Italiaanse nagerechten

Dit is het recept voor de klassieke Capezzoli di Venere (uit de 18de eeuw), gemaakt met een ganache van pure chocolade gecombineerd met kastanjes, vervolgens gebruiken we pure chocolade voor de buitenkant. Eventueel kun je hiervoor ook witte chocolade gebruiken. De tepel bedek met een puntje lichtroze of witte chocolade. De Italiaanse naam betekent letterlijk vertaald naar het Nederlands: De tepels van Venus. Dit waren, naar verluidt de favoriete snoepjes van Salieri, de beroemde componist en grote concurrent van Wolfgang Amadeus Mozart. De chocolade bonbon komt voor in twee films: ´Chocolat´ met Juliette Binoche uit 2000 en ´Amadeus´ uit 1984. Wil je ze bestellen i.p.v. zelf maken dan kan dat via de banketbakker Stranz & Scio – Specereyen 1838 in Salzburg.

Een eenvoudige versie van Tiramisù met zomerse vruchten zoals frambozen, Je kunt deze taart ook wat minder calorierijk maken door het gebruik van kwark of griekse yogurt gemengd met een paar eetlepels verse room in plaats van marscapone. Let op de tijd: deze taart dien je een nacht in de koelkast te zetten.

Deze krokante koekjes zijn bijzonder en volledig lactose vrij. Van oorsprong komen deze koekjes uit de Castelli Romani dat is de heuvelachtige streek van de Frascati wijn rond Rome. Er komt geen boter, melk en zelfs geen ei aan te pas dus als je niks in huis hebt kan je misschien toch nog lekkere koekjes bakken. Ik ben zelf een grote fan van deze koekjes en maak ze ook regelmatig, ze smaken een beetje naar vroegere tijden en zijn niet zo zoet. Je maakt ze het beste met een rode vivace (licht frizzante), een Dolcetto, Lambrusco of een Frascati wijn, de olijf olie hoeft niet de beste te zijn, je kunt ook eventueel een deel soyaolie gebruiken. Dit recept maakt ongeveer 16 koekjes. 

Ze lijken op macarons maar deze luchtige koekjes worden gemaakt van Italiaanse meringue en mascarpone en zijn hemels lekker. Heerlijk krokant van buiten, lekker smeuïg van binnen en heel bijzonder van smaak. De bereiding is eigenlijk super eenvoudig, het enige min punt is de tijd die het kost om ze te maken, de meringue koekjes moeten op een lage temperatuur een paar uur in de oven.

Deze koekjes zien er werkelijk geweldig uit en je denkt meteen aan een Italiaans themafeest waar ze niet mogen ontbreken. Helaas neemt het zeker meer dan een halve dag om ze te maken en voor de gemiddelde amateurkok vraagt het om wat extra handigheid, vooral bij het op elkaar leggen van de dunne lagen cake.

Een eenvoudig ovengerecht met gestoofde peren, knapperige pijnboonpitjes en heerlijke gorgonzola kaas. Je kunt het zowel als een nagerecht serveren als voorgerecht. Het ziet er altijd indrukwekkend uit.  

Wie in Nederland zijn of haar jeugd heeft doorgebracht is ongetwijfeld opgegroeid met drop, in de zoute en zoete varianten en als je iets ouder bent zal je waarschijnlijk ook nog ´zwart op wit´ hebben gehad, iets wat je in kleine puntzakjes bij de drogist kocht en dan met een natte vinger oplikte. In Nederland heb ik me laten vertellen, is dit bijna niet meer te krijgen. In Italië heeft een goed voorziene kruiden/specerijen winkel het zeker wel en hoewel er volgens mij hier geen suiker in gemengd wordt, smaakt het min of meer hetzelfde en is het eigenlijk gemalen zoethout.

Tiramisu is zo ongelooflijk lekker, daar is bijna iedereen het wel over eens, dat het moeilijk is om er af te blijven en je intake maar tot één portie te beperken. Dus wordt het tijd om een lichtere versie te ontwikkelen waarbij we ons niet bij elke hap schuldig hoeven te voelen. Ik gebruik in deze versie ook kersen, iets wat je ook in de traditionele Tiramisu kunt gebruiken voor variatie. De kersen koop je in blik of in een pot zonder pit en op lichte siroop. De Marsala wijn kan je eventueel omwisselen met rode port. Voeg genoeg Marsala wijn toe zodat je kersen onderstaan en laat deze eerst 24 uur inweken. Deze versie heeft beduidend minder calorieen, minder vet en minder suiker.

Het verhaal over de oorsprong van het beroemde Italiaanse nagerecht Tiramisu werd mij voor de eerste keer verteld door chefkok Celestino Giacomello van het beroemde hotel  Gritti Palace  in Venetië. Hij verzekerde mij ook dat dit gerecht in ieder geval zo Venetiaans is als een gondelier. 

Torrone kom je met elke feestdag in de winkels in Italie tegen, te beginnen begin november om daargaans te eindigen met Pasen. Vooral de zachte torrone die we in Nederland nauwelijks kennen is een geliefde lekkernij, die weliswaar overal in het land wordt gemaakt maar meestal wordt gezien als een specialiteit van Cremona, de hoofdstad van de nougat. Het is eigenlijk verbazend gemakkelijk en snel te maken dus waarom probeer je het eens en verras vrienden en kennissen met de feestdagen met een stukje zelfgemaakte torrone.

De weg naar het hart van je geliefde is geplaveid met chocola. Als je hem of haar met een (of meer) exemplaren van dit chocolade lava dessert niet kan verleiden, geef het dan maar op, want dan is het de moeite niet waard.

Op 17 januari is het feest van Sant´ Antonio Abato, beschermheilige van dieren waaronder deze kleine vogeltjes (vogels heten in het italiaans ook wel ´celli´), de koekjes zijn de traditionele lekkernij die bij dit feest horen. Een paar dagen voor het feest gaan de huismoeders aan de gang om de vogeltjes te maken zodat ze mee kunnen zingen in het koor van de ´Sandandonje´, die de huizen langsgaan om de inwoners te herinneren aan de strijd van de heilige met de duivel. Een groepje zangers, verkleed als broeders, engelen, een duivel en de heilige zelf gaan, samen met een aantal muzikanten van huis tot huis en bedelen de huisvrouw om iets te eten, alles is welkom zegt Sant´ Antonio! Meestal ontvangen ze een drankje en wat er verder is om de zakken van de broeders te vullen, worst, eieren, brood. In de Abruzzen, vooral in de streek rond Teramo is het gewoonte om deze gevulde vogeltjes aan de zangers aan te bieden.

Meringhe koekjes met cacao gevuld met mascarpone en sinaasappelcreme Volgens mij kan iedereen kan dit recept maken, het is super makkelijk en heerlijk. Ik maak deze koekjes als smakelijke traktatie voor mijn buren in Rome of als ik gasten heb met oud en nieuw. Je kunt ze ook leuk presenteren in een doosje en als cadeau meenemen voor vrienden. De Macarons die we kennen zijn kleine ronde luchtige koekjes van schuim die aan elkaar geplakt zijn met een zachte vulling. Onze Italiaanse versie is gemaakt met mascarpone vulling en een klein beetje geraspte sinaasappelschil, onbespoten of goed gewassen en afgedroogd. De koekjes zijn uiteraard beperkt houdbaar in de koelkast. 

Zolang er overgebleven pandoro  of panettone beschikbaar is kan je deze taart met alle soorten zacht fruit maken. Bosbessen bijvoorbeeld werkt heel goed en aardbeien vanzelfsprekend. Frambozen lenen zich goed voor een rood/witte taart die het met Kerst goed zal doen. Gemakkelijk en ziet er heerlijk feestelijk uit.

Crostata Morbida alle Fragole e Ricotta Als het aardbeien seizoen is aangebroken slaan de Italiaanse winkels op hol lijkt het. Er liggen zoveel soorten, van klein tot groot, voorzichtig naast elkaar gelegd als ware het  bonbons, of in bakje die zo van het veld lijken te komen. En alsof het niet op lijkt te kunnen brengt iedere huisgenoot ook een pondje mee naar huis, met het gevolg dat ontbijt, lunch en avondmaaltijd een onderdeel aardbeien heeft. Dus moeten er drastische maatregelen komen om deze overvloed weg te werken. De aardbeientaart met ricotta is een extra lekkere oplossing die niet zoveel suiker nodig heeft en al helemaal geen slagroom, want van aardbeien kan je behoorlijk aankomen als je het niet in de gaten houdt. Deze versie gebruikt ook geen boter.

Genoeg Panettone en Pandoro? Dan gaan we dit jaar héél iets anders maken voor ons kerstbrood. Het recept komt uit de regio Friuli-Venezia Giulia , het is Dolce en heet Gubana. Het komt van oorsprong uit de bergen, het Friuliaanse deel van de Dolomieten en het lijkt in niets op Panettone. Veel mensen hebben genoeg van de over-gecommercialiseerde Panettone die duidelijk ook over-geproduceerd worden. In de gangen van de supermarkt bouwen ze nu de panettones en pandoro´s maar de hoogte in, want zonder enige agressie blijkt het niet meer mogelijk om met je winkelwagen via de bakkerij naar de koffie- en thee schappen te komen.

Feestelijke tafels, of het nu voor het Kerst ontbijt is of voor een andere gelegenheid, hebben kleur nodig. Vooral de kinderen worden nieuwsgierig als al die felgekleurde lekkernijen uitgestald worden op een sprankelend wit tafelkleed. Een van die lekkere dingen, die bovendien heel gemakkelijk te maken zijn, brengt iedereen in verrukking. Ik heb het over gelatine fruit brokjes of taartjes, wat je er maar mee doen wil. En als je ze leuk inpakt en als cadeautje meeneemt voor vrienden zal je er zeker eer mee behalen.

Dit gebak maak je met verse perziken op siroop, iets wat je gemakkelijk zelf kan maken. Je legt 2 kg perziken 2 minuten in een bad met lauw water en citroen, dan schil je ze en snijd je ze door de helft waarna je de perzikpit eruit haalt. Nu doe je 750g suiker in een pan met 2 liter water. Breng aan de kook en doe de perziken in de pan en laat enkele minuten doorkoken. Neem ze uit de pan en laat ze uitlekken in een vergiet. Laat de suikersiroop afkoelen. Neem wat gesteriliseerde glazen potten en vul ze met de halve perziken, vul bij met wat afgekoelde siroop. Je moet nu de goed gesloten potten in een pan met kokend water zetten en 30 minuten op kookpunt houden. Laten afkoelen en de perziken in pot wegzetten op een koele donkere plaats. Na een maand zijn ze heerlijk om te eten.

Ik ben gek op bosbessen, altijd al geweest, lang voordat ze tot superfood werden gebombardeerd. Bosbessen met room, dat prachtige fluweelachtige blauw met spierwitte room is op zichzelf al een plaatje. Deze taart is een variatie op een cheesecake, maar dan met de lekkere frisse smaak van citroenschil en wat echte vanille, om te smullen, met kleine beetjes, want de calorieën zijn niet te tellen, ondanks de bessen. Leg op de nog warme taart voorzichtig wat bessen en hoop dat die net genoeg in de nog zachte bovenkant zinken, niet te veel, maar ook niet er bovenop blijven liggen, en een beetje duwen kan natuurlijk ook. Ter variatie kan je op de bodem van de springvorm eventueel een laagje koekjeskruim (Digestives werken het beste) leggen.

Soms dan kom je ongelooflijk lekkere dingen tegen op de meest onwaarschijnlijke plaatsen. Ditmaal op de luchthaven van Brindisi in Puglia. De vlucht had 2 uur vertraging en zou pas ver na middernacht vertrekken. Boos, moe en gefrustreerd omdat een paar dagen welverdiende rust aan het strand van de Salento nu voor niets zal zijn geweest omdat ik verwacht niet voor 4 uur mijn bed te zien en de volgende ochtend al weer vroeg afspraken heb. Om die tijd is er ook in zuid Italie niets meer te eten te vinden, dus ook nog honger.

Er bestaan een groot aantal folkloristische verhalen over het ontstaan van het recept voor Zuppe Inglese, waarvan er waarschijnlijk niet een op waarheid berust. Maar laten we aannemen dat het weinig met Engeland te maken heeft. De meest gangbare uitleg komt van het aartshertogelijk hof in Ferrara , waar de kok op verzoek van een uit Engeland teruggekeerde diplomaat zijn versie van een trifle creëerde gemaakt uit voorhande zijnde Italiaanse ingrediënten. De eerste maal dat Zuppa Inglese wordt genoemd stamt uit boeken uit de 16de eeuw. Typisch is het gebruik van Alchermes die de rode kleur aan dit dessert geeft. Pas later wordt ook chocolade toegevoegd.

Een oud recept voor een beroemd dessert waarvan de oorsprong niet meer te achterhalen valt. Dit is een van die oude recepten waarover meerdere versies bestaan betreffende de oorsprong. Maar zoals bij veel beroemde recepten komt het meestal neer op eenzelfde non die onder in een kast een aantal restjes vond, niet wist wat ze ervan kon maken dus allemaal tegelijk in de pan gooide en 'presto': een beroemd recept werd geboren! Door de eeuwen heen heeft iedereen wel een beetje geexperimenteerd met de ingredienten waardoor er een aantal varieteiten zijn ontstaan waaronder de Panforte Nero (met chocolade) en de Panforte Margherita (genoemd naar de koningin) de meest bekende zijn. 

Als er één gebak is waarvoor je me altijd wakker mag maken dan is het wel dit hemels recept voor Panficato, Kerst of geen Kerst! Het valt nauwelijks te beschrijven hoe lekker dit wel is. Het is een stevig gebak met als basis gedroogde vijgen, krenten en rozijnen, amandelen, walnoten, pijnboompitten, appels, peren, sinaasappelschil, chocolade, jam en kaneel. Niet voor niets werd deze cake uitgeroepen als een van de 15 beste Italiaanse lekkernijen op de Golosario show, een van de belangrijkste food festivals dat ter gelegenheid van Vinitaly wordt gehouden.

Castagnaccio is een typisch herfst recept, wat logisch is omdat het van verse tamme kastanjes wordt gemaakt. Het komt dan ook voornamelijk voor in de regio´s waar veel kastanjebomen groeien, in het noorden van Toscane natuurlijk, maar ook in Piedmonte, Liguria en Emilia Romagna. Het is een vrij stevige taart die ook niet echt zoet genoemd kan worden en zelfs rozemarijn bevat, niet echt een ingrediënt voor een nagerecht. Het wordt meestal gegeten na een echt herfstmaaltijd samen met een glas vin santo of notenlikeur bijvoorbeeld. Het is gemakkelijk te maken, rijk aan goede voedingsstoffen en voor wie dat belangrijk, gluten en lactosevrij .

Deze versie van de Italiaanse klassieker Panna Cotta is op basis van een vetvrije yoghurt die de room vervangt. De resultaten zijn decadent en fluweelzacht, en ook nog gezond met ronduit 120 calorieën en geen spoortje vet.

Tijdens mijn laatste dagen in Rome vorig jaar deed ik een vrij wonderlijke culinaire ontdekking bij Restaurant Due Ladroni (de twee dieven) op de Piazza Nicosia aan de Tiber vrijwel tegenover de Piazza Cavour. Ik hoorde op het laatste moment dat een vriend uit Florence mij daar wilde treffen maar omdat ik al een afspraak had die avond voelde ik me dermate schuldig dat hij zolang in de auto had gezeten alleen om mij te verrassen dat ik me liet overhalen om het dessert met hem te delen. Maar zoals gewoonlijk werd het dessert rond 11 uur geserveerd zodat ik pas na middernacht op mijn afspraak verscheen en dit werd me uiteindelijk door beide personen die avond niet in dank afgenomen.

Heidi,van Bed en Breakfast Le Due Volpi , leerde me deze heerlijke taart maken. Zo klaar en succes verzekerd. Een paar uur in de koelkast laten rusten als je huisgenoten er tenminste af kunnen blijven!

September is de tijd dat de Fichi Settembrini rijp aan de bomen hangen. Hier in de Toscaanse Mugello kom ik vijgenbomen tegen die net als bramen en kersen door iedere wandelaar geplukt kunnen worden. Het is een kleine felgroene soort, die doordat ze langer door de zomerse zon worden gekoesterd van nature heerlijk zoet zijn. Ze zijn ook heel geschikt om kleine taartjes meete vullen.

Een semifreddo is Italiaans ijs maar het is wat zachter van structuur. Er bestaan veel variaties, maar dit moet wel een van de lekkerste zijn. Herfst hangt in de lucht en je verlangt misschien wel weer terug naar je vakantie in Italië. Dus hebben we hier een perfect recept voor heimwee naar Italië met een vleugje herfstgevoel.

Wat doe je toch met al die Limoncello? Geef toe! Die fles staat toch al maanden onaangeroerd in de drankenkast. Limoncello is een digestief maar past toch nooit zo goed bij je nagerechten. Misschien heb ik hier het antwoord gevonden. Maak er maar cupcakes mee! Dit recept heeft drie stappen maar het gaat best vlot.