Ferrara, Palazzo dei Diamanti

Renaissancepaleis bekleed met ruitvormig marmer, thuisbasis van de beroemde National Picture Gallery.

Het paleis werd ontworpen door Biagio Rossetti in opdracht van Sigismondo I d'Este, broer van hertog Ercole I d'Este, in 1492. Begin jaren negentig mengde hij zich in een discussie tussen geleerden over het auteurschap van het werk en bracht de resultaten van zijn onderzoek mee, ook van de meester Adriano Franceschini . Twijfels blijven bestaan over de modellen die Rossetti geïnspireerd zouden kunnen hebben en de vraag staat nog steeds open. Bruno Zevi noemt het Palazzo Sanuti Bevilacqua Degli Ariosti dat eigendom werd van de Bevilacquas in Bologna, het Palazzo Raimondi in Cremona, het Palazzo Steripinto in Sciacca, een deel van de kerk Gesu Nuovo in Napels en andere gebouwen die de architect uit Este waarschijnlijk niet kende. De eigenlijke bouw vond plaats tussen 1493 en 1503 en vervolgens waren er tussen 1567 en 1570 wijzigingen door Galasso Alghisi , soms aangeduid als Galeazzo Alghisi of Galeazzo da Carpi. Deze ingrepen die plaatsvonden in de tweede helft van de 16e eeuw kunnen volgens sommige geleerden betrekking hebben gehad op de bakstenen band die het gebouw bekroont, de invoeging van het hoekbalkon, de vorm en indeling van de ramen in de gevel.

Het paleis werd discontinu bewoond door leden van het huis van Este tot de overdracht van Ferrara aan de Heilige Stoel in 1598. Met name vanaf 1586 was het de residentie van Cesare d'Este , neef van hertog Alfonso II d'Este en zijn vrouw Virginia de' Medici , dochter van Cosimo I en Camilla Martelli . In deze periode werden de drie kamers die uitkijken op de Corso Biagio Rossetti ingericht (de oude via di San Benedetto of dei Prioni) en die het appartement van Virginia de' Medici vormden. De cassettenplafonds en friezen van de "echtelijke kamer" (1589-1590) en van de "stanza del parto" (1591) zijn voornamelijk gemaakt door Giulio Belloni en zijn assistenten en zijn gedeeltelijk ter plaatse zichtbaar. Andere schilderijen op doek gemaakt door de Carracci en door Gaspare Venturini voor de "stanza del poggiolo" (1592) worden bewaard in de Estense galerij in Modena. Ook in de Estense galerij bevindt zich een serie van vier rechthoekige doeken die worden toegeschreven aan Gaspare Venturini; andere delen van de cyclus zijn nu in particuliere collecties, en tonen allegorieën uit de "kleedkamer" van Cesare's boeken. Er wordt verondersteld dat de kleedkamer zich in de zuidelijke vleugel van het gebouw op de begane grond bevindt en de decoraties werden uitgevoerd tussen 1592-1593.

In 1641 werd het paleis door Francesco I d'Este , neef en opvolger van Cesare d'Este verkocht aan de markies Guido I Villa . De nieuwe eigenaren wijzigden het ingangsportaal door het aanbrengen van het lijstwerk en de twee laterale kandelaars. Verschillende portretten van de leden van de familie Villa zijn te zien in de hal van de kunstgalerij.

In 1842 werd het gebouw aangekocht door de gemeente Ferrara om er de kunstgalerij en het Atheneum van de burgers in onder te brengen.
Tijdens de bombardementen van 1944 die de stad troffen, werd het gebouw beschadigd en ging een deel van de in de magazijnen bewaarde werken verloren.
Na de aardbeving van Emilia in 2012 werd het gerestaureerd.