is ook het gebied tussen Pachino en Noto, de barokstad met een wereldberoemde bloemententoonstelling, de Infiorata di Noto die in mei plaatsvind. Wil je iets verder gaan en de omgeving verkennen? Avola ligt op een etappe van de Val di Noto wijnroute.
Barolo, Piemonte
De foto geeft de indruk van een dromerig landschap in de Langhe streek, bezaaid met wijngaarden, het is een must-see als je in de buurt bent. Het wijnbouwgebied tussen de provincies Cuneo en Asti is zeker het ontdekken waard, een mooi gebied beschermd door het UNESCO werelderfgoed programma, bezaaid met prachtige dorpen. Barolo is waarschijnlijk voor iedereen het meest bekend, maar het is erg klein en lokt uiteraard veel toeristen. Hier en rondom de plaats wordt de gelijknamige wijn Barolo geproduceerd, het blijft dus een perfecte plaats om een rondreis te beginnen of wijn te komen proeven. Wil je verder? We hebben hier eerder een leuk artikel met tips in de omgeving over geschreven of neem de Langhe wijnroute zoals onder de kop wijnroutes, onder aan deze pagina. Andere dorpen die zeker de moeite waard zijn in deze buurt zijn Alba, Monforte d'Alba, La Morra, Pollentia en Roddi.
Bolgheri in Toscane
De weg naar Bolgheri is minstens zo mooi als het kleine dorp zelf. Dit is de bakermat van een beroemde Italiaanse wijn de Sassicaia van Marchese Mario Incisa della Rocchetta (Tenuta San Guido). Deze wijn tref je normaliter niet bij een wijnproeverij aan, omdat ze vrij kostbaar is. Huur in de buurt een vakantiewoning en je bent zelfs niet ver van zee en je kunt 's avonds wijnproeven bij een van de bekende enotheken in het plaatsje Bolgheri dat ook andere DOC wijnen produceert die de moeite zijn. De heuvels beginnen hier net iets hoger te worden en de valleien wat breder, maar de omgeving is groen en overal zie je de bekende cypressen, het kenmmerk van Toscane. Mijn preferente vakantiestek is iets verder naar het zuiden na Grosetto. Je komt dan bij Saturnia, een van de best bezochte thermen van Italië en Orbetello, bekend om de bottarga (viskuit) en het schiereiland Monte Argentario. Wie van hier naar het zuiden rijdt kan ook een bezoek brengen aan de wijnstad Orvieto in Umbrië. Orvieto komt niet op deze lijst voor, maar is vooral bekend om de DOP Orvieto, bezoek de diepe kelders van de stad. Het is een schoolreis-favoriet van alle Italiaanse kinderen, de Pozzo di San Patrizio, een diepe put met prachtige gewelven gebouwd tussen 1527 en 1537 met een waanzinnige echo.
Brisighella in Emilia Romagna
De legende gaat dat de naam Sangiovese afkomstig is van Monte Giove, in de buurt van Sant'Arcangelo di Romagna, waar de monniken in de Middeleeuwen een rode wijn produceerden die zelfs Paus Leo XII niet onberoerd liet. Dit is San Giovese country, waar de San Giovese druif in Emilia Romagna wordt gecuktiveerd en niet te verwarren met die in Toscane. De zuurgraad van deze Sangiovese uit Romagna is lager dan die van Toscane, maar met een hoger alcoholgehalte en tannines die zoeter zijn. De Sangiovese van Romagna heeft een fruitig aroma van bramen en viooltjes. Het stadje Brisighella, met al haar betoverende schoonheid, ligt aan de voet van de Apennijnen, in een vallei van de rivier de Lamone, vlak bij het Regionale Park Vena del Gesso, waar je heerlijk kunt wandelen. Het ligt ook niet ver van Ravenna, de kunststad van de prachtige mozaïeken. Het silhouet van het stadje wordt bepaald door drie heuvels, ieder bekroond met een monument, o.a. het imposante Fort Rocca van Manfrediana uit de 14e eeuw en het Heiligdom van Onze-Lieve-Vrouw van Monticino met een prachtige klokkentoren. We hebben al eerder een heel artikel gewijd aan dit prachtige middeleeuws dorp.
Calitri in Avellino (Campania)
Van Fiano di Avellino tot Taurasi via Greco di Tufo: de wijnen uit de Irpinië zijn over de hele wereld bekend en geliefd, het is een vruchtbare kleirijke streek. De teelt en de productie van fijne wijnen begon eeuwen geleden en kan worden teruggevoerd tot de oude Grieken. Het waren namelijk de Grieken die een van de oudste wijnstokken uit de geschiedenis in dit gebied invoerden: de Vitis Apicia of Apina, waarvan de beroemde Fiano wordt gemaakt. Het dankt haar naam aan een bijzonder kenmerk van deze wijnstok, die in staat is bijen (api in het Italiaans) aan te trekken dankzij de zoete geur van zijn druiven.
Hoewel de hele provincie Avellino bedekt is met wijngaarden, zijn sommige plaatsen meer een nader bezoek waard. Calitri is zo'n dorp. Zoals in heel de provincie neemt de wijnbouw een belangrijke plaats in, in dit hoekje van Campania en de wijnen die in de provincie worden geproduceerd, staan bekend om hun originaliteit en kwaliteit. Taurasi is ook erg mooi, een dorp dat vanaf de top op een rotsachtige uitloper de vallei domineert die doorkruist wordt door de rivier Calore. Na een bezoek aan het mooie dorp met haar kasteel, ga je de kelders en wijngaarden verkennen waar de beroemde Taurasi Docg wijn wordt geproduceerd.
Eppan (Appiano) in Zuid Tirol
Wanneer je een Zuid-Tiroolse wijnroute neemt, mag je een bezoek aan het dorp Eppan eigenlijk niet overslaan. Hier worden de elegante Lagrein en Gewürztraminer geproduceerd, zoals bij Eva Walch (een bedrijf volledig gerund door moeder en dochters) maar ook minder bekende soorten witte wijn zoals Vernatsch, Pinot, Sauvignon en Müller Thurgau. Wat een bezoek vooral de moeite maakt is de schitterende omgeving van Eppan waar zich meer dan 200 kastelen, burchten en historische residenties bevinden. Zie hieronder voor meer informatie over de Zuid-Tiroolse Wijnroute.
Greve in Chianti (Toscane)
Halverwege Florence en Siena ligt Greve in Chianti, het bekendste dorp van de Chianti streek. Een stop bij het Wijnmuseum is een must: hier vind je een lijst van maar liefst 200 wijnen om te proeven. Op twee kilometer van Greve ligt het afgelegen vestingdorp Montefioralle, de geboorteplaats van Amerigo Vespucci, sla het niet over! Greve in Chianti is gelegen langs de prachtige Chianti Classico wijnroute in Toscane. We hebben al veel geschreven over de Chianti, je kunt dat nog eens nalezen op deze, deze en deze pagina. :-)
Offida, Le Marche
Je hebt het zeker al eens gehoord van een Italie kenner, de dorpen in Le Marche zijn authentiek en vooral in de zomer nog niet in grote mate overgenomen door toeristen. Offida is precies zo'n dorp waar ze het dan over hebben, in de provincie Ascoli Piceno. Een middeleeuws dorp gelegen tussen de heuvels tussen de rivieren Tesino en Tronto met enkele architectonische wonderen die je niet mag missen. Het is bovendien de aangewezen bestemming om de Offida Pecorino DOC te proeven. Le Marche biedt een geweldig assortiment aan wijnen en het is géén geheim meer dat mijn favoriete wijn uit deze rijke kalkgrond komt.
Manduria, Puglia
In de streek van Murge Tarantine mag je een bezoek aan Manduria niet missen, een elegante stad die bijzonder is door de adellijke paleizen, het doolhof aan smalle straatjes en het middeleeuwse joodse getto. Manduria is de perfecte plaats om Primitivo di Manduria te proeven. Wil je een route volgen? Een van de etappes in onze reisgids over Puglia volgt de route tussen de wijngaarden vanaf Matera (Basilicata) en Torre San Giovanni. Een prachtige route met slowfood en wijnproef-tips voor onderweg. Je kunt de reisgids hier downloaden.
Montalcino, Toscane
Montalcino, het pittoreske stadje ligt op een heuvel 25 mijl ten zuiden van Siena, waarvan de smalle straatjes worden gekenmerkt door winkels gevuld met lokale wijnen. Brunello is een variant van de machtige Toscaanse druif Sangiovese, die vast en kruidig is - het is een van mijn favoriete wijnen en ik ben niet alleen. Montalcino wordt omringd door de machtige muren en het kasteel die de stad domineren. De wijn die je hier vindt, is natuurlijk de geprezen Brunello. Omgeven door wijngaarden zo ver het oog reikt, is het zeker een bezoek waard. Het dorp, ten zuiden van de Val d'Orcia, ligt niet ver van Pienza en op een twintigtal kilometer van Siena. Ga je hier wijnproeven? Bezoek Il Casato Prime Donne, de eerste wijnmakerij in Italie die alleen vrouwen in dienst heeft! De voorouders van de eigenaar bezaten in de 16e eeuw al land deze streek van Montalcino en gedurende de generaties is het eigendom doorgegeven in de vrouwelijke lijn. Het landgoed heeft nu 16 hectaren Sangiovese wijngaarden, waar de beroemde Rosso en Brunello di Montalcino wijnen worden geproduceerd. Boek hier een winetasting!
Casato Prime Donne - Località Casato 17 – 53024 Montalcino (SI) - Tel. +39 0577 849421 Email:Fotogalerij van de mooiste wijndorpen in Italie
Montepulciano, Toscane
Montepulciano, (niet te verwarren met Montepulciano d'Abruzzo) is zonder twijfel een van de mooiste dorpen in Toscane. Gelegen op een heuvel tussen de Val di Chiana en de Val d'Orcia, is het een elegant stadje dat beroemd is om de Nobile di Montepulciano wijn. Slenter door de stenen steegjes van het dorp en mis een bezoek aan de mooiste wijnkelders in het historische centrum niet. "Montepulciano" is de naam van een druif die over de hele wereld voor de wijnproductie wordt gebruikt. Het is een inheemse rode druivensoort uit de Abruzzen, maar daarnaast is het ook de naam van dit charmante middeleeuwse dorpje in Toscane die een gelijknamige rode wijn produceert. Dezelfde naam, maar twee persoonlijkheden die niet meer van elkaar kunnen verschillen. De Montepulciano d'Abruzzo DOC is waarschijnlijk de perfecte tafelwijn en is heel makkelijk combineerbaar en drinkbaar, maar de aristocratische Montepulciano Vino Nobile di Montepulciano is onvergelijkbaar. Een van de bijzonderheden van Montepulciano is dat in deze kleine gemeente van nog geen 20.000 inwoners drie DOC-benamingen zijn ondergebracht en dat géén van deze ooit een Montepulcianodruif heeft gezien! De wijnen die in deze hoek van Toscane worden geproduceerd, zijn gemaakt van een heel andere druif: de Prugnolo Gentile. Deze druif is vrijwel identiek aan de bekendere Sangiovese druif (een ingrediënt in de productie van de bekendere Chianti en Brunello di Montalcino wijnen). De druif groeit op de kleigronden van de heuvels rond het dorp Montepulciano op 600m. Je kunt deze wijn lang laten liggen, de wijn is donker en veel complexer van smaak. Deze wijnen werden vaak gereserveerd aan de tafels van koningen en pausen. Om deze reden kreeg de prominente appellatie van Montepulciano de naam Vino Nobile di Montepulciano DOCG.
Montefalco, Umbrië
Montefalco ligt in een van de populaire gebieden voor agriturismi en vakantiehuizen, de keuze is groot en de prijzen nog democratisch, kijk bijvoorbeeld bij Villa in Umbria. Het reikt net onder de 500m boven de zeespiegel en is omgeven door prachtige uitzichten over de groene heuvels van de provincie Perugia. Het is een klein stadje met iets minder dan 6000 inwoners. Het is er vooral rustig, waardoor het een heerlijke plek is om te ontspannen. Uit de gebieden rond de oude stad Montefalco, in Umbrië, komt de beroemde Sagrantino-wijn die naar de stad zelf is genoemd het is een wijn met waarschijnlijk meer dan 1000 jaar geschiedenis, ik zeg waarschijnlijk voor een reden. Er zijn namelijk geen documenten die getuigen van een productie vóór 1500. Sommige zeggen dat de wijnstok van Syrische oorsprong is, meegebracht uit het oosten door Franciscaner broeders. In 1992 verkreeg Montefalco Sagrantino de DOCG, zowel de droge als de passito, de wijn wordt geteeld in het gebied van de gemeente Montefalco en de nabije gemeenten Gualdo Cattaneo, Bevagna, Castel Ritaldi en Giano dell'Umbria.
Passirano, Lombardije
Ik ben helemaal verliefd op de Franciacorta, ik zou deze wijn misschien wel iedere dag kunnen drinken helaas is een goede Franciacorta vrij prijzig! De sprankelende wijn is het Italiaanse antwoord op Champagne. Het gebied dat zich uitstrekt van Brescia tot het zuidelijke uiteinde van het mooie Iseomeer vertelt van oude wijnbouwtradities. Er zijn talrijke dorpen die je kunt bezoeken om oude tradities te ontdekken en wijnkelders te bezoeken maar Passirano mag je zeker niet overslaan, beroemd om het kasteel en de prachtige villa's. Passirano is een van de dorpen die je kunt bezichtigen langs de Franciacorta Wijnroute.
Rocca San Giovanni, Abruzzo
Olijven, druiven, citrusvruchten en dennenbossen: dit is Rocca San Giovanni. Zoals al eerder besproken, is dit het land van de beste tafelwijn in Italie, alhoewel smaken verschillen het komt altijd voor in de beste 10 wijnen onder 10 euro. Rocca San Giovanni ligt aan de Trabocchi kust in de Abruzzen, het is een prachtig dorp op een klif met uitzicht over zee en een mooie bestemming voor een rustige vakantie op een klein budget. Het dorp is een reis naar het verleden en de perfecte plaats om de Montepulciano d'Abruzzo DOC te proeven.
Soave in de Veneto
Soave, een niet te missen halte in de Veneto, het imposante kasteel domineert de omringende vallei met wijngaarden. Soave wijn heeft als meest voorkomende aroma's perzik, honingdauw, citrusrasp, zoete marjolein en een subtiele ziltige noot. De wijn is droog en kun je een beetje vergelijken met Sauvignon Blanc alhoewel daar ook een legioen aan verschil in zit. De middeleeuwse stad wordt omsloten door grote muren die van het kasteel naar het dorp afdalen en de hellingen met wijngaarden omcirkelen. Bezoek het historische centrum om interessante architectuur te ontdekken, zoals het Palazzo Scaligero, het Palazzo San Bonifacio of het 15e-eeuwse Palazzo Cavalli in gotische stijl. Het dorp is het centrum van de productie van de witte Soave DOC wijn. Vanaf hier kun je de Soave wijnroute nemen, een autoroute van 50 km langs wijnhuizen en wijngaarden in de provincie Verona. je kunt ook wandelen in het gebied - Il percorso dei 10 capitelli di Soave - Deze wandelroute kun je beginnen in Monteforte d’Alpone of aan de Porta Aquila in Soave en is 10 km lang.
Venosa, Basilicata
Wie in Basilicata reist ziet op 100 km bijna zoveel verschillende landschappen, zo is dit deel van Basilicata bergachtig, we zijn in de provincie Potenza en Venosa is een populaire bestemming. De plaats is vooral bekend bij toeristen vanwege het Archeologisch Park, waar je Romeinse baden, overblijfselen van een domus en het amfitheater kunt bezichtigen. Er zijn overal opgravingen zoals een patriciërs domus bekend als het Huis van de Romeinse poëet Quinto Orazio Flaccsa. Het stadje is mooi, maar niet vergelijbaar met Cracco, Pietrapertosa of Matera, dit is een echt bergdorp. De plaats is beroemd om de productie vanwege de wijn Aglianico del Vulture, geen wijn die je veel ziet in de Nederlandse supermarkt, maar in Italie is deze geliefd.
Marsala, Sicilië
Marsala is een stad waar ik ook al veel over heb geschreven, zoals hier en hier. Haven van God: Het geeft ons een idee van hoe strategisch belangrijk de stad ooit was. Vóór de Arabieren waren er de Romeinen, en vóór de Romeinen de Carthagers, voor amateur archeologen is het een paradijs. De plaats ligt in de provincie Trapani van Sicilië en komt toeristisch gezien buiten de geijkte paden, misschien daarom dat het me zo aanspreekt. Het heeft in ieder geval een lange boeiende geschiedenis. Een paar honderd jaar geleden kwamen de Engelsen hier om wijn te maken en te exporteren naar Engeland. De Marsala wijn is in ieder geval bijzonder en smaakt naar vanille, bruine suiker, gestoofde abrikoos en tamarinde (een peulvrucht uit Afrika). Marsala varieert van bijna droog tot sappig zoet en worden licht gekoeld geserveerd rond de 12 C. Je proeft in de vele enoteca van de stad de beste soorten Marsala, deze worden vaak niet geëxporteerd, ieder huis heeft een eigen karakter. De meest kostbare Marsala DOC heet Marsala vergine en wordt gemaakt volgens een speciaal rijpingsproces, "soleras", in houten vaten. De betere Marsala heeft minstens 5 jaar gerijpt in houten vaten met toevoeging van wijn afkomstige ethanol.
De bekendste wijnroutes van Italië
La Strada del Vino e dell’Olio Chianti Classico
Het gebied van de Chianti Classico strekt zich uit tussen Florence en Siena. Het omvat de gemeenten Greve, Radda, Castellina en Gaiole in Chianti en een deel van het grondgebied van de gemeenten Castelnuovo Berardenga, Barberino Tavarnelle, San Casciano in Val di Pesa en Poggibonsi. Het is een glooiend gebied, bezaaid met kleine dorpjes, kastelen, oude parochiekerken en boerderijen. Je reist door een landschap van eindeloze rijen Sangiovese wijnstokken, afgewisseld met olijfgaarden en bossen. De bekendste stopplaatsen langs de route zijn Greve in Chianti en de Casa del Chianti Classico gelegen in een oud klooster in Radda in Chianti, een soort documentatiecentrum met proeflokalen, een winkel en een bistro met prachtig terras wat op de wijngaarden een mooi uitzicht biedt.
Zie voor meer informatie http://www.stradachianticlassico.it/en/De Zuid-Tiroolse (Alto-Adige) wijnroute en wijndorpen
De Zuid-Tiroolse wijnroute is de oudste wijnroute van Italië en slingert door uitgestrekte wijngaarden, heuvelachtige landschappen, middeleeuwse dorpen, historische landgoederen, forten en kastelen. Je komt hier de autochtone druivensoorten Vernatsch en Lagrein tegen, de inheemse Gewürztraminer en vele andere beroemde wijnen tegen. De wijnroute kun je wandelend en fietsend verkennen en tussendoor een duikje nemen in de Kalterer See! Langs de route liggen veel wijnhuizen waar je wijn kunt proeven, maar de beste tijd is in juni tijdens de Nacht van de Open Kelders. Het evenement vindt plaats in Caldaro, Termeno, Cortaccia, Cortina, Salorno, Montagna, Ora en Vadena op 9 juni.
Voor meer informatie: https://www.suedtiroler-weinstrasse.it/en.htmlBrisighella - De Sangiovese route en wijndorpen
Een route om het gebied, smaken en spijzen en wijnen te ontdekken: de DOCG, Dop en IGP wijnen van Romagna zijn de absolute hoofdrolspelers in Brisighella, met een bord streekproducten of naast de geraffineerde creaties van sterrenkoks. Wandelingen te voet, te paard, met de mountainbike en een stop bij de thermen vormen het perfecte intermezzo tussen de ene proeverij en de andere, tussen een bezoek aan de wijnmakerij en aan de vele schatten van kunst en architectuur die het dorp binnen zijn machtige muren bewaart.
Voor meer informatie: www.stradadellaromagna.itMonforte d'Alba - De weg van Barolo en de grote wijnen van de Langhe
De Strada del Barolo is een van de routes door dit prachtige UNESCO-landschap. De beste tijd om deze route te doen is september wanneer de weilanden en wijngaarden kleurrijk zijn en de lokale keuken, wild ragout en truffels serveren. De lente is daarentegen ook erg mooi met uiteraard alle nuances van de alle kleuren groen tegen een stralend blauwe hemel met in de verte de besneeuwde toppen van de Franse Alpen.
Voor meer informatie: www.stradadelbarolo.itLa Strada del Vino e dei Sapori della Val di Noto
Er zijn twee trajecten op deze route, de eerste heeft zijn epicentrum in Noto en daalt dan landinwaarts af naar Rosolini en Ispica, en het tweede doorkruist het gebied rond Avola en loopt langs de zee tot aan Pachino. Sicilië is een buitengewoon rijk land, dat sinds de Griekse kolonisatie een grote interesse heeft getoond voor wijnbouw en wijnproductie, waaraan het de bijnaam "Wijneiland" te danken heeft. Sicilië is dus de ideale bestemming voor wijnliefhebbers want het eiland bezit in het oenologisch erfgoed talrijke inheemse druivenrassen. Beide routes zijn goed bewegwijzerd en leiden ons langs routes met talrijke boerderijen die lokale specialiteiten produceren en de beste wijnkelders waar het mogelijk zal zijn om de wijngaarden te bezoeken en deel te nemen aan wijnproeverijen. De wijnen en gastronomische producten die je langs deze weg ontdekt zijn o.m.
- Nero d'Avola
- Moscato di Siracusa (muscaatwijn uit Siracusa
- Moscato di Noto (muscaat wijn uit Noto)
- Limone Femminello di Siracusa (citroenen)
- Mandorla Pizzuta di Avola (amandelen)
- Pomodoro e Melone di Pachino (Meloenen en tomaten)
- Carota Novella di Rosolini e Ispica (wortels)
- Conserve di tonno e pesce spada (tonijn)
- Olio extravergine di oliva
- Miele degli Iblei (honing uit de Iblei)
- Suino nero degli Iblei (zwarte biggetjes uit de Iblei)
- Grani antichi (Antieke graansoorten)
