Italiaanse recepten & streekgerechten

Een heerlijk frisse soep gemaakt van komkommer, yoghurt, koriander, munt en bieslook. Ideaal begin van een sjieke al fresco picknick.

'Spritz Aperol' is een lekker frisse aperitivo uit de Veneto en eenvoudig te maken. Het is eigenlijk een variatie van een Spritz of Spritzer, die voor het eerst gemaakt werd tijdens de Oostenrijkse bezetting van het noordoosten van Italië, in de tijd dat de Oostenrijkers de Veneto en Friuli-Venezia Giulia regio's exploiteerden; ze beschouwden wijn als een drank die te zwaar was om zo te drinken en deden, in een poging om de smaak te verlichten, letterlijk water bij de wijn.

Deze bruisende zomertraktatie begint langzaam Europa te veroveren. In tegenstelling tot de populaire Spritz Aperol   uit de Veneto heeft deze cocktail geen Amaro smaak maar is hij licht en fris. Een beroemd aperitiefje wat je zeker zult tegenkomen op vakantie in Noord Italië maar vooral in restaurants en op terrasjes in de regio Trentino - Zuid Tirol , het   appelland van Europa, want oorspronkelijk komt de Hugo uit Bolzano. Het belangrijkste ingrediënt is de vlierbloesemsiroop die meestal te koop is in de natuurvoedingswinkel. 

De Bellini werd voor het eerst gemaakt in de befaamde Harry's Bar in Venetie in 1948. Essentieel zijn de witte perziken die pas rijpen in de late zomer en herfst. Behalve in Italië natuurlijk waar ze al in het voorjaar op de markt verschijnen.

Fiori di zucca Courgette bloemen in olijfolie gebakken. In het juiste jaargetijde vind je op alle markten in Italië de prachtige donkergele bloemen van de courgette (die natuurlijk in Italie zucca of zucchina genoemd worden)uitgestald.

Zoals in andere streken van Italie ook vaak het geval was bij de arme boerenbevolking, gold hetzelfde voor de inwoners van de Cilento in Campania. In het voorjaar, voor dat de nieuwe oogst kan woren binnengehaald werden de laatste restjes uit de voorraadkast bijeengezocht om een voedzame maaltijd te maken.

• Cilento

Zalm kan op vele manieren worden klaargemaakt en daarnaast zijn vis en citrusvruchten goed aan elkaar gewaagd. Dit recept heb ik van een goede vriendin in Alaska gekregen, waar ze inmiddels ontelbare recepten voor het klaarmaken van deze nationale vis hebben ontwikkeld. Sommige ervan vind ik zelf heel goed passen in de Italiaanse keuken.Een recept dat ik in Sicilie vaak tegenkwam.

Stompe zaagjes of muizentandjes worden vaak rauw gegeten en zijn zeer goed van smaak. Ze zijn echter niet zo groot, maximaal 3 cm. De binnenkant van deze schelp is violet van kleur. Het muizentandje leeft in de ondiepe wateren in zandbodems onder de brandingzone. Tellines komen voor in de Middellandse Zee tot aan de Golf van Biskaje en Marokko. Een klein glanzend schelpdiertje, dat vooral bij het aperitief geven wordt. Ze worden snel gebakken, met de schelp, in olijfolie, met look of andere kruiden. Ook gemengd in pastabereidingen. ( De Spakenburgse visspecialist ).De schelpjes komen in Italie veel meer voor en worden daar Arselle genoemd.

Je hebt hier de kleine verse baby sardientjes of ansjovisjes voor nodig, bianchetti heten ze in het Italiaans en ze zijn maar een 4-5 cm groot, zoals je die zo vaak ziet in de restaurantjes in het zuiden van Italië. Meestal worden ze gefrituurd maar in dit recept zijn ze in de oven gebakken.

• De Salento

Crocchette di Patate - Eenvoudig te maken gerecht waarmee je veel succes zal hebben, misschien eens een keertje in plaats van frieten? Je kan ze tegenwoordig ook overal kant en klaar kopen, maar wat is nu leuker dan zo´n eenvoudig recept zelf te maken en complimenten te krijgen over iets wat er uit ziet alsof je de hele dag in de keuken hebt gestaan.

Minestra Maretata - Ik word vaak gevraagd om een recept voor deze soep, die kennelijk bij Italiaanse expats erg populair is om bij het bruiloftsdiner te serveren. In Italië zelf hoor je er nauwelijks over. De soep is eigenlijk niet meer dan een lichte bouillon met gehaktballetjes. Maar omdat het mei is en overal bruiloften worden gevierd en huwelijken afgesloten komt hier het recept voor de liefhebbers.

De oorsprong van dit Romeinse pastagerecht is niet duidelijk te traceren en de meningen lopen dan ook erg uiteen. In ieder geval lijkt het dat het recept pas van na WW2 stamt. Het meest aannemelijke verhaal is dat de geallieerden deels verantwoordelijk zijn geweest doordat zij de bacon meebrachten, de Engelse versie van pancetta, die in het recept thuishoort. Aan de andere kant wordt er vaak gezegd dat het gerecht uit de bergen van Lazio komt en een uitvinding is van de carbonai (de Romaneske uitspraak van het woord carbonara wat mijnwerkers betekent), die voedingswaren gebruikten die gemakkelijk mee te nemen waren en niet gauw zouden bederven.

Ook avocado´s beginnen in Italie langzamerhand gemeengoed te worden, je ziet ze steeds vaker in de groentenafdeling van de supermarkten verschijnen. Verse koriander is misschien iets moeilijker, maar je kan het wel inruilen voor Italiaanse peterselie. Ik kreeg laatst de tip om koriander zaad wat wel in iedere supermarkt in het kruidenrek staat een dag of wat in water te weken en daarna in een pot met tuin aarde te stoppen. In een week zie je de plantjes al boven de grond komen.

Deze versie van de Italiaanse klassieker Panna Cotta is op basis van een vetvrije yoghurt die de room vervangt. De resultaten zijn decadent en fluweelzacht, en ook nog gezond met ronduit 120 calorieën en geen spoortje vet.

Je gebruikt alleen de bodem van de artisjok, als je de jonge artisjok kan krijgen hoef je ze niet eens te koken, die kan je rauw in het gerecht doen.  (Spaghetti ai gamberetti e carciofi).

• Artisjok

Fettuccine alla matalotta In Trapani is de vissersmanier om vis te koken veel gebruikt, het wordt ook wel ´alla matalotta´ genoemd, wat hetzelfde betekent als ´alla pescatore´. Het komt van het Franse woord matelote wat matroos betekent. De Fransen koken de stukken vis in wijn en met ui. In Trapani doen ze net iets anders.

Een soort quiche met zwaardvis, een andere soort vis die veel rond Sicilie wordt gevangen. Leuke combinatie met de gamberetti. Sformato di pesce spada affumicato, zucchine e gamberetti in het Italiaans.

• Zwaardvis

Sicilie heeft een lange geschiedenis met tonijn, het is dus geen wonder dat hier veel recepten voor bestaan. Kies een paar mooie moten, een per persoon. Gebruik bij dit recept Tropea uien, of anders een andere rode ui, het moet is geen geval een erg scherpe ui zijn.(Tonno in agrodolce)

Busiati pasta komt uit provincie Trapani en heeft een eigenaardige gedraaide vorm die met de hand wordt gemaakt, het is karakteristiek voor de pasta uit de plaats Marsala.

Busiate al ragu’ di tonno Busiate pasta komt uit provincie Trapani en heeft een eigenaardige gedraaide vorm die met de hand wordt gemaakt, het is karakteristiek voor de pasta uit de plaats Marsala. Kan je deze pasta niet krijgen neem dan iets wat er lijkt. De vorm is belangrijk om een goede hechting te krijgen met de saus.

Tijdens mijn laatste dagen in Rome vorig jaar deed ik een vrij wonderlijke culinaire ontdekking bij Restaurant Due Ladroni (de twee dieven) op de Piazza Nicosia aan de Tiber vrijwel tegenover de Piazza Cavour. Ik hoorde op het laatste moment dat een vriend uit Florence mij daar wilde treffen maar omdat ik al een afspraak had die avond voelde ik me dermate schuldig dat hij zolang in de auto had gezeten alleen om mij te verrassen dat ik me liet overhalen om het dessert met hem te delen. Maar zoals gewoonlijk werd het dessert rond 11 uur geserveerd zodat ik pas na middernacht op mijn afspraak verscheen en dit werd me uiteindelijk door beide personen die avond niet in dank afgenomen.

Carciofi ripieni con gorgonzola In januari lijken de winkels in Italie vol te liggen met artisjokken in alle soorten en maten, maar de lekkerste vind ik de kleintjes die je op allerlei manieren kunt klaarmaken. De meest gemakkelijke is in vieren te snijden en dan een half uurtje in de oven. Maar in dit recept vullen we ze met een mengsel van gorgonzola en ricotta. Gorgonzola komt in twee soorten, mild en pittig. Neem voor dit recept de milde soort, Dolce, zegt de verpakking. Serveer als voorgerecht. Gebruik voor de kruiden bijvoorbeeld een mengsel van platte peterselie, basilicum en bieslook of bosuitjes.

• Artisjok

Costolette con patate novelle De combinatie van nieuwe aardappeltjes in pancetta met lamsvlees is heel lekker, vooral in de wat zoete saus die er bij wordt geserveerd.

Wat is het geheim van deze heerlijke saus, vraagt mijn dochter, wat heb je er door gedaan? Niks bijzonders eigenlijk, antwoord ik haar, het heeft alleen heel lang geprutteld. Ik weet echt niet of dat het verschil heeft gemaakt, maar na een studie van diverse ragu´s die de naam hebben uit Bologna te komen, plus het originele recept dat volgens ingewijden in een kluis op het gemeentehuis van Bologna ligt opgeborgen, ben ik er wel achter dat de saus in ieder geval een paar uur op moet staan.

• Bologna