De Cynara Cardunculus oftewel de Romeinse artisjok komt uit het achterland van Rome, de vruchtbare valleien van Castelli Romani. De vroegste soort komt uit Ladispoli, de ‘Carciofo Romanesco’ is de meest bekende van de 50 variëteiten die er zijn van de magere soort en Ligurië en de paarse artisjok uit Toscane.
De Romanesco artisjok heeft een Igp (Indicazione Geografica Protetta) status. Andere soorten zijn de Carciofo di Paestum uit Campania, Carciofo monteluponese (Marche), de Carciofo violetto di Sant’Erasmo (Veneto) en de Carciofo violetto precoce di Jesi eveneens uit Marche die zelfs rauw gegeten kan worden.

De artisjok komt al heel vroeg in de keuken voor, hij wordt voor het eerst genoemd in 400 vC. Ook staat de artisjok bekend als een  afrodisiacum, dus pas op aan wie je het voorschotelt!  
In Ladispoli wordt het festival van de artisjok al meer dan 60 jaar gehouden, sinds 1950 ieder jaar het tweede weekend in april. In de twee weken voorafgaand aan het feest kan je overal artisjokken eten tegen een vaste prijs per menu (Euro 21 in 2012).

Goed eten in Rome

Ook in Rome kan je goed artisjokken eten, het legendarische gerecht ‘Carciofi alla Giudia’ in de trattorias in de Joodse wijk is iets speciaals. Probeer het eens bij Sora Margherita of Giggetto – al portico d’Ottavia. Ook ‘carciofi alla Romana’ (artisjokken op de Romeinse manier) is lekker en deze kan je vinden in de restaurants die lokale Romeinse gerechten serveren, er zijn er een aantal in de wijk Testaccio  en Trastevere.
Met Pasen staan in Lazio gebakken artisjokken op het menu, die zoals gebruikelijk in elke familie volgens eigen recept worden klaargemaakt vaak geserveerd met lamsvlees, maar ook als antipasti of als snack tussendoor.