Vis en Zeevruchten
Vis heeft geen versiering nodig, zou het motto moeten zijn. ‘Vis moet vers zijn, van goede kwaliteit en worden gegeten in het juiste seizoen.’ Deze woorden zijn van Archestratus. Hij was volgens de overlevering de eerste culinaire schrijver die er ooit geweest is, hij woonde in Syracuse ongeveer 400 jaar voor Christus. Italië is bij uitstek een land van visliefhebbers, hoe kan het ook anders met meer dan 7000 km kustlijn. Kwaadsprekers zeggen wel dat visgerechten waaraan een hoeveelheid aan specerijen en ingrediënten zijn toegevoegd moet verdoezelen dat de vis niet vers is en van zichzelf een bedenkelijke smaak heeft. De waarheid ligt, zoals zo vaak, in het midden.
De nieuwste recepten
Helaas hebben we het zelf nog niet kunnen uitproberen en foto's werden niet bijgeleverd. Dus voorlopig hebben we er even een foto van een vergelijkbaar recept bijgezet.
We zijn nog maar gewend aan het idee om pasta met aardappels te eten, een gerecht dat je in veel noordelijke streken van Italië tegenkomt. Als rechtgeaarde Hollander was dat al een niet voor de hand liggende combinatie. Vandaag ga ik jullie opnieuw laten kennis maken met een voor ons vreemde verzameling van ingrediënten.
Tonno al Forno is een van de meest authentieke manieren om tonijn te bereiden op Sicilië. De tonijn wordt in de oven gebakken als een soort sandwich tussen lagen ui en aardappel. Ook al moet je vis 40 minuten in de oven bakken, wordt het toch niet te gaar vanwege de dikke lagen die het omhult en het beschermd voor een te grote hitte. Deze techniek is inmiddels erg trendy geworden in Italië.
De Ligurische naam voor deze ansjovis pastei is ´Torta de anciöe´ en is een recept dat lijkt op een gerecht dat eigenlijk overal wel voorkomt, overal waar veel vis voorhanden is althans. De verschillen zijn vaak minimaal, maar er komt altijd wel peterselie in voor, broodkruim dat in melk wordt geweekt, paneermeel en geraspte kaas. In Sicilië zie je wel dat ze er kappertjes bij doen, ook wordt witte wijn wel gebruikt in plaats van de melk en tomaten of aardappelen.
De Panzanella salade, een typisch Toscaans gerecht wordt net iets beter door de toevoeging van licht gerookte zalm en zoetzure uitjes, het kan ook goed dienen als hoofdgerecht. Voor een succesvolle Panzanella is het belangrijk dat je groenten kraakvers zijn en dat je vermijdt de ´natte´ delen van de groenten bij de salade te doen. Dat betekent dat je liever van de kerstomaten de binnenkant verwijdert en wat droog dept met papier van de keukenrol. Hetzelfde principe geldt ook voor de courgette, je gebruikt in dit recept alleen de buitenkant en dus niet de wat nattere kern.
Je hoeft voor couscous niet naar Noord Afrika te reizen, in het zuiden van Italië is het een veel gezien gerecht, op Sicilië wordt zelfs jaarlijks een internationaal Couscous Festival georganiseerd, waar chef-koks strijden om het beste couscous gerecht. En hoewel het woord couscous ongetwijfeld van Arabische oorsprong is, is het niet noodzakelijk een bewijs voor de oorsprong van het gerecht.
Voor Andy komt de inspiratie voor dit gerecht van het Engelse Beef Wellington, als half Italiaan en half New Yorker denkt hij soms met nostalgie terug aan zijn favoriete gerechten in de Angelsaksische keuken, je groeit er mee op, ook in de V.S. Dit visgerecht valt zeker in de smaak bij kinderen, je kunt ze foppen door de vis te verkopen als een worstenbroodje. Voor dit gerecht gebruikt Andy Baccala, die je hier in Italië bijna overal kunt kopen, kun je geen Baccala vinden gebruik dan gewoon een stevig stuk zalm of kabeljauw.
Andy Luotto is een oude vriend van mij uit Rome. Omdat zijn restaurants gesloten zijn heeft hij tijd gemaakt om enkele van zijn recepten voor mij op te schrijven. Andy is net als ik een halve Amerikaan, geboren in New York, maar zijn carrière als een van de meeste beroemde TV koks ging pas echt van start in Italië. Egg Benedict is natuurlijk van oorsprong een gerecht uit New Orleans, maar Andy maakte er een Italiaanse variatie op die niet misstaat op een feestelijke ontbijttafel.
Een recept voor stokvis uit Genua. Stokvis komt heel veel voor in de Italiaanse keuken. Stoccofisso is in de wind gedroogde kabeljauw. En is dus niet zout! Baccala is de in zout gedroogde variant, die hier niet wordt gebruikt, want dat zou een compleet ander gerecht worden. Er komen veel ingrediënten bij kijken, het beste is om deze van te voren klaar te zetten. Daarna is dit gerecht heel simpel om te maken. Wij hebben bij onze viswinkel al voorgeweekte diepvries stokvis gekocht. In dit geval heb je iets meer dan een kilo vis nodig in plaats van de droge hoeveelheid vis. Nadat je vel en graat er af haalt moet je 1 kilo overhouden.
In Ligurië kook ik vrij veel met allerlei soorten inktvisjes. Ik maak het me makkelijk en koop de diertjes bijna altijd schoongemaakt bij de visboer. Langs de rotsachtige kust van de Levante wordt ook nog best wat inktvis gevangen, maar helaas niet genoeg om te concurreren met de vis die diepgevroren uit het verre oosten komt. Er zijn intussen weinig restaurants aan de kust van Ligurië die nog verse vis uit deze wateren serveren. Wil je eens een beetje creatief kokkerellen dan is dit recept voor gevulde inktvis altijd leuk, je kunt met de vulling allerlei kanten uit. Ik ga voor een vulling met typisch Italiaanse smaken zoals peterselie, knoflook, olijven, ansjovis, broodkruim en een beetje ui.
Een simpel recept dat je in een oogwenk op tafel zet. Ik heb in dit recept plakken zwaardvis gebruikt waar ik blokjes van gesneden heb, wat goed te zien is op de foto, maar ook andere vissoorten zoals b.v. een rode poon zullen het goed doen. Als je zalm, tonijn of zwaardvis gebruikt let op dat je het niet te lang meekookt anders loop je de kans dat de vis te droog wordt.
Een van de must-eat gerechten! Als je in Puglia op vakantie bent geweest heb je het wellicht op het menukaart zien staan of geproefd tijdens een typische aperitivo Pugliese, wat meer lijkt op een feestmaal met een drankje met een hapje. Thuis zijn de met broodkruim gepaneerde mosselen in een salsa van tomaten en bechamel makkelijk na te maken. Een prima door-de-weeks gerecht met eenvoudige ingrediënten wat overal bij past van een salade tot een paar knapperige frietjes.
Wat is een zimino? De bereiding in een zimino is een makkelijk recept met als basisingrediënt vis of in dit geval inktvisjes of calamaris. Het komt oorspronkelijk uit Ligurië, het wordt in deze streek trouwens ook wel bereid met kikkererwten of baccala (stokvis). De vis wordt gesauteerd in een saus met tomaat, snijbiet of spinazie. Het gerecht ontleent zijn naam aan een woord uit het Genuese dialect: ´azimin´ dat ´niet gekruid´ en verwijst naar het Griekse ´azymos´ (zonder gist, denk aan ongezuurd brood).
Uit het beroemde plaatsje Vernazza in Cinque TerrE komt ansjovis op hun manier. Van dit oorspronkelijke vissersplaatsje kan je niet anders dan een uitstekend visrecept verwachten natuurlijk.
Dit is de essentiële Italiaanse zomer salade, die op diverse manieren klaar gemaakt kan worden naar gelang het regionale recept. Dit is een Siciliaanse versie waaraan een beetje eigen creativiteit is toegevoegd Voor deze salade gebruik ik ingevroren stukjes inktvis tentakels die ik zo bij mijn visboer koop, dat is meer voor het gemak omdat ik op een warme dag zoals vandaag in juli geen zin heb op uren boven het fornuis te hangen.
Zalm hoort zeker een maal per week in een gezond dieet. Vandaar dat ik een aantal recepten met zalm heb toegevoegd. Inspiratie die ik opgedaan heb tijdens mijn verblijf in Alaska, waar de beste zalm vandaan komt. Het recept hieronder kan natuurlijk ook met diepgevroren zalm gemaakt worden. Zalm komt in heel zuid-Italie voor en zongedroogde tomaten vind je bij uitstek in Calabria. De combinatie heb ik ook in Tropea op het menu gezien.
Fritto Misto vinden we heel lekker, maar dan moeten de visjes en schaaldieren wel precies knapperig genoeg zijn. Op slappe, weke of bleke calamari zitten we niet te wachten! Gelukkig is het met deze tips helemaal niet moeilijk om iedere keer de perfecte Fritto Misto di Mare klaar te maken!
Na wat experimenteren heb ik nu de perfecte combinatie gevonden voor spaghetti met zeeduivelstaart. Zeeduivel is een vis diie ook in Nederland en Belgie goed te krijgen is. Voor dit gerecht moet je om de staart vragen. Het uiterste puntje, zo´n 15 tot 20 cm.
Als je in Palermo bent moet je niet vertrekken zonder de superberoemde gevulde sardientjes beccafico te proeven. Heerlijke sardines gevuld met rozijnen, citroensap en aromatische kruiden. Dit streetfood gerecht heeft alle ingrediënten die zo kenmerkend zijn voor de keuken van Sicilë, ze zijn ook erg makkelijk om thuis te bereiden.
Durf ik hier op een website over Italië een in Frankrijk gegeten gerecht te plaatsen? Ik denk het wel. Dit recept van een kleine bistro in Parijs smelt in de mond, het is zonder twijfel een van de beste visgerechten ter wereld. Deze carpaccio van verse tonijn is zo lekker door het gebruik van Acacia honing uit de Provence. Het is een écht mediterraan recept en wordt ook veel geserveerd in Sicilië, vooral langs de kust in verschillende vormen maar meestal met Aceto Balsamico in plaats van honing.
Zalm kan op vele manieren worden klaargemaakt en daarnaast zijn vis en citrusvruchten goed aan elkaar gewaagd. Dit recept heb ik van een goede vriendin in Alaska gekregen, waar ze inmiddels ontelbare recepten voor het klaarmaken van deze nationale vis hebben ontwikkeld. Sommige ervan vind ik zelf heel goed passen in de Italiaanse keuken.Een recept dat ik in Sicilie vaak tegenkwam.
Stompe zaagjes of muizentandjes worden vaak rauw gegeten en zijn zeer goed van smaak. Ze zijn echter niet zo groot, maximaal 3 cm. De binnenkant van deze schelp is violet van kleur. Het muizentandje leeft in de ondiepe wateren in zandbodems onder de brandingzone. Tellines komen voor in de Middellandse Zee tot aan de Golf van Biskaje en Marokko. Een klein glanzend schelpdiertje, dat vooral bij het aperitief geven wordt. Ze worden snel gebakken, met de schelp, in olijfolie, met look of andere kruiden. Ook gemengd in pastabereidingen. ( De Spakenburgse visspecialist ).De schelpjes komen in Italië veel meer voor en worden daar Arselle genoemd.
Je hebt hier de kleine verse baby sardientjes of ansjovisjes voor nodig, bianchetti heten ze in het Italiaans en ze zijn maar een 4-5 cm groot, zoals je die zo vaak ziet in de restaurantjes in het zuiden van Italië. Meestal worden ze gefrituurd maar in dit recept zijn ze in de oven gebakken.
Een quiche met zwaardvis, een vis die veel rond Sicilië wordt gevangen. Leuke combinatie met de gamberetti. De Italiaanse naam van dit gerecht is Sformato di pesce spada affumicato, zucchine e gamberetti.
Sicilië heeft een lange geschiedenis met tonijn, het is dus geen wonder dat hier veel recepten voor bestaan. Kies een paar mooie moten, een per persoon. Gebruik bij dit recept Tropea uien, of anders een andere rode ui. Gebruik geen erg scherpe ui voor dit gerecht. De Italiaanse naam is Tonno in agrodolce.
Busiate pasta komt uit provincie Trapani en heeft een eigenaardige gedraaide vorm die met de hand wordt gemaakt, het is karakteristiek voor de pasta uit de plaats Marsala. Kan je deze pasta niet krijgen neem dan iets wat er op lijkt. De vorm is belangrijk om een goede hechting te krijgen met de saus. De Italiaanse naam is Busiate al ragu’ di tonno.
Een recept van Mark Goldberg, die er aan toevoegt dat het essentieel is om de ruggegraat in de vis te laten zitten tijdens het koken. Als je niet weet wat voor soort cider je hier voor nodig hebt kun je er meer over lezen op de website van de Ciderwinkel. Zeeduivel of monkfish, in het Italiaans Coda di Rospo wordt vooral gegeten in Marche zoals in Ancona, maar ook in andere Italiaanse kuststeden. Serveer met een lekkere rode wijn.
Toen ik voor de eerste keer vis met artisjok proefde werd het klaargemaakt door de chef in de keuken van Hotel Daniele in Venetië, dit is een echte smaakbelevenis, dacht ik toen. Ik kan me het gerechtje in mijn herinnering nog precies voor de geest halen waarschijnlijk omdat ik die avond diep in mijn bord heb zitten staren. Normaal was het restaurant wat drukker geweest maar ik zat daar die avond ziels alleen met de volledige aandacht van drie obers die iedere keer als ik mijn vork oppakte met fles, servet of wijn gelijk naast mij stonden. Een onbehagelijk gevoel was dat wel. Mijn recept van vis en artisjok is vrij rustiek en eenvoudig. De vis en artisjok worden worden volledig gebruikt maar wellicht op zijn tijd maak ik ook nog een recept zonder graten en bladeren.
Recept van Deborah Mele voor gegrilde inktvis dat simpelweg alleen wat citroen, peterselie en knoflook nodig heeft om de smaak te accentueren. Inktvis is heel veelzijdig, te eten met enkel wat fijne olijfolie of met een vinaigrette van citroen. Inktvis kan je eten in stukjes als onderdeel van een antipasti of in zijn geheel op de grill. Men zegt dat kurk in het kookwater inktvis malser maakt. Ik weet het niet, maar baat het niet, schaden doet het ook niet.
Surf naar een rubriek
Recente recepten
Nieuw van Elisabeth Jane Bertrand
Populair
Over deze Italiaans gastronomische onderwerpen, maar ook recepten, hebben we zo vaak geschreven dat een verzamelpagina nodig was om alles op een plek te kunnen raadplegen.